HOOFDDORP - Vermogensbeheerder Wilgenhaege in Hoofddorp maakt zijn naam als luis in de pels van grootbanken waar. Directeur Jerry Langelaar haalde gisteren hard uit naar analisten die nog steeds als vanouds (vooral) koopadviezen geven. "Wat moet je met die rapporten? Ze bleven roepen 'kopen, kopen' en de beurzen zakten steeds verder." Van het zo belangrijke vertrouwensherstel komt zo niets terecht, meent Langelaar.
Langelaar wil de vinger niet op specifieke partijen richten, maar een uitspraak van Jaap van Duijn, beleggingsstrateeg van Robeco, komt goed van pas als illustratie van het ongebreidelde optimisme van analisten. Op 29 mei jl. stelt deze beursgoeroe (bij een AEX-stand van iets onder de 500) dat de tijd rijp was om te kopen. 'Hoge potentiële winsten', zo heette het. Nu, amper twee maanden later, is de AEX met nog eens 160 punten gedaald. Je zou maar zijn ingestapt.
"Zulke dalingen van de indices zeggen veel, maar juist het leed achter de schermen is groot. De gemiddelde particulier heeft veel meer verloren. Als ik bijvoorbeeld zie dat de Nasdaq 60% is gedaald, dan denk ik direct dat de particulier 80% heeft verloren en de institutionele belegger 40%. Professionals doen het nu eenmaal beter."
De grote partijen hebben veel meer informatie tot hun beschikking dan de particulier die grotendeels heeft vertrouwd op de adviezen van banken. Adviezen die op analistenrapporten van diezelfde banken zijn gebaseerd.
Dat vertrouwen is flink beschaamd. Langelaar schat dat van een in Nederland belegde €100.000 in twee tot drie jaar tijd zo'n €35.000 over is. "De belegger, stel een 45-jarige man, heeft indertijd na een blik op de statistieken na 10 jaar gerekend op drie ton: genoeg voor een boot of korter werken. De komende acht jaar moet hij echter 12% per jaar rendement maken om alleen zijn inleg terug te krijgen."
In die situatie is het extra verleidelijk om op koopadviezen af te gaan en wellicht nog grotere risico's te nemen. Langelaar is resoluut. "Analistenrapporten zijn zwaar overgewaardeerd. 'Kopen, kopen' en het glijdt alleen maar verder weg. Dat bevordert het zo noodzakelijke herstel van vertrouwen niet. Je kunt de al zwaargewonde particulier niet opnieuw zonder zwemvest in het diepe gooien, dat is onverantwoord."
Langelaar verklaart het optimisme van de analist met hun beroepsovertuiging dat aandelen op de lange termijn beter renderen. "En natuurlijk trekt het bij, maar de vraag is of je verdere dalingen wilt meemaken." Langelaar spreekt veel particulieren die wat dalingen betreft aan hun taks zitten.
De vermogensbeheerder toont zich gecharmeerd van het idee van analistenrapporten zonder het oordeel kopen, houden of verkopen. "Per saldo is het nu altijd het eerste. Van alle adviezen staat 70% op kopen. Nog steeds. En ook de onafhankelijkheid blijft ter discussie staan. Zo'n analist heeft ook een belang, dat moet je als belegger meewegen."
De directeur heeft zelf weinig te klagen. In de afgelopen 12 maanden heeft Wilgenhaege het klantenbestand met 15% zien toenemen naar 1100 beleggers. Vooral spijtoptanten van grootbanken, stelt Langelaar. De nieuwe klanten komen volgens hem vooral af op beleggingen met gegarandeerde hoofdsom. Wilgenhaege grossiert in zulke constructies. Ook banken bieden echter garantieproducten aan. "Dat klopt. Maar los van het feit dat je zulke producten op de plank hebt liggen, moet je je klanten persoonlijker benaderen."
Langelaar vertaalt die persoonlijke benadering vooral in snelheid. "Wij zetten in 6 tot 10 weken een nieuw product op de markt, onze Plus Bond, een driejarige obligatie met groeigarantie, is daarvan een voorbeeld. Banken doen daar al snel ruim een jaar over."
De huidige trend bij beleggers is risicobeperking. Banken hebben dit volgens Langelaar nog onvoldoende door. Daar worden nog steeds individuele aandelen op kooplijsten aangeprezen. "Die machine draait gewoon door. Maar zou het zo erg zijn om ook eens te zeggen dat je niet alles weet?"