TEL AVIV - De Palestijnen kunnen in januari naar de stembus om een president en een nieuw parlement te kiezen. De Palestijnse leider Jasser Arafat zal zich volgens zijn medewerker Nabil Shaath kandidaat stellen voor een nieuwe termijn.
Nabil Shaath (Foto: REUTERS)
Volgens de Palestijnse voorman Saeb Erekat heeft Arafat opdracht gegeven voor de volksraadpleging die tussen 10 en 20 januari volgend jaar moet plaatsvinden. In maart zouden dan ook lokale verkiezingen kunnen worden gehouden.
De aankondiging van de verkiezingen komt drie dagen nadat de Amerikaanse president George Bush felle kritiek had geuit op Arafat, omdat die niets tegen terrorisme zou ondernemen. Bush beloofde de Palestijnen een eigen staat binnen drie jaar als ze een democratisch en tolerant bewind zouden kiezen.
Het werd door Erekat ontkend, maar het heeft er alle schijn van dat Arafat de Amerikaanse kritiek goed gehoord heeft. Opvallend is dat hij ook hervormingen aankondigde in de rechterlijke macht en op het ministerie van Financiën. De Amerikanen hadden ook kritiek op de corruptie binnen de Palestijnse staat in wording.
Gok
Arafat lijkt er op te gokken zijn politieke huid via de verkiezingen te redden.
Het lijkt op dit moment onwaarschijnlijk dat er een kandidaat opstaat die de zittende president, ondanks zijn afnemende populariteit, zal verslaan. Een democratisch herkozen Arafat, die bovendien leiding geeft aan de strijd tegen corruptie en willekeur, zal moeilijk door Washington genegeerd kunnen worden.
Internationaal is er veel kritiek geweest op de speech van Bush die te veel zijn oor te luisteren zou hebben gelegd bij de Israëlische premier Ariel Sjaron en te weinig oog zou hebben voor het lijden van de Palestijnse bevolking.
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, noemde gisteren de tijd voor de Palestijnse verkiezingen 'niet optimaal'. Annan meent dat "we in de positie kunnen komen dat de radicalen in een democratisch proces worden gekozen en dan hebben we dat maar te accepteren".
Vanwege de voortdurende Israëlische bezetting, uitgelokt door bloedige Palestijnse aanslagen, is de steun voor organisaties als Hamas en de Islamitische Jihad onder de bevolking groter dan ooit. Hamas zou, volgens waarnemers, nu zeker op 20 procent van de stemmen kunnen rekenen. Zeker bij lokale verkiezingen zouden ze hele steden kunnen gaan besturen. Hamas is niet alleen een 'aanslagenfabriek', maar heeft ook een breed sociaal programma onder de Palestijnen. Bovendien hangt rond hen niet de geur van corruptie.
Bezetting
Daarnaast kan men zich afvragen hoe er een verkiezingscampagne gevoerd kan worden als met uitzondering van Jericho alle Palestijnse steden op de Westoever door Israëlische troepen bezet zijn en er geen enkele aanwijzing is dat de tanks snel zullen vertrekken. De Palestijnse bevolking is voor iets eenvoudigs als het kopen van een brood afhankelijk van de Israëlische militairen die al dan niet een uitgaansverbod opheffen.
Bush was in zijn toespraak ook kritisch jegens Israël dat te weinig zou doen om het vertrouwen van de Palestijnen te winnen. De minister van Defensie, Benjamin Ben-Eliezer, heeft nu aangekondigd 20 'illegale' joodse nederzettingen te willen ontruimen. Zo'n 200 nederzettingen zijn met toestemming van het ministerie van Defensie sinds 1967 op Palestijns gebied gebouwd. In sommige gevallen zijn ze uitgegroeid tot steden van formaat.
Ben-Eliezer doelt echter op de 'ruige' nederzettingen die veelal uit niet meer dan een groepje door radicale joden bewoonde caravans bestaan. Ze zijn niet door de Israëlische wet erkend, maar worden wel door Israëlische militairen beschermd. Ben-Eliezer wil daarvan af.