AMSTERDAM - De Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (SOBI) daagt Reed Elsevier voor de Ondernemingskamer van het Amsterdamse Gerechtshof. SOBI-directeur Pieter Lakeman verwijt het uitgeverijconcern de nettowinst over 2001 met €150,2 miljoen te hebben opgepoetst. Volgens hem zou de nettowinst niet de gerapporteerde €202 miljoen, maar €52 miljoen moeten bedragen.

Reed Elsevier, dat momenteel in Amsterdam een kantorencomplex laat bouwen, is zich van geen kwaad bewust.

Volgens Lakeman heeft Reed Elsevier de nettowinst rooskleuriger kunnen voorstellen door het "onvoldoende, onjuist, ontoelaatbaar dan wel in het geheim" wijzigen van de manier waarop de geactiveerde goodwill op de balans wordt gewaardeerd. Hij vindt dat de onderneming ten onrechte de periode waarover goodwill op bepaalde activa wordt afgeschreven, heeft verdubbeld van twintig naar veertig jaar. Het gevolg hiervan is dat de afschrijving van goodwill vorig jaar met €32 miljoen is gedaald, en de nettowinst met hetzelfde bedrag is gestegen.

Ook heeft Reed Elsevier volgens de SOBI-directeur vorig jaar ten onrechte niet afgeschreven op €4,986 miljard aan nieuw verworven goodwill. Hij eist dat hiervoor alsnog €118,2 miljoen wordt afgetrokken van de in 2001 behaalde winst. "Ik heb nog nooit gezien dat goodwill op de balans staat die niet wordt afgeschreven", aldus Lakeman.

Door de manier waarop Reed Elsevier boekhoudt, is de nettowinst vorig jaar volgens hem voor in totaal €150,2 miljoen te hoog voorgespiegeld. Hij stelt dat als de uitgever hiermee zou doorgaan, de winst de komende jaren nog met €349,3 miljoen kan worden opgepoetst. Lakeman valt eveneens over de in het jaarverslag over 2001 vermelde divenddekking - de jaarwinst gedeeld door het uitgekeerde dividend - van Reed Elsevier. Volgens de onderzoeker geeft de uitgever met de zelf opgegeven dividenddekking van 2,3 en 2,1 over respectievelijk 2001 en 2000 ten onrechte aan dat er in die jaren meer winst is geboekt dan er aan dividend is uitgekeerd. Hij stelt dat deze getallen juist 0,47 en 0,13 moeten zijn, doordat er in beide jaren een grotere som dividend werd uitbetaald dan er nettowinst werd geboekt.

De SOBI-directeur eist dat de Ondernemingskamer de jaarrekening 2001 van Reed Elsevier vernietigt. Ook wil de bedrijfsonderzoeker dat de uitgever de door hem vastgestelde fouten in het jaarverslag over 2001 corrigeert. Verder vraagt hij de rechter aanwijzingen te geven aan Reed Elsevier over hoe de jaarrekening voortaan moet worden opgesteld. De zaak dient op 25 juli voor de Ondernemingskamer.

Reed Elsevier is zich van geen kwaad bewust. "Wij handelen in de geest van de wet", aldus een woordvoerder. "De cijfers zijn goedgekeurd door onze accountant Deloitte & Touche. Het lijkt erop alsof de SOBI vanuit de heup heeft geschoten."

Ook analist Ingeborg Werkhoven (Van Lanschot) spreekt in een eerste reactie van "een storm in een glas water". Volgens haar valt Lakeman over de vermelde dividenddekking omdat Reed Elsevier die niet relateert aan de nettowinst, zoals de SOBI-directeur wil, maar aan de winst vóór afschrijving van goodwill. "Verder is de periode waarover goodwill wordt afgeschreven arbitrair. Al met al lijkt me dat er bepaald geen sprake is van een boekhoudschandaal."

Analist Reinier Westeneng (SNS Securities) beaamt dit. "De discussie over de dividenddekking is een definitiekwestie tussen Lakeman en Reed Elsevier. Bij de behandeling van de goodwill zou Lakeman eventueel een punt kunnen hebben. Dan moet je kijken naar de manier waarop Reed Elsevier hierover in het jaarverslag verantwoording aflegt. Maar dan wordt het al snel een woordenkwestie."

Westeneng denkt dat er nog weinig aan de hand hoeft te zijn als Lakeman op het punt van de goodwill gelijk zou krijgen bij de Ondernemingskamer. "Hij is namelijk erg gericht op nettowinst. Mijn winsttaxaties voor Reed Elsevier zijn echter gebaseerd op winst vóór afschrijving van goodwill. Dus ook al zou Lakeman gelijk krijgen bij de rechter, dan zie ik nog geen reden om mijn taxaties aan te passen."

Lakeman, die vijf aandelen Reed Elsevier bezit, zegt de zaak op het spoor te zijn gekomen bij de jurering voor de prijs van het slechtste jaarverslag van het jaar. Volgens hem is het nog onzeker of die 'eer' naar de uitgever gaat. Vorig jaar deed de SOBI-directeur van zich spreken toen hij telecomconcern KPN dwong meer informatie te verstrekken over de voorwaarden van een afgesloten kredietfaciliteit van €2,5 miljard.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 5 juli 2002