door Martijn Koolhoven en Ina Eggink AMSTERDAM - Een medisch wonder of een slim staaltje van sapkuren? Volkert van der G. (32) - de vermoedelijke moordenaar van Pim Fortuyn - gaat vandaag de negentiende dag van zijn hongerstaking in, maar verkeert volgens bronnen binnen justitie nog steeds in een opvallend goede conditie. Volkert drinkt niets anders dan vers geperste vruchtensappen en koffie en thee met suiker.
Volgens medici wordt met het langdurig gebruik van vruchtensappen vooral de conditie van de hersenen goed op peil gehouden. Volkert leest kranten en kijkt televisie, maar zwijgt nog altijd.
Op het moment van zijn arrestatie, maandagavond 6 mei, verkeerde Volkert in een goede conditie. Hij leefde sober en aan zijn lichaam zat bijna geen grammetje overtollig vet. Dat hij desondanks, ook na negentien dagen vasten, nog steeds rondwandelt, is voor de gevangenisartsen opmerkelijk.
Als mogelijke verklaring voor zijn redelijke conditie noemen medici toch de vetvoorraad van Van der G. "Raakt een hongerstaker meer dan twintig procent van zijn gewicht kwijt, dan raken de meesten toch apathisch", aldus een medisch deskundige.
"Op een gegeven moment moet Van der G. toch naast zijn gewichtsverlies ook last van hoofdpijn en maagpijn krijgen, zich koud gaan voelen en interesse verliezen in zijn omgeving."
Om al deze reacties te beperken en zijn lichaam in redelijke conditie te houden, moet de hongerstaker veel drinken. "Zeker gedurende de afgelopen warme dagen. Er moet minimaal twee liter per dag worden gedronken. Vruchtensap zorgt ervoor dat de hersenen beter functioneren", aldus de specialisten. "Sommigen zijn al na enkele weken ernstig ziek. Anderen kunnen het de eerste maand goed volhouden. Na de eerste maand gaat vrijwel iedereen zich echt ziek voelen."
Maar van der G. kan de hongerstaking nog wel even volhouden. Een definitief keerpunt treedt volgens deskundigen bijna steeds op rond de veertigste dag. Als grens waarop het definitief misgaat, wordt zestig dagen aangehouden.
Van der G. wordt sinds het begin van zijn hongerstaking dagelijks medisch onderzocht door de gevangenisarts. Dat onderzoek maakt deel uit van in de 1985 opgestelde richtlijnen voor gevangenispersoneel in geval van hongerstakende gedetineerden. Als een hongerstaking langer dan een maand duurt, schrijven de richtlijnen de inschakeling van een onafhankelijk deskundigenteam voor. Dan is ook de mogelijke overplaatsing naar een gevangenisziekenhuis aan de orde.
Van der G. protesteert met zijn actie tegen de aanwezigheid van permanent cameratoezicht in zijn cel. Volgens zijn advocaten is dat bedoeld om hem 'emotioneel te breken'. Justitie wil Van der G. in de gaten houden om te voorkomen dat hij de geheimen van de moord op Pim Fortuyn mee zijn graf inneemt door zelfmoord te plegen. Eerder werd het nachtlicht in zijn cel vervangen door een infraroodcamera.
Volkert van der G. is overigens wel gewend aan een beperkt dieet. Hij staat bekend als veganist. Dat betekent dat hij uit principe geen dierlijke producten eet of gebruikt. Hij eet derhalve geen vlees of vis, maar in tegenstelling tot de meeste vegetariërs ook geen eieren of zuivelproducten. Een veganist eet verder geen gelatine en honing en draagt geen kleding waaraan een dier te pas is gekomen (zijde, wol, bont, leer).