door Gemma Buters en Ronald van Gessel SEVILLA - Het was een dag van weemoed, warme ovaties en veel handjes geven voor premier Kok en de Nederlandse bewindslieden, gisteren tijdens de top van de Europese Unie in het Spaanse Sevilla.
Over enkele weken zit er in Den Haag een nieuw kabinet en zeker voor Kok (en vermoedelijk ook voor de aanwezige ministers Zalm en Van Aartsen, alsmede staatssecretaris Benschop) is het zijn laatste optreden tussen de groten der aarde. Kok is al dertig Eurotoppen meegegaan, maar dit was de laatste.
"Kohl, Mitterrand, Dehaene, Major, ik heb ze allemaal zien gaan, want ik ben nu de langst zittende. Maar ik heb geen last van nostalgie, ik weet hoe het gaat.
Ze hebben allemaal hun voetafdruk achtergelaten, de één wat zwaarder dan de ander en ik hoop dat ook mijn voetafdruk in de Europese politiek een beetje achterblijft", zei Kok gisteren in een snikheet Sevilla.
Oud-bondspresident Helmut Kohl en de Britse premier Blair beschouwt hij door de jaren heen als zijn beste vrienden. Juist de persoonlijke contacten noemde Kok "heel bijzonder". "Dat zal ik het meest missen."
Het hoogtepunt van Koks optreden in het Europese reizend circus vindt hij de komst van de euro. "Met dat onomkeerbare proces heeft Europa onmetelijk veel voor haar eenwording gedaan en straks komt daar nog eens mijn oude droom van de uitbreiding bij."
Dieptepunten voor de premier waren crisissituaties zoals de lange nacht van de top van Amsterdam en het geruzie over wie de baas van de Europese Centrale Bank mocht worden. Uiteindelijk ging de hoofdprijs naar Wim Duisenberg.
Ondanks het soms eindeloze gekibbel, de koehandel en de lange nachten noemt Kok zichzelf een onverbeterlijke optimist. "Europa krijg je niet stuk, al is de crisis nog zo diep. Het proces stokt wel eens en soms doen we zelfs een stapje terug, maar uiteindelijk gaat het altijd vooruit."
Met name met de nu voor vijf jaar rotsvast in het zadel zittende Franse president Chirac lag Kok regelmatig in de clinch over het Nederlandse drugsbeleid. In Sevilla bekende Kok dat hij al in 1996 een geheim bezoek bracht aan Chirac om hem het Nederlandse gedoogbeleid uit te leggen. Chirac liet hem toen via de achteringang het Elysée binnensmokkelen, nadat hij in een geblindeerde auto van een militair vliegveld was opgehaald.
Chirac had Nederland destijds zwaar op de korrel. Tijdens een busritje op de EU-top in Dublin in december 1996 kropen Kok en Chirac bij elkaar op de bank en werden de scherpste kantjes bijgevijld. Overigens liggen de Nederlandse coffeeshops nu weer onder Frans vuur. De nieuwe rechtse Justitieminister Preben wilde ons land vorige week niet de mogelijkheid gunnen lagere maximumstraffen dan een jaar op te leggen voor het bezit van kleine hoeveelheden softdrugs. Minister Korthals (Justitie) besloot daarop het hele EU-akkoord over harmonisatie van straffen op drugshandel te blokkeren.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}