door Ralph Dekkers BRUSSEL - De directeur van het EU-kantoor van Amnesty International heeft gemengde gevoelens overgehouden aan de top in Sevilla. Dick Oosting is opgelucht omdat het voorstel om landen te straffen die weigeren mee te werken de stroom illegale immigranten in te dammen, van tafel werd geschoven. Maar de Nederlander is ook bezorgd. "Mensenrechten vormen nog steeds niet het hart van de Europese Unie."
De 'ruk naar recht' die na 11 september door heel de Unie is ingezet, baart Oosting zorgen. Zo kiezen landen als Denemarken, Spanje en straks Nederland voor een harder beleid ten aanzien van asiel en immigratie. En ook de Europese Unie werkt aan de verdere fortificatie van haar grondgebied.
Oosting herinnert zich nog goed hoe een jaar geleden de Australische regering weigerde een boot met ruim 400 vluchtelingen op te nemen. "Australië was toen de risee van de wereld. Nu wordt dit soort taal ook in Europa gebruikt." Oosting doelt op plannen die in Groot-Brittannië circuleren. De Britse regering zou overwegen oorlogsschepen naar de Middellandse Zee te sturen om te voorkomen dat illegale immigranten voet zetten op het grondgebied van de Europese Unie.
Voorstellen als deze staan op gespannen voet met internationale verdragen, zoals de Conventie van Genève. "Hoe harder het beleid, hoe meer landen knel komen te zitten met die verdragen", aldus Oosting. "Die kant gaat het op."
De grenzen van het toelaatbare worden volgens Oosting nog niet overschreden. "Er is een groot grijs gebied. Het is echt de hogere wiskunde van het internationale recht." Oosting pleit ervoor om het recht op asiel glashard vast te stellen. "Discussies daarover blijven hangen, het moet nu in praktijk worden omgezet."
De regeringsleiders van de EU spraken in Sevilla af dat er eind volgend jaar zoiets als een gemeenschappelijk asielbeleid moet komen. Oosting kijkt daar met spanning naar uit. "Nu wil niet één land het liberaalst zijn op het gebied van immigratie omdat het dan alle vluchtelingen te verwerken krijgt. Niemand wil het afvalputje zijn."
Sprak Oosting voorafgaand aan 'Sevilla' nog over een "oververhit debat over de oorlog tegen illegale immigranten", nu in twee dagen tijd de harde kantjes ervan af zijn gehaald, is hij voorzichtig optimistisch. Maar het doel dat op de grote asiel- en immigratietop in het Finse Tampere drie jaar geleden werd gesteld dat in de Unie 'vrijheid, veiligheid en gerechtigheid' hoogtij vieren, is volgens Oosting niet gehaald. "De balans is zoek geraakt. Het is vooral veiligheid, de rest wil nog niet helemaal vlotten."