door Gerrit Jan Hoek BARCELONA - Alle euforie in Spanje over een snelle oplossing van het koloniale probleem van Gibraltar is in een klap de grond in geboord. De ministers van BZ van Spanje en Engeland, Piqué en Straw, hebben elkaar gisteren in Londen ontmoet. Hoewel er geen enkele officiële verklaring werd afgelegd, is de conclusie in politieke kringen eensluidend: een akkoord over Gibraltar is op dit moment onhaalbaar.

Gibraltar (Eigen foto)

De bevriezing van de onderhandelingen is een nieuwe klap voor de Spaanse diplomaten. Zij wekten een jaar lang de illusie dat een gedeelde soevereiniteit van de Britse kroonkolonie de langverwachte doorbraak betekende voor een kwestie die al sinds 1714 de Spaanse gemoederen bezig houdt.

Na het jarenlange isolement, waartoe dictator Franco de Britse kroonkolonie veroordeelde, legden de socialisten van de Spaanse ex-premier Felipe Gonzalez de basis voor een historische toenadering.

In 1984 kwamen Spanje en Engeland in Brussel overeen het probleem van Gibraltar via dialoog op te lossen. Maar ondanks een verbeterde relatie kwam het niet tot tastbare vooruitgang.

Vorig jaar juli nam de huidige premier Aznar de draad weer op. Londen en Madrid spraken af vóór de zomer van 2002 een definitief akkoord te bereiken, en de eerste resultaten waren hoopgevend. Groot-Brittannië verschuilde zich voor het eerst niet achter het argument dat ieder akkoord de instemming van de 30.000 inwoners van Gibraltar zou moeten hebben. En Spanje liet zijn claim op volledige soevereiniteit varen door in te stemmen met een gedeelde soevereiniteit voor onbepaalde tijd tussen Groot-Brittannië en Spanje.

Maar de laatste maanden stapelden de obstakels zich op. 'Gibraltar' bleek in Groot-Brittannië nog steeds de gemoederen bezig te houden. De kolonie is een van de weinige stokken die de Conservatieven in het wiel van Labour kunnen steken.

Terwijl minister Straw bij een recent bezoek aan Gibraltar voor verrader werd uitgemaakt, kreeg de leider van de Tories, Iain Duncan Smith, een onthaal als een vrijheidsheld. De bewoners van Gibraltar laten geen gelegenheid voorbijgaan om het vuurtje aan te wakkeren, onder meer door een uitgebreide reclamecampagne tegen de gedeelde soevereiniteit in de Britse media. Omdat Gibraltar voor premier Blair geen prioriteit heeft, lijkt bevriezing van de kwestie hem op dit moment beter uit te komen.

Ook het Britse leger is niet bijster enthousiast over de plannen van Blair. Al heeft de kroonkolonie niet meer het strategische belang van vroeger, de Britse militairen voelen er niets voor de soevereiniteit over de militaire basis van Gibraltar met hun Spaanse collega's te delen.

Een Spaanse krant, El Mundo del Siglo XXI, onthulde gisteren een schandaal dat de aversie van het Britse leger, met name de marine, bevestigt. Op 17 februari landde een commando van 20 Britse mariniers aan de verkeerde kant van de grens tussen Spanje en Gibraltar bij La Linea de Concepción. De verklaring van de Britse commandant was dat hij door het slechte weer abusievelijk op Spaans gebied aan land was gegaan.

Op basis van vertrouwelijke rapporten van de Spaanse regering beweert de Spaanse krant evenwel dat de 'invasie' geen vergissing was, maar een geplande operatie om via een incident de onderhandelingen over Gibraltar te torpederen.

Londen haastte zich gisteren die lezing te ontzenuwen, en Spanje verklaarde gisteren in een kort communiqué, dat "het incident al in februari werd opgelost met het aanbieden van excuses door Groot-Brittannië".

zoek naar gerelateerde artikelen

do 27 juni 2002