AMSTERDAM - In het onzekere beursklimaat omarmt de Nederlandse particuliere belegger zijn oude vertrouwde, voorheen zo saai gevonden, spaarrekening. In het eerste kwartaal van dit jaar vloeide er maar liefst €4,2 miljard naar de banken. Zelfs beleggingsfondsen, op zich minder risicovol dan individuele aandelen, hebben nu last van de omslag. In de eerste drie maanden van het jaar werd er €0,7 miljard aan de fondsen toevertrouwd, driekwart minder dan het kwartaal ervoor, aldus De Nederlandsche Bank.
Het Statistisch Bulletin dat De Nederlandsche Bank (DNB) gisteren vrijgaf, blijkt achteraf uitzonderlijk goed getimed. Het beeld dat de gegevens schetsen, sloot naadloos aan op de mini-crash die beurzen gisteren wereldwijd in de greep hield. De boodschap: beleggers hebben het vertrouwen in de effectenmarkten even verloren. Het financiële gesjoemel van telecombedrijf Worldcom - circa drie keer groter dan Enron - is de zoveelste vertrouwensbreuk.
Dat vertrouwen is al maandenlang aan het afnemen, zo tonen de cijfers van het DNB-bulletin. Zo vloeide er in 2000 nog netto €15 miljard naar beleggingsfondsen en ging er €4,9 miljard naar de spaarrekening. In 2001 waren de rollen omgekeerd: €4,2 miljard ging naar de fondsmarkt, €17,5 miljard werd er gespaard. De score in het eerste kwartaal van dit jaar geeft aan dat de trend alleen maar scherper wordt doorgetrokken.
Het jaar 2002 had herstel moeten brengen, maar eindigde de AEX-beursindex het rampjaar 2001 al op 506,78, gisteren sloot de beursbarometer ruim 18% lager. Gemiddeld is daarmee het vermogen dat in grote Nederlandse bedrijven is belegd met nog eens eenvijfde in waarde gedaald. En dat in een half jaar. Dat de particuliere belegger wegblijft, merken vooral de banken. Die hebben hun inkomsten uit aandelentransacties veelal dramatisch zien dalen.
De beursdalingen in de VS voorspellen weinig goeds voor Nederlandse pensioenfondsen. Deze zijn al enige tijd bezig hun Nederlandse aandelen om te ruilen in buitenlandse, vooral Amerikaanse, stukken. Zo hadden de pensioenfondsen gezamenlijk aan het eind van het eerste kwartaal €194,2 miljard op de balans aan buitenlandse aandelen. Het kwartaal ervoor was dat nog €178,7 miljard. Het gezamenlijke Nederlandse aandelenpakket is in die tijd gedaald van €38,4 miljard naar €37,8 miljard.