AMSTERDAM - Accountants moeten vanaf 1 januari 2003 aan een strenge gedragscode voldoen om hun onafhankelijkheid te garanderen. Het keurige imago van de accountant als onafhankelijke deskundige heeft de nodige klappen opgelopen.

PIET HOOGEN- DOORN ...vertrouwen in accountants deuk opgelopen ... (Foto: Roel Dijkstra)

Het Enron-schandaal waaraan zowel de Amerikaanse energiereus als de knoeiende huisaccountant Arthur Andersen ten onder zijn gegaan heeft duidelijk gemaakt dat de controle van de boeken, zeker in combinatie met het geven van adviezen, zich teveel achter gesloten deuren afspeelt.

Voor de beroepsorganisaties NOvAA en Nivra aanleiding om als eerste in Europa de door Brussel 'aanbevolen' nieuwe, strenge gedragscode in te voeren die de onafhankelijkheid van accountants moet waarborgen. De bestaande gedragsregels waren onvolledig en te vrijblijvend.

"Het vertrouwen in accountants heeft best een deuk opgelopen. Er zijn te weinig deuren en ramen opengezet. Transparantie is belangrijk," zegt Piet Hoogendoorn, voorzitter van de Nivra. De nieuwe gedragscode mag geen ruimte laten voor ook maar de schijn van belangenverstrengeling. Zo mag de controlerende accountant geen familiebanden en financiële relaties hebben met of nevenfuncties bekleden bij de opdrachtgever. De accountant mag bij onder andere beursgenoteerde bedrijven niet meer door het bestuur benoemd worden, maar alleen door de commissarissen. Accountantskantoren moeten hun belangrijkste controleurs na maximaal zeven jaar op een ander bedrijf zetten.

De verhouding tussen controlewerkzaamheden en overige diensten moet zodanig zijn dat alle schijn van afhankelijkheid vermeden wordt, waarbij 50-50 al twijfelachtig is, aldus NOvAA-voorzitter Tineke Coster.

De combinatie administratieve dienstverlening en controle wordt verboden bij onder andere beursgenoteerde bedrijven, banken en verzekeraars. Streng is ook de regel dat 'substantiële' vorderingen op de opdrachtgever na circa een half jaar worden gezien als een lening, waardoor de controleopdracht moet worden teruggegeven door de accountant. Wie zich niet aan de regels houdt, kan door de Tuchtraad worden bestraft.

"Wij hopen hiermee het vertrouwen in accountants weer op het goede niveau te krijgen," aldus Nivra-voorzitter Hoogendoorn. Hij voorspelt dat het voor kantoren een fikse klus zal worden om de huisregels en de organisatie voor 1 januari aan te passen.

Overigens krijgen de leden de gedragscode nog ter goedkeuring voorgelegd, maar veel speelruimte voor wijzigingen geeft Brussel niet, aldus Hoogendoorn.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 19 juni 2002