Frank Arnesen.

YOKOHAMA - Soms gooit hij er in zijn enthousiasme een Nederlandse kreet uit. De commentator naast hem merkt het niet eens meer. Frank Arnesen is een Deen en ook een Nederlander, maar in de eerste plaats toch vooral een kosmopoliet. Hij komt overal, wil alles gezien en gedaan hebben in het leven. Met tussenpozen werkt de technisch manager van PSV (per 1 juli) sinds 1988 als analist voor een prominent Deens televisiestation. In het Verre Oosten heeft hij de eerste week genoten. Van het aanvallende voetbal. En van zijn vaderland.

Waarom hij zich niet in Zuid-Korea bevindt, in de slagschaduw van het Deense team? "Wij zijn het B-team."

Grote glimlach. Denen en humor reizen altijd samen. Arnesen maakt een uitgeruste indruk voor iemand die kriskras door Japan trekt. Hij heeft al eens een nacht geslapen in een hotelkamer, die zo klein was dat hij zijn koffer amper kon openklappen. Inmiddels is de analist van TV2 geacclimatiseerd. Generatiegenoot Jan Mölby doet als co-commentator hetzelfde werk en volgt Denemarken wel op de voet. Dat is het A-team. "Jan kan heel direct en kritisch uit de hoek komen. Als het slecht is, is het slecht. Geen middenweg. Ik zoek iets meer naar de oorzaken."

Arnesen zit in de grote tv-studio in Yokohama Bay en kijkt naar het eerste optreden van de Brazilianen tegen Turkije. Voor de close-ups zwenken zijn ogen snel naar een speciaal beeldscherm. Niets ontgaat hem. Aantekeningen maakt hij ditmaal in het Deens. "Anders blijf ik straks Nederlands praten."

Een aantal toplanden stelt vooralsnog teleur. Denemarken werd ontzien in de voorbeschouwingen. Zal te maken hebben met het EK in 2000. Nog nooit werd de leukste Scandinavische ploeg zo smakeloos afgeserveerd: drie nederlagen, geen doelpunten. Het openingsduel in Zuid-Korea tegen Uruguay, twee jaar na dato, gaf een ander beeld te zien. "Avontuurlijk, creatief, technisch. Alles waar Denemarken voor staat", prijst Arnesen.

Zijn gedachten gingen automatisch terug naar, of all places, het Mexicaanse Nezahualcoyotl; 8 juni 1986. Denemarken speelde daar één van de beste wedstrijden ooit. Uruguay had nog een reputatie op te houden. Maar de Denen waren te snel en te handig om geraakt en gekraakt te worden. Het werd 6-1, de grootste nederlaag die Uruguay in de WK-historie leed. Preben Elkjaer-Larsen scoorde drie keer; Sören Lerby, Michael Laudrup en Jesper Olsen waren de andere doelpuntenmakers.

Arnesen speelde rechts op het middenveld. Morten Olsen was de inschuivende libero die soevereiniteit uitstraalde maar toch ook risico's nam. De man die later op het verkeerde moment trainer van Ajax zou worden, ontbolsterde op die positie bij Anderlecht toen de herfst van zijn loopbaan al was ingetreden. Het was een idee van Tomislav Ivic geweest. "Voor die tijd was Morten een tamelijk anonieme speler. Op zijn 29ste ging hij voor de verdediging spelen. Een gouden vondst. Hij heeft het nog tien jaar volgehouden."

Denemarken veroverde in deze wedstrijd de wereld. "Uruguay stond voor hard, gemeen en onverzettelijk voetbal. Daar werd bij ons al maanden respectvol over gesproken. Maar ze gaven ons de ruimte. Heel onverstandig. We speelden met buitenspelers en daar waren ze absoluut niet op voorbereid. De spreiding in het spel was fantastisch."

Wie herinnert zich nog de dubbele sleepbeweging waarmee Laudrup de Zuid-Amerikaanse achterhoede omver speelde? Twee jaar eerder, tijdens het debuut in Frankrijk, werd de toon door deze generatie al gezet. "Ook een hele belevenis, maar het was een Europees kampioenschap. Wanneer je zo'n wedstrijd voor het oog van de hele wereld speelt, merk je pas hoe groot de impact is."

De toppers van toen zijn de hervormers van het heden. Bondscoach Morten Olsen en zijn assistent Michael Laudrup hebben na EURO 2000 de koers radicaal veranderd. De visie van Olsen was bekend. Laudrup blijkt nu op dezelfde golflengte te zitten. "Ik heb altijd gehoopt dat hij trainer zou worden, zoals het ook belangrijk is dat Gerald Vanenburg en Marco van Basten iets voor het voetbal blijven betekenen. Creatieve mensen zijn een toegevoegde waarde. Michael is de beste Deense voetballer aller tijden. In de nationale ploeg werd hij, als talentvolle speler, eerst opgevoed door ons allemaal; later bij Barcelona door Johan Cruyff. Dat heeft-ie meegenomen in zijn bagage."

In Japan is de glans weer terug, constateert Arnesen. "Ik vind het opmerkelijk dat er helemaal niet behoudend wordt gevoetbald. Meestal willen de meeste ploegen in de eerste ronde vooral niet verliezen. Denemarken-Uruguay was mooi vanwege de snelheid en de omschakeling. Omdat twee ploegen voor de winst gingen. Een open wedstrijd met drie prachtige goals."

"Iedereen praat weer over Denemarken. Morten kiest voor 4-3-3 en speelt op het middenveld met de punt naar voren. Louis van Gaal heeft daar nu ook zijn vraagtekens bij gezet. Johan Cruyff blijft zeggen dat het kan. Olsen zweert eveneens bij aanvallend voetbal en dat vind ik mooi. Rommedahl en Grönkjaer aan de buitenkanten, Sand als spits en Tomasson daar nog achter. Met vier spelers voor de bal denk je dus eerder aan 4-2-4. Maar in Denemarken praat niemand over systemen. Dat is een typisch Nederlandse eigenschap, voetbal als universitaire opleiding. Denen willen alleen maar het avontuur zoeken."

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 5 juni 2002