AMSTERDAM - Met de zware veroordeling van hoofdverdachte Eddy Swaab tot vijftien maanden gevangenisstraf en een boete van €225.000 heeft het Openbaar Ministerie (OM) in Amsterdam gisteren eindelijk een slag gewonnen in 'Operatie Clickfonds'. Hiermee lijkt voorlopig voorkomen dat de zich al vijf jaar voortslepende beursfraudezaak roemloos ten onder gaat. De rechtbank acht Swaab schuldig aan belastingfraude, omkoping en valsheid in geschrifte. Van het leiden van een criminele organisatie is de naar Zwitserland gevluchte effectenhandelaar vrijgesproken.

Swaabs raadslieden Bert Fibbe (l) en Peter Baauw bestuderen het harde vonnis. (Foto: De Telgraaf)

De Amsterdamse rechtbank liet gisteren weinig heel van het vermeende 'beleggingsclubje' waar Swaab naar eigen zeggen met zijn contacten in de financiële wereld informeel in effecten handelde. De winst van dit onschuldig spelletje zou tussen de clubleden verdeeld zijn. Omkoping, dat was het volgens rechtbankvoorzitter Gerrit Marcus.

De verdachte betaalde in de jaren negentig Henri van der K., medewerker van het pensioenfonds voor metaalnijverheid, en Paul A., handelaar bij Oudhof Effecten, vele tienduizenden guldens voor koersgevoelige informatie waarover zij uit hun functie konden beschikken. "Daarbij ging het om geraffineerde constructies, waardoor op slinkse wijze ten koste van de werkgevers van de omgekochte personen door verdachte aanzienlijke transactiewinsten werden behaald. Door het stelselmatige karakter van de omkoping hebben de opbrengsten per saldo miljoenen euro's belopen", zo luidt de toelichting op de zware straffen.

Ook het fingeren van obligatietransacties om verboden provisiebetalingen van SNS Bank aan het bedrijf van Swaab onder het tapijt te schuiven, rekent de rechtbank de verdachte zwaar aan. Volgens de rechtbank heeft Swaab hiermee inbreuk gemaakt op de integriteit, die in de effectenbranche en het bankwezen voorop dient te staan.

De bewering van Swaab dat hij eigenlijk in Engeland belastingplichtig was en daardoor zijn vermogen en inkomsten helemaal niet aan de Nederlandse belastingdienst hoefde op te geven, werd eveneens verworpen. Volgens de rechtbank had de verdachte zich juist uitvoerig laten adviseren door belastingdeskundigen en vervolgens welbewust gekozen voor het doen van aangifte in Nederland. Eenmaal onjuist ingevuld, kan hij niet achteraf beweren dat hij alsnog niet in Nederland belastingplichtig was, meent de rechtbank.

De verdediging deed gisteren verwoede pogingen om nog wat lichtpuntjes in het voor hun cliënt vernietigende oordeel van de rechtbank te vinden. "Van de zeven feiten die ten laste waren gelegd, zijn er slechts twee bewezen verklaard. Van twee andere feiten is Swaab vrijgesproken en van de drie resterende is hij gedeeltelijk vrijgesproken. Al met al hebben wij dus meer gewonnen dan Justitie", zei zijn advocaat Bert Fibbe. Collega-raadsman Peter Baauw gaf echter toe dat Swaab is aangeslagen door de gevangenisstraf die hem nu boven het hoofd hangt. "Ik heb hem zojuist aan de telefoon gehad. Vooral de kans op een lange detentie kwam hard aan. Als dit vonnis ten uitvoer wordt gebracht, is hij in zakelijk opzicht bovendien uitgeteld. Dat geldt in ieder geval voor Nederland. In de financiële wereld kun je met een celstraf niet aankomen", aldus Baauw.

Het OM is 'niet ontevreden' over de uitspraak. "De rechtbank heeft ons standpunt gevolgd op de twee hoofdlijnen, namelijk omkoping en belastingfraude. Alleen in de feitelijke uitwerking daarvan wijken we wat van elkaar af", zegt een vrolijk gestemde persofficier Saskia de Klerk na afloop van de zitting. Dat de rechtbank tot een aanzienlijk lagere strafmaat is gekomen dan de oorspronkelijke eis van vier jaar cel en €3 miljoen boete, hangt volgens haar samen met de door de rechters anders beoordeelde bewijsmiddelen. De vrijspraak op het ten laste gelegde leiderschap van een criminele organisatie neemt het OM op de koop toe. "De verdachte is wél veroordeeld wegens omkoping, en dat vormde de hoofdmoot binnen de criminele organisatie", aldus De Klerk, die evenals de verdediging nog niet kon aangeven of er een hoger beroep aangetekend zal worden tegen het vonnis.

Het OM zegt mogelijkheden te onderzoeken om Swaab zijn celstraf in Zwitserland te laten ondergaan. Om uitlevering vragen heeft geen zin, aangezien Swaab over de Zwitserse nationaliteit beschikt en de Zwitsers geen ingezetenen uitleveren. De verdediging van Swaab is niet onder de indruk van dit streven van het OM. "Ze nemen een voorschot op toekomstige wetgeving. Op dit moment is dat nog helemaal niet mogelijk."

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 28 juni 2002