TOKIO - Om de geest te verlichten en het lichaam te sparen, spannen de Braziliaanse voetballers zich sinds de halve finale nog amper in. Het kleine stadion in een buitenwijk van Tokio was gisteren een speeltuin vol lummelende en lachende miljonairs. Liever lui dan moe; zo hebben ze het graag. Luiz Felipe Scolari denkt te weten wat hij doet. "Ik heb gezegd dat de spelers in mijn ogen wereldkampioenen zijn, omdat we al zo verrassend ver zijn gekomen. Wat ik nu alleen nog wil, is dat iedereen zondag geniet en de hele voorgeschiedenis vergeet. De rest ligt in Gods handen."

Ronaldo (l) krijgt bij het stretchen de helpende hand toegestoken door ploeggenoot Ronaldinho. Samen met hun ploeggenoten Rivaldo en Roberto Carlos maken deze twee Brazilianen deel uit van het sterrenteam, zoals dat door de FIFA is samengesteld. (Foto: AP)

Scolari was trainer van Cruzeiro toen hij in juni 2001 werd gevraagd de vierde bondscoach in een jaar te willen zijn. 'Big Phil' deed het, maar voelde zich heel klein worden na zijn debuut. "Ik was er niet klaar voor. Mijn gedachten waren nog steeds bij Cruzeiro en de Copa Libertadores. Opeens was ik de coach van een ploeg waar honderdzeventig miljoen mensen een mening over hebben. Ik moest de elf spelers kiezen en we verloren meteen van Uruguay. Het was een hel."

Hij had de primeur kunnen hebben door de viervoudig wereldkampioen niet naar de eindronde te brengen. Maar de voetbalbond geloofde in zijn onorthodoxe aanpak. "Het zou laf zijn geweest als ik mijn hoofd toen al op het hakblok had gelegd", zei Scolari en hij liep bewust niet weg voor het volkstribunaal in het land dat voetbal eet, drinkt, snuift en bemint.

Zonder de traditionele openheid te verliezen, heeft Scolari een omheining weten op te trekken. Goddelijke kanaries horen nu eenmaal thuis in een gouden kooi. Je mag ze bewonderend aanstaren, maar niet in de buurt komen. 'The Sherrif' controleert de uitspraken die spelers in speciale interviews doen. "Omdat de pers in staat is iemand geestelijk te slachten."

Er is sinds de voorbereiding een verbod op het lezen van Braziliaanse kranten. De enige band met het thuisfront regisseert de amateurpsycholoog zelf. Voor elke wedstrijd laat hij foto's en video's zien van het volk. Juichende of huilende mensen op straten en stranden. Kinderen die mogen opblijven, feesten op scholen. "Een betere inspiratie is ondenkbaar", zei de vliegende linksback Roberto Carlos.

In weerwil van de roep om sprankelend voetbal, bleef Scolari ook op het technische vlak stoïcijns. Critici riepen dat Brazilië van de bron (4-4-2) was afgedreven. Maar Scolari is geen man van een vast systeem. "Mijn voorgangers legden de ploeg steeds een andere speelwijze op. Dat wilde ik juist niet. Ik heb naar de kwaliteiten van mijn spelers gekeken en op basis daarvan een elftal samengesteld."

Vijf van de elf stonden voor het toernooi al vast: de aanvallende backs Cafu en Roberto Carlos en de drie aanvallers Ronaldo, Rivaldo en Ronaldinho. Marcos werd de eerste doelman. Scolari koos voor drie verdedigers: Lucio, Edmilson en Roque Junior. Kort voor aanvang van het WK viel Emerson, aanvoerder en gouden schakel, door een schouderblessure weg. Vervanger Gilberto Silva, die pas zes interlands had gespeeld, blijkt een stille kracht te zijn. Kleberson kwam eveneens uit het niets en speelt sinds twee duels in plaats van Juninho, die nog niet heeft kunnen bekoren.

Nu de keuzes van Scolari goed uitpakken en het supertrio elke wedstrijd beslist, begint zijn populariteit behoedzaam te rijzen. Kritiek kwam er vooral uit de hoek van oud-spelers die in 1982 het laatste elftal vormden dat echt tot de verbeelding sprak. Scolari deed echter geen concessies en haalt zijn gelijk met de beste prestaties sinds 1970.

Model voor de vastigheid staat Rivaldo. Achttien maanden geleden overwoog hij nog een punt te zetten achter zijn loopbaan in het nationale elftal. "Alle voorgangers van Scolari hadden nooit problemen met de kwaliteit, maar met de formatie", weet Carlos Alberto Parreira, wereldkampioen in 1994 en lid van de technische studiegroep van de FIFA.

Onder andere Rivaldo werd daar het slachtoffer van. Niemand wist hoe en waar de aanvallende middenvelder moest spelen. De mensen in Brazilië zagen hem op de televisie scoren voor Barcelona en falen in de nationale ploeg. Na een wedstrijd in Sao Paulo tegen Colombia werd Rivaldo vervloekt. "De supporters dachten dat ik alleen nog maar in geld geïnteresseerd was en mijn vaderlandsliefde had verloren. Ze gingen te ver. Ik heb me nog nooit zo beroerd gevoeld."

Scolari loste het op door hem vanaf het begin het vertrouwen te schenken. "Hij zei dat mijn plaats was gegarandeerd en dat ik me geen zorgen moest maken om de kritiek in Brazilië."

Een andere omstreden vondst is de achterhoede. Aangezien Cafu en Roberto Carlos een ontembare drang naar voren hebben, blijven Lucio, Roque Junior en Edmilson over. Een Duitser zou ontzet achterovervallen; Scolari vindt dat het prima gaat, zelfs als Edmilson zich niet kan bedwingen. "Ik weet dat ik veel mensen nerveus maak", zei de tamelijk onervaren waaghals van Olympique Lyon over zijn opvallende rol. "In Frankrijk worden ze soms gek van me, want daar ga ik nog veel verder. Maar dit is mijn stijl. Ik kan niet simpel voetballen. Lopen met de bal is voor mij makkelijker dan een bal de tribune in te schieten."

Het hoort allemaal bij Brazilië. Misschien heeft menigeen zich vergist in deze ploeg en is die gecontroleerde chaos juist de grootste kracht.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 29 juni 2002