door Gemma Buters en Ronald van Gessel SEVILLA - Met een half oog op het WK voetbal en opgeschrikt door twee autobommen van de Baskische afscheidingsbeweging ETA hebben de Europese regeringsleiders gisteren afgesproken dat ze gezamenlijk ten strijde zullen trekken tegen illegale immigratie.

De Duitse bondskanselier Schröder gaat helemaal uit zijn dak wanneer het Duitse voetbalelftal 1-0 scoort. (Foto: AP)

Maar een controversieel plan van Spanje en Engeland om harde financiële sancties op te leggen aan derde landen die niet meewerken aan die strijd, kwam op een laag pitje te staan.

De EU-top in het Spaanse Sevilla ging twee uur later van start dan gepland omdat de Britse premier Tony Blair zijn land de kwartfinale tegen Brazilië wilde zien spelen. Later glipte de Duitse bondskanselier Schröder weg om een oogje te houden op de wedstrijd tussen Duitsland en de VS.

Tussen de bedrijven door bleek er grote onenigheid te bestaan over het aanpakken van de landen waar de grootste migratiedruk vandaan komt. Vooral Frankrijk, België, Zweden, Finland en Luxemburg zien niets in het straffen van naties die weigeren hun uitgewezen onderdanen terug te nemen. Zij menen dat het korten op ontwikkelingshulp averechts werkt, waardoor de armoede toeneemt en nog meer jongeren een beter leven in Europa gaan zoeken.

"Het is een stom idee", zei de Zweedse premier Persson. De Belgische premier Verhofstadt stelde dat de Unie beter zijn grenzen kan openen voor importen vanuit de derde wereld. "Als arme landen hun producten niet naar onze markten kunnen exporteren, sturen ze hun mensen", aldus Verhofstadt, die daarvoor bijval kreeg van premier Kok.

In plaats van sancties kwamen de EU-leiders overeen dat ze hun nationale wetgeving op het gebied van asiel en migratie beter op elkaar afstemmen, zodat er een einde komt aan het 'asiel shoppen'. Het gaat om het uitvoeren van afspraken die de EU-lidstaten drie jaar geleden al in het Finse Tampere overeen kwamen maar die tot nu toe voor het grootste deel in mooie woorden zijn blijven steken.

"We moeten uitvoeren wat we beloofd hebben, niet steeds nieuwe plannen in de etalage leggen waar niets van terecht komt", stelde premier Kok. "De burgers krijgen daar heel snel schoon genoeg van en ze hebben nog gelijk ook."

Derde landen moeten via samenwerkingsovereenkomsten en financiële hulp worden gestimuleerd mee te werken aan het tegengaan van ongewenste immigratie. Als dat allemaal niet helpt, houdt de Unie zich het recht voor de dwarsliggers alsnog te straffen, zo verklaarde de Spaanse minister Pique (Buitenlandse Zaken). Ondanks de duidelijke verzachting van de ferme taal die het Spaanse EU-voorzitterschap en de Britse premier Blair eerder spraken, zei premier Kok blij te zijn dat de Unie nu eindelijk serieus werk gaat maken van harde afspraken met de landen van herkomst en doorvoer van illegale migranten en asielzoekers. "Je hebt een stok achter de deur nodig om te laten zien dat wij dit serieus nemen. Maar we hopen natuurlijk dat we die sancties niet hoeven te gebruiken, het is een ultiem middel."

Om toch iets tastbaar te doen tegen de naar schatting 500.000 illegalen die de Unie ieder jaar binnen komen, werden de regeringsleiders het wel eens over een betere samenwerking op het gebied van de grenscontroles. Een echte Europese grenspolitie blijft voorlopig echter toekomstmuziek.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 22 juni 2002