door Teije Brandsma NAIROBI - Ex-militairen die bereid zijn voor geld anderen te doden, kunnen nog steeds terecht in Afrika. Dat bleek vorige week toen een vliegtuig met Franse huurlingen op weg naar Madagaskar werd onderschept. Maar het gouden tijdperk van blanke huurlingen in Afrika, de jaren zestig, is voorbij. Tegenwoordig zijn westerse huurlingen in Afrika vooral militaire adviseurs.
De Fransen waren huurlingen die van de afgezette president Ratsiraka de opdracht zouden hebben gekregen de rivaliserende president Ravalomanana te vermoorden.
Het gebeurt niet vaak dat huurlingen zo in de publiciteit komen. Het schemerige wereldje van soldaten die bereid zijn voor geld te vechten, hangt aan elkaar van persoonlijke contacten en gedeelde ervaringen in conflictgebieden. Meestal gaat het om beroepsmilitairen die na actieve dienst besluiten verder te werken als freelance militair. Er is een aantal nationaliteiten dat steeds weer opduikt: het zijn vooral Engelsen, Zuid-Afrikanen, Fransen, een enkele Russische piloot en soms een Israëliër.
Van alle continenten op de wereld heeft Afrika de afgelopen decennia het meest gebruik gemaakt van blanke huurlingen. Voor de val van de Berlijnse Muur, toen er in Afrika op talloze plaatsen conflicten werden uitgevochten die gedirigeerd werden door de VS en de Sovjet-Unie, waren er veel soldaten die om vooral ideologische redenen naar Afrika gingen. Zij belandden in bijvoorbeeld Angola, waar ze goedbewapende Cubaanse troepen tegenover zich vonden.
Een bekende huurling was de Fransman Bob Denard, die de Comoren beschouwde als zijn eigen koninkrijk. Een andere bekende huursoldaat uit de tijd van de Koude Oorlog was de Engelsman Mike Hoare, die voor de latere president Mobutu in Congo tegen de communisten vocht.
Sindsdien is het niet vaak meer voorgekomen dat blanken als soldaat daadwerkelijk meevochten op een Afrikaans slagveld. De meeste huurlingen gingen zich toeleggen op adviesgevende taken: vooral het trainen van Afrikaanse militairen.
De ideologische motivatie onder de westerse huursoldaten is bijna geheel verdwenen. Het enige dat tegenwoordig nog een rol speelt, is geld of diamanten. Andere ex-militairen houden eenvoudigweg van een leven vol actie.
Het is niet duidelijk om hoeveel mensen het gaat. Waarschijnlijk zijn er momenteel ten zuiden van de Sahara enkele honderden blanken actief als militair. De voornaamste landen waar ze op dit moment werkzaam zijn, zijn Congo, Liberia en Soedan. Het Amerikaanse tijdschrift Soldier of Fortune meldt dat het aantal Afrikaanse huurlingen momenteel nog minstens tien keer zo groot is als het aantal blanke. Er is een aantal bedrijven ontstaan uit groepen ex-militairen die door willen gaan met hun militaire werk. Het bekendste bedrijf was het Zuid-Afrikaanse Executive Outcomes, dat echter na een stortvloed van negatieve publiciteit enkele jaren geleden ophield te bestaan.
Een aantal medewerkers vond elders in Afrika werk als freelancer. Velen staan in het bestand van 'beveiligingsbedrijven'.
Een aantal van deze bedrijven, die zich vaak presenteren als specialisten op het gebied van onder meer bewaking, heeft een website op internet.
Anders dan velen verwachten verdienen de meeste huurlingen geen fortuin.
Misschien is de enig juiste conclusie wel dat naast hebzucht ook de zucht naar militair avontuur bij sommigen nauwelijks te verzadigen is.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}