AMSTERDAM - De AEX-index is gisteren naar het laagste niveau sinds juli 1997 gezakt. De dalende koers van de Amerikaanse dollar, die gisteren voor het eerst in ruim 2,5 jaar minder waard was dan de euro, bracht de 'dollargevoelige' fondsen op het Damrak in een duikvlucht. Vooral Buhrmann (-9,0%), Koninklijke Olie (-8,5%), ABN Amro (-8,4%), ING (-7,9%), Ahold (-7,8%) en Van der Moolen (-7,6%) werden hard getroffen.
De AEX-index verloor exact 23 punten (oftewel 5,9%) op 368,01. Rond de lagere opening op Wall Street, waar de Dow Jones Industrials binnen twee uur handelen op een verlies van 3% stond, zakte de AEX door het twaalfmaandelijks dieptepunt dat enkele dagen na 11 september 2001 werd bereikt op 378,36. Nadat de graadmeter van de Amsterdamse beurs door deze belangrijke barrière was gezakt, raakten de koersen in een vrije val. Het slot van de AEX op 368,01 punten was ook de laagste stand van de dag.
De afgelopen zes handelsdagen is de AEX met maar liefst 69,75 punten (15,9%) gedaald. 'Zwaargewicht' Koninklijke Olie trok de index gisteren het hardst omlaag met een verlies van 8,5% op €45,58. Dat gebeurde bij een omzet van 15 miljoen stukken, bijna twee maal meer dan tijdens een gemiddelde handelsdag.
De 'Olies' werden gedumpt in reactie op het verhaal dat de Koninklijke Shell/Groep grote risico's zou lopen met investeringen van in totaal $7,4 miljard in Amerikaanse energiecentrales. De uitspraken waren afkomstig van voormalig Shell-bestuurder George Namur.
Een Shell-woordvoerder sprak gisteren aanvankelijk van "een storm in een glas water". Dat was handelaar Danny Markens (Effectenbank Stroeve) niet met hem eens. "Op de beurs wordt het absoluut niet opgevat als een storm in een glas water", zei Markens. "En ik verwacht de komende dagen ook nog koopdruk in Olies, omdat het fonds vrijdag uit de S&P 500 verdwijnt."
Onder invloed van het geweld op de beurs kwam Shell gisteravond met een aanvullend bericht. Volgens de oliegigant is de omvang van de betreffende handelsovereenkomsten niet $7,4 miljard, maar $3,7 miljard. Shell noemt de uitspraken van Namur verder "ongefundeerde observaties".
ABN Amro was een andere zware verliezer met een min van 8,4% op €14,72. Naast de risico's die de ABN loopt bij een eventuele ondergang van Worldcom en Qwest, speelt ook de dreigende economische crisis in Brazilië het bankconcern behoorlijk parten. Ook Aegon (-6,7% op €17,60), Fortis (-5,0% op €18,06) en ING (-7,9% op €21,01) moesten ver terug.
Buhrmann (-9,0% op €8,02) was de grootste procentuele daler onder de hoofdfondsen. Zakenbank Merrill Lynch haalde de kantoorgroothandel gisteren van de kooplijst.
Philips verloor eveneens fors met een min van 6,8% op €23,20. De elektronicagigant maakt vanochtend de resultaten over het tweede kwartaal bekend. Tien analisten die door persbureau Reuters zijn geraadpleegd, verwachten gemiddeld dat Philips een winst van €42 miljoen gaat rapporteren over het afgelopen kwartaal. Bij de presentatie van de kwartaalcijfers zal hun aandacht ook uitgaan naar de vraag óf en hoeveel het concern van bestuursvoorzitter Gerard Kleisterlee gaat afschrijven op het belang in mediaconcern Vivendi Universal. Deze last kan oplopen tot ongeveer €1,7 miljard.
De financieel journalisten die vandaag in de Amsterdamse Breitnertoren bij de van Philips, reizen morgen af naar het Brabantse Veldhoven. Daar presenteert chipmachinemaker ASML namelijk de resultaten over de eerste helft van 2002. De gemiddelde verwachting is dat de onderneming een verlies van rond de €50 miljoen gaat bekendmaken. ASML steeg gisteren met 0,3% naar €14,19. Naast de chipmachinemaker waren Hagemeyer (+1,6% op €11,45) en Wolters Kluwer (+0,3% op €18,40) de enige stijgers onder de 24 AEX-fondsen.
In de Midkap, dat 14,98 punten (3,5%) lager eindigde op 412,30, moest VendexKBB veel terrein prijsgeven. Het warenhuisconcern ging 8,3% terug naar precies €11.
Ook Ballast Nedam had het moeilijk. Geruchten dat de bouwonderneming zou hebben meegedaan aan illegale prijsafspraken bij aanbestedingen in de bouw, kostte het lokale fonds 10,1% op 13,80.
Ook Crucell (-11,1% op €3,69) kreeg ervan langs. Het Leidse biotechnologiebedrijf, dat de Microsoft van de van de biotechsector wil worden, teert dit jaar naar verwachting tussen de €1,3 tot 1,7 miljoen per maand in op zijn kaspositie van ongeveer €125 miljoen.
UPC liet gisteren de deadline verstrijken die de banken het kabelconcern hebben gesteld om de rente op obligaties te betalen. Als UPC niet tot een akkoord met de banken komt, is het waarschijnlijk gedwongen uitstel van betaling aan te vragen. Hoewel er hierover gisteren geen nieuws kwam van UPC, steeg het aandeel toch met 1 eurocent (10%) naar €0,11.