ISTANBOEL - De knoop is eindelijk doorgehakt. Op zondag 3 november worden in Turkije vervroegde landelijke verkiezingen gehouden. Hiertoe hebben premier Bülent Ecevit van de sociaal-democratische partij DSP en de twee coalitiepartijen MHP (extreemrechts) en Moederlandspartij ANAP gisteren gezamenlijk besloten. Kritiek van de Europese Unie op de lange tussenperiode tot de verkiezingen lijkt de gespannen verhoudingen tussen Turkije en de EU verder onder druk te zetten.
Bülent Ecevit (Foto: REUTERS)
De 77-jarige premier Bülent Ecevit wilde aanvankelijk zijn regeringsmandaat tot april 2004 uitzitten, maar met het vertrek gisteren van opnieuw zes parlementariërs uit zijn partij kon de regeringscoalitie nog maar op 275 van de 550 parlementsleden rekenen. Dit was precies de grens die Ecevit had willen vermijden.
Zoals kon worden verwacht heeft de zieke premier de politieke aardbeving van de afgelopen twee weken niet doorstaan. Maar liefst zeven ministers van Ecevits DSP, waaronder de populaire minister van Buitenlandse Zaken Ismail Cem en Ecevits oude vriend Hüsamettin Özkan, zijn opgestapt. Het aantal parlementariërs dat de DSP heeft verlaten, is zelfs tot 59 opgelopen.
De wens om het EU-lidmaatschap te verkrijgen blijkt een belangrijke rol te hebben gespeeld in het vertrek van met name parlementariërs van de extreemrechtse MHP. De nationale trots van die partij maakt dat de MHP liever geen concessies doet aan de EU. De ziekte van premier Ecevit verminderde ook het vertrouwen van veel parlementariërs in de zijn regering.
Partij
De vertrokken minister van Buitenlandse Zaken Ismail Cem is bezig met het oprichten van een nieuwe sociaal-democratische partij, die Europees is georiënteerd. De bewindsman heeft door de goede contacten met zijn Griekse collega Giorgos Papandreou al aangetoond dat dit geen loze woorden zijn. Verwacht wordt dat vele ex-DSP'ers naar Cems nieuwe partij zullen overlopen. De komende verkiezingen zijn van belang voor de relatie tussen Turkije en de Europese Unie en de Verenigde Staten anderzijds. De Amerikaanse onderminister van Defensie Wolfowitz was juist gisteren in Ankara om Turkije steun te vragen voor een eventuele militaire aanval op Irak.
Voor de Cyprus-kwestie dreigen de verkiezingen in november te laat te komen. Het eiland is een serieuze EU-kandidaat, maar met de huidige regering-Ecevit lijkt een oplossing voor het verdeelde eiland, ondanks de hervatte besprekingen gisteren, niet in zicht. Hierdoor zal waarschijnlijk alleen Grieks Cyprus EU-lid worden.