AMSTERDAM - Europese topondernemers staan te trappelen om de nieuwe internationale standaard voor jaarrekeningen (IAS) versneld, voor 2005, in te voeren. Directies worden in die wens echter veelal belemmerd door hun nationale wetgeving die de overstap voor 2005 verbiedt. Ondanks het enthousiasme is meer dan de helft van de ondernemers nog niet begonnen met de voorbereiding van deze megaoperatie.
Dit blijkt uit een internationaal onderzoek van PricewaterhouseCoopers, onder ruim 650 financieel directeuren.
De invoering van de IAS in 2005 verplicht beursgenoteerde bedrijven en niet-genoteerde financiële instellingen (bijvoorbeeld de Rabobank) in alle EU-lidstaten dezelfde regels te hanteren bij hun financiële verslaglegging. Bedrijfsgegevens worden daardoor beter vergelijkbaar voor beleggers en analisten.
IAS (International Accounting Standards) vertoont sterke overeenkomsten met de Amerikaanse boekhoudpraktijk. Bedrijven als KPN, Aegon en Ahold met een notering op zowel Wall Street als het Damrak bijvoorbeeld moeten de jaarcijfers op twee totaal verschillende manieren opmaken en publiceren. "Dat werkt kostenverhogend en het leidt tot verwarring bij beleggers die verschillen niet kunnen verklaren. Na Enron zegt iedereen dat er dan wel iets niet zal kloppen, maar dat heeft er niets mee te maken", zegt Ruud Dekkers, voorzitter van de accountantsgroep van PwC. Slechts vier van de vijftien EU-lidstaten - België, Duitsland, Finland en Oostenrijk - staan IAS nu al toe. In de andere landen is een IAS-verslag alleen als bijlage bij de 'normale' jaarrekening toegestaan. De meeste bedrijven zien daar echter geen brood in. In ons land wacht sinds vorig jaar een voorstel voor snellere invoering op behandeling van het parlement.
De invoering van de IAS wordt de grootste verandering in de financiële verslaglegging in 30 jaar tijd.
"Het wordt voor ondernemingen in bijvoorbeeld Azië straks kiezen voor IAS of de Amerikaanse standaard, US GAAP. Wij vinden dat IAS de wereldstandaard moet worden. US GAAP is kwalitatief minder", zegt Dekkers.
"We dringen er bij regeringen op aan om alle obstakels uit te weg te ruimen voor ondernemingen die eerder met IAS willen beginnen. Gebeurt dat niet, dan gaan bedrijven achterlopen bij buitenlandse concurrenten die hun verslaglegging wel hebben aangepast. Dit verzwakt hun positie bij de strijd om grensoverschrijdende acquisities en het maakt het moeilijker om kapitaalkosten terug te dringen," meent Dekkers.
Uit het onderzoek blijkt echter ook dat ruim 60% van de ondervraagden nog niet is begonnen met de voorbereidingen. Volgens Dekkers moeten bedrijven voor eind 2003 al hun zaakjes op orde hebben om in 2005 aan de nieuwe boekhoudregels te kunnen voldoen. "Het is kort dag, maar het kan wel." Dekkers wijst er op dat het niet alleen een technische operatie is, maar dat IAS een positieve invloed zal hebben op het vertrouwen van beleggers, wat zich weer kan vertalen in een hogere beurskoers van bedrijven.