AMSTERDAM - Nederlandse supers en Spanje: dat botert niet zo. Winkelbedrijf Laurus leed er vorig jaar een verlies van €67 miljoen, en zet nu 'met hulp van' moeder Casino stevig het mes in zijn Spaanse activiteiten. Supermarktketen Ahold heeft er 'integratieproblemen', die half juli jongstleden (mede) aanleiding waren voor een heuse winstwaarschuwing. Echt een algemene reden voor het gemeenschappelijke falen is er volgens analisten niet. "Beide supers hebben destijds wel te veel voor hun overnames in Spanje betaald", oordelen ze.

Supermarktketen El Arbol: blok aan het been van Laurus.

Zowel Ahold als Laurus zocht destijds de zon op, omdat men in Nederland tegen de grenzen van de groei aanliep. Laurus zette de stap al in juni 1989, toen Unigro (dat later in Laurus opging) in noordwest Spanje een kleine groothandelsorganisatie kocht met 60 eigen filialen. Na de fusie tussen De Boer Unigro en Vendex Food Group kwamen er in 1998 acht kleinere bedrijven bij en in 1999 nog eens vijf. Het aantal vestigingen liep daarmee op tot 775 en de omzet tot €961 miljoen.

Ahold waagde de grote sprong in 1998 ook, voor een tweede keer. Een eerder avontuur - tussen 1976 en 1985 - was toen al jammerlijk mislukt. In september van 2000 neemt de Zaanse grootgrutter voor €1,25 miljard de keten Superdiplo over, waardoor het aantal winkels ruim verdubbelt (van 230 naar 530) en de omzet verviervoudigt (van €500 miljoen tot €2,0 miljard).

Laurus heeft eind 2001 in Spanje 574 supermarkten onder de naam El Arbol en 60 cash-and-carry winkels (voor met name de horeca). In het jaarverslag over 2001 meldt het winkelbedrijf een dalende omzet, als gevolg van een verscherpte concurrentie, prijsverlagingen en de sluiting van onrendabele vestigingen. Het verlies van €67 miljoen wordt veroorzaakt door lagere marges en ruim 19% hogere verkoopkosten. De druk op de marges is niet alleen het gevolg van een toegenomen concurrentie en slechtere inkoopcondities, erkent Laurus. In mei 2001 zet het winkelbedrijf in Spanje een nieuw prijsbeleid in, waarbij tijdelijke aanbiedingen een permanent karakter krijgen. De grote spreiding van de winkels - over de helft van Spanje - betekent daarnaast lange aanvoerlijnen, een complexe logistiek en weinig synergiemogelijkheden. "Ik heb wel eens gehoord dat ze 300 kilometer om moesten rijden om één winkel te bevoorraden", zegt een analist.

Ook de omvang van de winkels speelt Laurus parten. De Spaanse consument heeft een voorkeur voor grote supermarkten, leert Ahold al in de jaren zeventig. Laurus' El Arbol heeft een relatief klein winkeloppervlak, van 400 tot 1200 vierkante meter. Het gewraakte prijsbeleid draait Laurus uiteindelijk terug, omdat de wijziging "niet het beoogde effect heeft". Aan het eind van 2001 bedraagt het marktaandeel van El Arbol niet meer dan 2,4%. Net als Laurus is Ahold aanvankelijk optimistisch over het Iberische schiereiland. Bij de tweede poging om van Spanje een succes te maken, houdt bestuursvoorzitter Cees van der Hoeven Spaanse supermarktondernemers in oktober 2000 voor dat Ahold de omzet in Spanje in drie jaar tijd zal verdubbelen tot ongeveer €4,0 miljard. "Ahold zal gaan behoren tot het kleine groepje grote nationale distributeurs van voeding in Spanje", aldus Van der Hoeven, die 'aanzienlijke' synergievoordelen ziet op het gebied van "onder meer inkoop, logistiek, it, distributie en category management".

"Natuurlijk zijn er ook binnen ons bedrijf onderdelen die zich kunnen verbeteren", luidt het in mei van dit jaar. Op het Spaanse vasteland is dan inmiddels "veel aandacht nodig voor het integratieproces van winkelketens die we de afgelopen jaren overnamen, waaronder Superdiplo". Gezien de maatregelen die Ahold heeft genomen, verwacht Van der Hoeven in mei nog dat "deze bedrijven in de tweede helft van dit jaar hun bijdrage aan de resultaten sterk zullen verbeteren".

Twee maanden later zegt Ahold opnieuw dat "het integratieproces van activiteiten in Spanje langer (duurt) dan verwacht". Verlieslatend, zoals in het geval van Laurus, is Aholds Spaanse bedrijf nog niet, maar het operationeel resultaat voor heel 2002 komt met €70 miljoen wel ongeveer €30 miljoen lager uit dan oorspronkelijk begroot.

"Ahold heeft de activiteiten beter geconcentreerd dan Laurus", wijst een analist op één belangrijke factor die een falen à la Laurus in Aholds geval niet aannemelijk maakt. Laurus is met grootaandeelhouder Casino overeengekomen de verlieslatende activiteiten in Spanje te reorganiseren. Het Spaanse bedrijf zal in omvang worden teruggebracht met als doel het weer winstgevend te maken, het te verkopen, of, als het echt niet anders kan, te sluiten. "Een koper vinden voor het hele bedrijf wordt moeilijk", verwacht een analist. "Daarvoor is het te gefragmenteerd." Áls Ahold al een greep doet in de boedel - met de nadruk op als - dan zal die beperkt zijn tot de winkels in regio's waar de Zaanse grootgrutter al actief is, verwacht hij.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 3 augustus 2002