LONDEN - Londen, en de rest van Zuidoost-Engeland, ondergaan de komende dertien jaar een metamorfose. De Britse regering en Londens burgemeester Ken Livingstone kondigden los van elkaar plannen aan om meer dan één miljoen huizen te bouwen, extra start- en landingsbanen bij de luchthavens aan te leggen, drie extra bruggen over de Theems te bouwen en nieuwe ondergrondse metrolijnen te graven. Aan de gedaantewisseling hangt een prijskaartje van 160 miljard euro.

Londen krijgt er tot 2015 liefst 75 wolkenkrabbers en 130 scholen bij. De hoofdstad groeit met ruim 700.000 mensen -- zoveel als nu in Amsterdam wonen -- naar 8,5 miljoen inwoners. Een redelijk realistisch voorspelling, want Londen kreeg er de afgelopen twaalf jaar 600.000 inwoners bij.

Met name bij de City, het financiële hart van Europa, zullen enorme kantoorkolossen verrijzen die plaats moeten bieden aan 600.000 werknemers. Burgemeester Livingstone: "Twintig jaar geleden was er een linkse burgemeester die de City het liefst naar de Atlantische Oceaan had willen verslepen om het daar af te laten zinken. Maar ik zie Londen juist verbonden met het succes van de City."

Dat Livingstone nauwe banden met het grootkapitaal onderhoudt, blijkt uit sommige van de omstreden plannen. Zo wil hij architect Norman Foster toestemming geven een futuristische, elliptische wolkenkrabber Gherkin ('de augurk') te bouwen op de plek van de in 1992 door een IRA-bom verwoeste Baltic Exchange.

Ook wil hij het achtergebleven industrieterrein bij Spitalfields van wolkenkrabbers voorzien. De burgemeester heeft daarbij tegenstanders van formaat. Prins Charles ziet niets in deze 'megalomane' voornemens en vindt dat een verborgen schat wordt vernietigd, namelijk het 19de-eeuwse industriële erfgoed.

De prins pleit juist voor bescherming van het erfgoed en het behouden en hergebruik van de oude gebouwen. Hij zei me op zijn landgoed Highgrove: "Wat ben je als volk waard, als je de geschiedenis negeert? Door te renoveren kan een heel nieuw en levendig stadsdeel ontstaan."

Livingstones plannen zijn gebaseerd op een jaarlijkse behoefte aan 23.000 nieuwe woningen, waarvan de helft in de sociale woningbouw. Door 'de lucht in te gaan' wil Livingstone het groen sparen. "Londen wordt voller en dat betekent minder ruimte voor mensen. Het wordt net als Manhattan", aldus Livingstone.

Vice-premier John Prescott, verantwoordelijk voor ruimtelijke ordening, is al even ambitieus als de Londense burgemeester. Hij kondigde in het parlement de bouw van 1,1 miljoen huizen aan. "Het is de grootste bouwontwikkeling ooit van Engeland", sprak Prescott trots.

Om te voorkomen dat onderwijzers, politieagenten, verpleegsters en brandweerlieden de komende jaren vele uren moeten reizen van hun huis naar het werk is het volgens de vice-premier noodzakelijk dat er massaal nieuwe woningen komen. Hij garandeert dat 90.000 woningen een lage huur zullen hebben.

Maar tegen de plannen zijn meteen protestacties gevoerd. Milieuorganisaties en gemeenteraden van kleine dorpen zien in de huizenbouw een aantasting van de groene longen, de zogenaamde Green Belt. Zij zijn bang dat de natuur totaal zal moeten wijken voor steen.

Op nog meer verzet kan de uitbreiding van Heathrow met waarschijnlijk één landingsbaan rekenen. Omwonenden klagen steen en been over geluidsoverlast en winnen regelmatig rechtszaken. Luchthaven Stansted krijgt twee nieuwe start- en landingsbanen erbij, terwijl de regering ook het natuurgebied Cliffe aan de monding van de Theems als luchthaven heeft gepland. Dit laatste is vermoedelijk niet zo serieus en dient meer als onderhandelingstactiek van de regering te worden gezien.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 27 juli 2002