DEN HAAG - De VVD heeft voor de invoering van een nieuw wao-stelsel een knieval voor het CDA gemaakt. De liberalen hebben hun eis ingeslikt dat de wao alleen nog maar toegankelijk wordt voor werknemers die in de laatste vijf jaar tenminste vier jaar hebben gewerkt. Dat maakte de weg vrij voor de onderhandelaars Balkenende (CDA), Herben (LPF) en Zalm (VVD) om een definitief akkoord over het wao-stelsel te sluiten.
Balkenende hield voet bij stuk, omdat hij vreesde dat de zogeheten 'referte-eis' van de VVD zou leiden tot een opstand van de vakbeweging. Nu is afgesproken dat de effecten van het nieuwe wao-stelsel, dat op zijn vroegst medio 2003 moet ingaan en de instroom in de wao met zo'n 40 procent moet verminderen, na drie jaar worden gemeten.
Wao-boete
Is deze beoogde vermindering niet gehaald, dan zal de uitkering voor wao'ers niet worden verhoogd van 70 naar 75 procent. Ook wordt de wao-boete voor werkgevers in dat geval gehandhaafd. Daarnaast zal het kabinet zich dan buigen over "extra wettelijke maatregelen'' om meer prikkels voor werkgevers en werknemers in te voeren, aldus Zalm.
De VVD-voorman zei het niet erg te vinden dat hij een concessie heeft gedaan aan het CDA: "Daar voel ik me niet beroerd onder. We krijgen namelijk een streng wao-systeem. Bovendien hebben we een fors bezuinigingspakket afgesproken dat verder gaat dan ons verkiezingsprogramma.''
De wao-boete voor werkgevers zal worden aangepast. Nu is deze boete vooral afhankelijk van de wao-gevallen binnen een bedrijf. Straks zal het aantal wao-gevallen binnen een branche een grotere rol gaan spelen bij de berekening. Daarnaast vervalt de boete voor bedrijven met minder dan 25 werknemers.
Werknemers die in het tweede ziektejaar voor minstens een half jaar meer dan 70 procent van hun laatstverdiende loon krijgen, hebben geen recht op wao en ww. Nieuwe cao's die tegen de wao-regels indruisen en bijvoorbeeld het loon in het tweede ziektejaar aanvullen tot 100 procent, kunnen door het kabinet niet meer 'algemeen verbindend' worden verklaard.
Zwaar jaar
Gisteren werd ook duidelijk dat door forse financiële tegenvallers en het uitblijvende herstel van de Nederlandse economie het nieuwe kabinet de komende vier jaar per saldo geen cent lastenverlichting voor de burger in petto heeft.
Voordelen als de teruggave van het 'Kwartje van Kok' en verlaging van de onroerende zaakbelasting waaraan de coalitiepartijen werken, worden door de burger zelf opgehoest doordat onder meer het populaire spaarloon en de lijfrenteaftrek worden geschrapt.
Ook door een groot aantal andere fiscale voordeeltjes gaat een dikke streep, zoals de onbelaste feestdagenuitkering, de computer van de zaak, groen beleggen, de 'agaath-regeling' en de fietsaftrek.
"Het saldo van de lastenverlichting is inderdaad nul", bevestigde Zalm, die in zijn verkiezingsprogramma nog schermde met een lastenverlichting van maar liefst 3,25 miljard euro.
Bovendien worden 'de leuke dingen' pas in 2005 doorgevoerd: "2003 wordt een zwaar jaar. Echt een jaar van de zure appel", aldus Zalm.
Extra investeringen in veiligheid, zorg en onderwijs worden voorlopig ook minimaal, nu slechts 1,5 tot 2 miljard euro beschikbaar is doordat Paars 2 nog 1,1 miljard euro van de aanvankelijk beschikbare ruimte afsnoepte.