AMSTERDAM - Koppel Ahold aan Argentinië, ABN Amro aan Brazilië, Philips aan Vivendi en de rapen zijn gaar: beleggers stoven gisteren de Amsterdamse beurs uit, bang voor nieuwe stroppen, voor nieuwe schandalen of ander 'gewoon' slecht nieuws. Wat achterbleef was een geknakte AEX-index (-4,1% op 420,80) en die bekende spaarzame witte raaf. "Dit doet heel veel pijn bij de mensen."
Dat het geen zonovergoten handelsdag zou worden, stond voor de markt op voorhand vrijwel vast. In 'gidsland' Amerika waren de beurzen een avond eerder in de min gesloten, waarbij met name de technologiezware Nasdaq weer eens een mokerslag te verwerken kreeg.
Maar de taferelen die zich gisteren op het Damrak afspeelden, hadden volgens handelaren weinig meer met rationele reacties op zakelijk nieuws te maken. Dit was massahysterie. "Beleggers lijken te denken dat er tegenwoordig helemaal niets meer klopt", aldus een beursman, duidend op de vermeende boekhoudkundige trukendoos bij - ditmaal - Vivendi. "En het gezegde luidt: gij lijdt het meest van het lijden dat gij vreest."
Angst om de angst dus, deze keer gevoed vanuit Parijs. Het Franse mediaconcern Vivendi Universal zou volgens de krant Le Monde hebben gerommeld met de boekhouding. Dat nieuws kostte niet alleen het fonds een flinke hap uit zijn beurswaarde, maar trok vrijwel elk beursgenoteerd bedrijf met een accountant (lees: iedereen) naar beneden.
In eigen land werd in het bijzonder Philips (-6,9% op €25,90) door het Vivendi-virus getroffen. Het elektronicaconcern bezit 3,5% van de aandelen in het mediabedrijf en zal waarschijnlijk op de boekwaarde van dat pakket (€2,35 miljard, of omgerekend ruim €60 per aandeel) moeten afboeken. Vivendi noteerde gisteren ruim onder de €20 nadat beoordelaar Moody's de kredietwaardigheid ook nog eens had verlaagd tot junkbond status. Volgens analisten zal Philips er niet aan ontkomen tussen de €1,2 miljard en €1,4 miljard op het Vivendi-belang af te schrijven. Philips zelf sluit een afboeking niet uit.
Boekhoudkundige trucs bij het Amerikaanse Worldcom zetten eerder al de koersen van Nederlandse financials onder druk, waaronder ABN Amro. De bank zou nu in het nauw kunnen worden gebracht door claims van boze beleggers van de gevallen telecomreus. ABN Amro was vorig jaar als joint lead manager betrokken bij een obligatie-emissie van $12 miljard. Volgens beleggers hebben de begeleidende banken bij die gelegenheid verzaakt op de fraude van Worldcom te wijzen.
Het is dezer dagen niet de enige zorg die de bankbestuurders in Amsterdam-Zuid kwelt. Ook Brazilië mag aanleiding zijn voor aanzienlijke kopzorgen. In de markt groeit de onrust over de omvang van de financiële crisis in het Latijns-Amerikaanse land. ABN Amro heeft stevige belangen in Brazilië: de bank heeft €4,1 miljard aan staatsobligaties en €5,1 miljard aan leningen voor het bedrijfsleven. Vrees voor het opdoemen van 'slechte leningen' indien het geld niet wordt terugbetaald, deed de beurskoers van ABN Amro gisteren met 5,4% op €17,40 kelderen. "Dit soort verhalen zou normaal gesproken nooit zo'n impact hebben gehad", zo sprak een handelaar, de volgens hem werkelijke waarde van het nieuws wegend. "Maar nu denken beleggers: daar ook al. Het valt allemaal in een ontiegelijk slecht sentiment."
Ahold is nog zo'n verhaal. Het fonds smakte 9,6% omlaag op €19,20 door problemen bij de Argentijnse partner Velox. Dit bedrijf runt met Ahold een paar honderd Disco-winkels en is in financiële problemen geraakt. Dat kan het Nederlandse bedrijf in het ergste geval een kleine half miljard gaan kosten.
Beleggers wilden het allemaal niet horen. Dat gold evenzeer voor Getronics (-14,4% op €1,67) en CMG (-8,9% op €1,44). De automatiseerders leden onder winstwaarschuwingen van Amerikaanse softwarefabrikanten. Lokaal sprong branchegenoot Aino (-21% op €0,79) er helemaal in de verkeerde richting uit. De nieuwe topman van dit bedrijf had dan ook omstandig met een faillissementsaanvraag lopen zwaaien.
"Allemaal k-berichten", was de conclusie op de beursvloer, al wees een handelaar nog een andere boosdoener aan: 4 juli, de naderende nationale feestdag in de VS. "Dan zijn de Amerikaanse markten dicht, terwijl er een dreiging zou zijn van nieuwe terroristische aanslagen. Geen hond die in die situatie nu met een grote positie opgezadeld wil zitten."