door Alex de Vries en Dominique Weesie UTRECHT - Vakantiegangers die kiezen voor goedkope busreizen "moeten vrezen voor hun leven". Dat zegt FNV Bondgenoten, die na de drie zware busongelukken deze week alarm slaat over de veiligheid van de buspassagiers. Ook werkgevers in de busbranche houden hun hart vast voor de komende zomermaanden, omdat steeds meer bussen worden bestuurd door onervaren chauffeurs.
Volgens de FNV wordt hierbij een beroep gedaan op jonge chauffeurs uit België en Duitsland. Hiermee omzeilen de bedrijven de strenge veiligheidseisen- en rusttijdenvoorschriften uit de Nederlandse touringcar-cao.
Makkelijker is het om 'bijklussers' uit Duitsland maar vooral België in te zetten. Het gaat hierbij om buschauffeurs die wel de vereiste papieren bezitten, maar bij wie de ervaring ontbreekt. "Zij werken naast een andere baan voor Belgische busbedrijfjes. Dat gebeurt op basis van nulurencontracten (oproepcontracten, red.). Het zijn absoluut geen fulltime chauffeurs", zegt FNV-bestuurder Kees Bos.
Bos noemt het ongeluk afgelopen donderdag bij Zevenbergen een schoolvoorbeeld van de misstanden bij busbedrijven.
"Op de A16 wordt al twee jaar aan de weg gewerkt. Ervaren buschauffeurs weten als geen ander dat je daar je snelheid moet aanpassen en afstand moet houden. Op de bus die het ongeluk veroorzaakte, zat echter een chauffeuse achter het stuur die normaal de administratie van het bedrijf doet," aldus Bos.
De vakbond waarschuwde in augustus 2000 al dat "iedere idioot met een groot rijbewijs" achter het stuur van een pendel kan plaatst nemen: "Van behanger tot politieagent met een stuwmeer aan vrije dagen."
FNV Bondgenoten waarschuwt alle prijsbewuste reizigers. "Als je veiligheid te duur vindt, kun je wachten op ongelukken. Zeker nu de vakantie weer is begonnen", aldus Kees Bos.
Of zoals verkeersveiligheidsorganisatie 3VO onlangs stelde: "Een Nederlander die voor honderd euro een complete vakantie naar Salou boekt, moet niet raar opkijken in een bus vol mankementen te komen zitten en een chauffeur die het niet zo nauw neemt met de rijtijden."
Volgens hem moeten vakantiereizigers daarom bij hun touroperators "eisen dat zij worden vervoerd door een Nederlands busbedrijf dat werkt met een KEMA Keurmerk Busbedrijf. Ons land telt inmiddels 119 van dergelijke gecertificeerde bedrijven. Met 2500 touringcars hebben ze daarmee 55 procent van de markt in handen. Wie een vakantie boekt bij een bij de ANVR aangesloten reisorganisatie is ervan verzekerd plaats te nemen in een KEMA-bus."
"Dat wil overigens niet zeggen dat erkende busbedrijven nooit bij een ongeval betrokken zullen raken. Maar de consument die in een keurmerkbus stapt, mag erop vertrouwen dat de touringcar in technisch perfecte staat verkeert en wordt bestuurd door goed opgeleide chauffeurs die zich strikt aan de regels houden," aldus Jaap de Carpentier Wolf, een van de initiatiefnemers van het KEMA-keurmerk in de busbranche.
De Carpentier Wolf onderschrijft de kritiek van het FNV als het gaat om de inzet van onervaren chauffeurs. "Er zijn nog steeds bedrijven in de branche die jongens die net hun groot rijbewijs hebben onmiddellijk op de pendel naar Spanje zetten. Dat vind ik onverantwoord. Laat ze eerst in ons land maar een paar jaar ervaring opdoen, alvorens hen op de pendel te zetten.''
De touringcar-cao schrijft voor dat een chauffeur na een pendelrit van 18 uur zeker 11 uur moet rusten. Tevens moet hij een eenpersoonskamer tot zijn beschikking hebben.
In België en Duitsland zijn de arbeidstijdenvoorschriften voor buschauffeurs aanmerkelijk soepeler. "Enkele Nederlandse busbedrijven verplaatsen daarom hun activiteiten geheel of gedeeltelijk naar België. Muys is zo'n bedrijf", aldus Bos.
Volgens hem zijn de touroperators en busbedrijven behoorlijk hardleers. "Na het zware busongeluk twee jaar geleden onder Lyon beloofden zij beterschap. In een convenant met de bonden werden striktere regels en sancties bij overtredingen afgesproken. Maar toen de druk van de pers wegviel, gold hetzelfde voor de bereidheid sancties te treffen."