door Frank van Vliet ABU DHABI - De Verenigde Naties veegden vorige week in een vernietigend rapport de vloer aan met de Arabische wereld, die achteruit holt door gebrek aan politieke vrijheid, isolatie van 'de wereld van ideeën', gebrek aan persvrijheid en regimes die er alleen op uit zijn hun positie te behouden. Opvallend aspect in de kritiek was de geringe rol van vrouwen in het openbare leven. De helft van de vrouwen in de 22 Arabische landen kan niet eens lezen.

De studentes achter een computer in vrouwencollege Abu Dhabi.

Het is een constatering die Sharifa al Jabri (22) uit de Verenigde Arabische Emiraten schokt. De studente computertechniek aan het Vrouwencollege van Abu Dhabi laat haar peperdure laptop bijna uit haar handen vallen. Ze haast zich te verklaren dat het in haar land heel anders is. De cijfers geven haar gelijk. Van de 8000 studenten aan de nationale universiteit in Al-Ain is tweederde vrouw. Van regeringswege wordt studie onder vrouwen aangemoedigd.

Sharifa reageert als een volleerd feministe op de provocerende vraag waarom ze in godsnaam studeert. In het rijke oliestaatje hoeft toch niemand van de autochtone bevolking te werken? "Mijn ouders hebben liever niet dat ik studeer, maar ik wil dat mijn zonen een ontwikkelde moeder hebben. Bovendien wil ik niet de hele dag thuis zitten of winkelen."

Haar studiegenoot Reem al Hasim valt haar bij: "Rijkdom kun je kwijtraken, maar een goede opleiding blijft altijd waardevol. Bovendien kunnen wij door onze studie de positie van vrouwen verbeteren. Geloof me, ooit komt er een Arabische Margaret Thatcher." Hun uitspraken en het feit dat ze in het openbaar met een vreemde man praten, geven aan hoe liberaal ze ondanks hun traditionele zwarte abaja zijn. Op het platteland van landen als Jordanië of Saoedi-Arabië zou zo'n gesprek in sommige gevallen aanleiding zijn als overspelige vrouw te worden gestenigd of uit erewraak anderszins te worden vermoord.

De Arabische wereld, met ruim 280 miljoen mensen, is geen eenheidsworst. Waar vrouwen in Saoedi-Arabië niet eens een auto mogen besturen, daar rijden in buurland Dubai de dames achter het stuur van een taxi. Het is weliswaar een experiment en ze pikken alleen vrouwen en kinderen op, maar toch. In Bahrein misten vrouwen op een haar na een zetel in het parlement, maar het eerste vrouwelijke parlementslid zal niet lang op zich laten wachten.

Langs de Corniche, de boulevard van de Libanese hoofdstad Beiroet, exposeerden jonge kunstenaars hun werk met onderwerpen als kindermishandeling, vrouwenrecht, homoseksualiteit en de verhoudingen binnen het huwelijk. Een tentoonstelling die in veel andere Arabische landen zou zijn verboden. En de redelijk kortgerokte Syrische dame die in het seculiere Damascus ongestoord over straat loopt zou dat elders in de regio uit haar hoofd laten.

In Abu Dhabi woont ook de bedoeïen Mohammed Achmed, trotse vader van drie kinderen. Zijn zoon studeert in Oxford en zijn twee dochters studeren in Abu Dhabi. Hij zegt zijn zoon onaangekondigd te bezoeken om te zien of deze zich wel aan de regels van het islamitische geloof houdt. Zijn dochters worden door pa naar school gebracht en weer gehaald en moeten het niet in hun hoofd halen om in het openbaar de sluier van het gezicht te halen. Winkelen mogen ze wel, maar bij voorkeur in de 'She-zone', een winkelparadijs dat uitsluitend voor vrouwen toegankelijk is.

Zelfs in het voor Arabische begrippen liberale Abu Dhabi zijn er grenzen aan de vrijheid voor vrouwen. Dat blijkt ook uit het feit dat de afgestudeerde vrouwen voor het overgrote deel werk vinden binnen een regeringsorganisatie, waar ze vaak gescheiden van mannen in een veilige omgeving kunnen werken. Slechts 13 procent kiest voor de particuliere sector waar dat soort waarborgen minder gemakkelijk te geven zijn.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 13 juli 2002