door Gemma Buters BRUSSEL - Iedereen kent wel de Marokkaanse buurtvaders, die 's avonds in de grote steden patrouilleren om de straten veilig te houden. Maar in de Brusselse metro hebben ze nog een heel ander wapen gevonden om allochtone jongeren in het gareel te houden: de Afrikaanse moeders.

In groepsverband patrouilleert een tiental Afrikaanse moeders drie middagen per week door de Brusselse metro, die geteisterd wordt door veelal zwarte jongerenbendes met indrukwekkende namen als 'Black Wolf' en een wapenarsenaal waar de gemiddelde gangster zich niet voor hoeft te schamen.

Maar overal waar de 'mama's' verschijnen, maken ze diepe indruk op de rondhangende Afrikaanse tieners. De aanblik van de moeders is voor hen vaak genoeg zich uit de voeten te maken. De mama's zijn inmiddels een begrip in de metro. Zelfs de meest gewelddadige bendeleden durven hen niet tegen te spreken.

"Vaak hoeven we niets eens meer iets te zeggen, ze weten toch wel dat we hen naar huis sturen", lacht Bernadette 'Mama' Mwady, de 58-jarige initiatiefneemster van de stichting Carrefour des Jeunes Africains. Met haar forse gestalte en kleurige gewaden is ze de archetypische Afrikaanse moeder. "We halen rustig bendes uit elkaar, er zijn nooit problemen. Wanneer ze ons zien, weten ze dat ze ons moeten respecteren. Dat hoort bij onze cultuur uit de Congo, onze gemeenschap. Iedere vrouw is een moeder of een zus, die elk kind tot de orde mag roepen."

Zes jaar geleden begon Mwady met haar stichting omdat ze van talloze moeders hoorde over problemen met hun kinderen. Tieners lopen van huis weg, spijbelen, raken ongewenst zwanger of dreigen te verzanden in de criminaliteit. Met een vijftigtal vrijwilligers spoort Mwady nu verdwenen kinderen op, werkt samen met politie en justitie en organiseert huiswerkbegeleiding en allerlei sportactiviteiten voor jongeren. Alles om ze maar uit de metrogangen te houden.

In haar sjofele kantoortje op nummer 16 van de winkelgalerie in metrostation Madou zit Mwady als een spin in het web. Zwarte moeders, vaders en tieners lopen er in en uit, de politie komt buurten en iedereen legt er zijn sores op tafel.

"We hebben de laatste jaren steeds meer problemen met zwarte jongeren", vertelt agent Michel Delobbe van de Brusselse metropolitie. "Zwarte ouders uit de betere families zijn bang dat hun kinderen worden overvallen. We hebben ook veel problemen met groepsverkrachtingen."

Mwady hoort het verhaal zwijgend aan. Zij en haar vrijwilligers doen er alles aan om de jongeren op het rechte pad te houden, maar dat valt niet mee. "Het begint vaak al met 11, 12 jaar", vertelt ze. "De kinderen zien het slechte voorbeeld van de grotere tieners en ze luisteren niet meer naar hun moeder. Ze vragen geld voor dure schoenen, maar dat hebben we niet. Dan gaan ze maar tassen stelen in de metro, omdat iedereen het doet. Terwijl wij van huis uit ontzettend eerlijk zijn."

De moeders van Mwady's club proberen de kinderen iets door te geven van hun eigen, Congolese cultuur, zodat ze niet compleet ontworteld raken. "We willen de kinderen hun eigenwaarde teruggeven, een gevoel van trots op hun afkomst en cultuur", zegt één van de vrijwilligsters.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 8 juni 2002