AMSTERDAM - De financiële wereld werd gisteren opnieuw opgeschrikt door het nieuws dat opnieuw een Amerikaanse multinational met de boekhouding heeft geknoeid. Dit maal was het Xerox die miljarden te veel omzet in de boeken had staan. De Amerikaanse beurswaakhond SEC is het meer dan zat en dreigt bestuursvoorzitters zelfs in het gevang te laten gooien als hun jaarverslagen niet kloppen.

(Foto: EPA)

In april van dit jaar legde de SEC de Amerikaanse producent van kopieermachines al een recordboete van $10 miljoen op wegens boekhoudtrucs. Zo werd de omzet tussen 1997 en 2000 met meer dan $3 miljard overdreven.

Gisteren bleek dat die $3 miljard te laag was geschat. Volgens Wall Street Journal zou uit een nieuw onderzoek blijken dat de omzet met maar liefst $6 miljard was opgepoetst. Xerox verklaarde dat de verkopen "met minder dan $2 miljard" waren overdreven.

Het nieuws over de schimmige boekhouding van Xerox, waar ruim 83.000 mensen over de hele wereld werken, komt drie dagen na het accountantschandaal van Worldcom. De Amerikaanse telecomaanbieder boekte kosten als investeringen en poetste daarmee de resultaten op met een slordige $3,8 miljard. De SEC is inmiddels een civielrechtelijke procedure gestart en het Amerikaanse ministerie van financiën overweegt strafrechtelijke vervolging.

Eerder lichtten energiereus Enron, het bedrijvenconglomeraat Tyco, telecomaanbieder Global Crossing en het biotechbedrijf Imclone personeel en investeerders voor miljarden dollars op. Hierdoor is het vertrouwen in 'corporate America' naar een dieptepunt gedaald en hebben de beurzen over de hele wereld rake klappen gekregen.

Reden genoeg voor de Amerikaanse beurswaakhond SEC om zijn tanden te laten zien. De Nederlandse tak van accountantsbureau Ernst & Young kreeg eergisteren een boete van $400.000 voor duistere praktijken rond het Nederlandse automatiseringsbedrijf Baan.

De hoogste baas van de beurswaakhond Harvey Pitt wond er geen doekjes om. "Als cijfers niet blijken te kloppen, riskeren de bestuursvoorzitters en financieel directeuren gevangenisstraffen. Ik kan garanderen dat we het voor de overtreders heel onaangenaam en onmogelijk gaan maken. Bestuursvoorzitters verdienen wat ze krijgen en ze mogen niets houden wat ze niet hebben verdiend." Pitt introduceert na de zomer een nieuwe waakhond voor accountants.

Bij de presentatie van het jaarverslag van de drie Nederlandse toezichthouders, verenigd in de Raad van Financiële Toezichthouders (RFT), werd druk over de kwestie gesproken. Ook hier wordt nagedacht over een toezichthouder voor de accountancy-branche. Bovendien staan de Amerikanen in de discussie over mondiale gelijktrekking van accountantsregels flink in hun hemd.

Arnold Schilder, directeur Toezicht van De Nederlandsche Bank: "Dit is voor de Amerikanen pijnlijk. Ze kunnen hun accountantssysteem in die discussie niet langer presenteren als het beste systeem." Schilder verwacht dat het partijen bij elkaar kan brengen.

Schilder bestempelt de stap van Harvey Pitt als "een teken van hoge nood" ingegeven door de ernst van de vertrouwenscrisis in de VS.

RFT-voorzitter Docters van Leeuwen meent dat het te vroeg is om de Enron-les in Europa te leren. "De analyse wat er precies fout is gegaan is niet gemaakt. Was het fraude, slechte regelgeving of waren het slechte accountants? Maar op de vraag 'kan dit in Europa gebeuren?' is het antwoord ja. Fraude kun je niet voor zijn."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 29 juni 2002