door Maarten van Aalderen ATHENE/ANKARA - Griekenland en Turkije hebben de afgelopen jaren historische stappen gezet naar verzoening. De oude aartsrivalen leken even zelfs goede vrienden te zijn geworden, nadat Griekse reddingswerkers direct na de rampzalige aardbeving op 17 augustus 1999 in Istanboel de eersten waren om Turken onder het puin vandaan te halen en zo levens te redden.
Giorgios Papandreou (Foto: EPA)
De toenadering tussen de ministers van Buitenlandse Zaken, Ismail Cem en Giorgios Papandreou, is sindsdien in vele opzichten succesvol verlopen. Ze zijn samen naar het Midden-Oosten gegaan om het getergde hoofdrolspelers symbolisch te laten zien dat oude vijanden vrienden kunnen worden.
De twee landen willen in 2008 zelfs samen het Europees Kampioenschap voetbal organiseren. Er is nieuwe samenwerking op commercieel en cultureel terrein en er zijn constructieve afspraken gemaakt tussen beide landen om illegale immigratie en misdaad het hoofd te bieden. Toch zijn er op drie heikele punten waar Griekenland en Turkije haaks op elkaar staan.
De Verenigde Naties hoopten dat er deze maand een oplossing zou komen voor het sinds 1974 verdeelde eiland Cyprus. De Turks-Cypriotische leider Rauf Denktash had voor begin dit jaar de Grieks-Cypriotische president Glafcos Clerides uitgenodigd voor gesprekken om tot een politieke oplossing te komen maar er is tot nu toe niets uitgekomen.
Turkse minister Cem (Foto: EPA)
De Europese Unie besliste in december 1999 dat het internationaal erkende Griekse deel van Cyprus ook alleen lid kan worden, als er geen politieke oplossing is gevonden voor de tweedeling van het eiland. De Turkse Noord-Cyprioten zouden dan geïsoleerd blijven en zien hoe hun buren op hetzelfde eiland EU-burgers worden.
Als dit gebeurt, zal Turkije niet passief toekijken. Premier Ecevit, die in 1974 de Turkse troepen naar het eiland stuurde, heeft gezegd dat het Turkse deel in dat geval zal worden ingelijfd bij Turkije. De relatie tussen Turkije en de EU zal er niet bepaald op vooruitgaan om over de relatie tussen Turkije en Griekenland nog maar te zwijgen.
Luchtruim
De laatste tijd zijn er ook weer spanningen tussen Athene en Ankara over de schending van het luchtruim, een oud zeer tussen de landen. De Griekse regering heeft verleden week opnieuw geklaagd over Turkse militaire vliegtuigen die het Grieks luchtruim zouden hebben geschonden.
Zo zouden twee Turkse F4-toestellen op geringe hoogte boven het vliegveld van het eiland Rhodos hebben gevlogen. Volgens het Griekse ministerie van Defensie hebben de eerste drie maanden van dit jaar 759 van zulke schendingen plaatsgevonden, een forse toename ten opzichte van het jaar ervoor. Turkije ontkent dit.
Een derde, actueel punt betreft de vorming van de Europese veiligheids- en defensiepolitiek, waarbij ook gebruik zou worden gemaakt van NAVO-middelen, waaronder de militaire bases in Turkije. De Turken willen dat toestaan als het wat te zeggen krijgt over zaken die Ankara aangaan, al is het geen EU-lid. De EU-lidstaten, uitgezonderd Griekenland, willen deze uitzondering voor Turkije wel maken.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}
