door Jolande Westdorp AMSTERDAM - Justitie houdt ernstig rekening met de mogelijkheid dat de vermoedelijke moordenaar van Pim Fortuyn, de Harderwijker Volkert van der G. (32), zichzelf gaat doodhongeren in zijn cel in de Amsterdamse Bijlmerbajes.
"Hij is absoluut in staat om zijn hongerstaking voort te zetten tot de dood erop volgt", beaamde een woordvoerder van het openbaar ministerie in Amsterdam. "Wij realiseren ons terdege dat dit kan gebeuren." Het Amsterdamse parket heeft de leiding over het onderzoek door ruim 55 rechercheurs naar de moord op Pim Fortuyn.
Sinds zijn aanhouding blijkt Van der G. vier à vijf keer te zijn verhoord. De voormalig medewerker van de Vereniging Milieu Offensief wordt gelieerd aan ondergrondse, internationale kringen van milieuactivisten. Vorig jaar stierf zijn grote voorbeeld, de fanatieke Britse dierenrechtenactivist Barry Horne, in een gevangeniscel vrijwillig de hongerdood.
Sinds de Harderwijker afgelopen vrijdag in hongerstaking ging, is één van zijn twee eisen ingewilligd. Van demissionair minister Korthals (Justitie) mag het bedlampje in zijn cel gedurende de nachtelijke uren uit.
Een woordvoerster van het ministerie van Justitie acht het echter uitgesloten dat het permanente cameratoezicht in de celruimte, eveneens onverteerbaar voor de verdachte, wordt opgeheven. Bewaarders blijven hem 's nachts met infraroodcamera's in de gaten houden. De autoriteiten zijn bang dat Van der G. in een onbewaakt moment de hand aan zichzelf slaat en 'alle geheimen' rond de moordaanslag op Fortuyn in zijn graf meeneemt.
Die kans loopt justitie ook als Van der G. de komende weken of maanden consequent blijft weigeren om te eten. Hoewel die situatie zich nooit eerder in ons land heeft voorgedaan, werden in 1985 richtlijnen vastgesteld waarin de eigen wilsbeschikking van een gedetineerde voorrang krijgt.
Daarmee is bij Nederlandse wet geregeld dat niet mag worden ingegrepen als een gedetineerde, op het moment dat hij of zij nog bij zijn volle verstand is, op schrift heeft vastgelegd tot de dood met de hongerstaking te willen doorgaan. Alleen als dat niet is vastgelegd in bijvoorbeeld een proces-verbaal of als een gevangene psychisch gestoord is, mag aan een hongerstaker die in coma is geraakt dwangvoeding (infuusvoeding) worden gegeven.
Ook aan het geven van infuusvoeding kleven tal van mitsen en maren. Zo moet de gevangenisarts alle medische risico's van het bij kennis brengen van een (lichamelijk al ernstig beschadigde) hongerstaker meewegen en bij dat besluit bovendien specialisten van buitenaf betrekken.
Als Volkert van der G. zich echter aan al die wettelijke richtlijnen houdt, kan waarschijnlijk niemand hem ervan weerhouden met een bewust gekozen hongerdood zijn 'laatste troef' uit te spelen.
Al eerder bleek dat de vermoedelijke moordenaar justitie en politie in de tang houdt. Sinds hij in Hilversum in de boeien werd geslagen, heeft hij met geen woord over de moordaanslag gesproken.
Justitie en politie leggen hem echter geenszins het vuur na aan de schenen. "Van der G. is sinds zijn aanhouding vier tot vijf keer verhoord", zegt woordvoerder R. Meulenbroek van het OM in Amsterdam. "Hij wil niets zeggen, dus heeft het weinig zin om elk moment voor de deur te gaan staan. Bovendien willen wij niet de kans lopen om straks te worden beticht van het verkrijgen van een bekentenis onder druk, zoals in de Puttense moordzaak is gebeurd. Het OM wil niet riskeren dat Van der G. een lagere straf krijgt of zelfs vrijkomt."
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}