door Menzo Willems DEN HAAG - Als de huidige wereldleiders Confucius, Homerus, Livius of Macchiavelli zouden hebben gelezen, zouden zij waarschijnlijk een heel ander beleid voeren. Volgens de bekende Amerikaanse journalist en wereldreiziger Robert Kaplan zouden zij dan afscheid nemen van het idee dat democratie en vrijhandel overal op de wereld vrede en harmonie brengen.
In zijn pas verschenen boek 'Krijgspolitiek. Lessen voor de toekomst van klassieke denkers' pleit de veelzijdige Amerikaan voor 'realpolitik'. Bush, Blair en Chirac moeten hun energie steken in het voorkomen van rampen en het idee vaarwel zeggen dat de westerse wereld de bewaker is van universele morele principes.
Robert Kaplan beklemtoont dat we sinds 11 september leven in een andere, gevaarlijker tijd, die om nieuw leiderschap vraagt. De sterke bevolkingsgroei, toenemende ongelijkheid en armoede versterken volgens hem het religieus, etnisch en nationalistisch extremisme. Willen de wereldleiders daartegen weerstand kunnen bieden, dan moeten zij afscheid nemen van hun hoogstaand moralisme.
Hij verwijst hierbij naar klassieke denkers als de Chinees Confucius, de Griek Thucydides en de Brit Thomas Hobbes die allen vonden dat de wereld een amoreel oorlogsgebied is en dat barbarisme wel beteugeld maar niet uitgeroeid kan worden. Voor de bestrijding van terreur en handhaving van vrede op onze planeet moeten de leiders van de westerse wereld volgens Kaplan hun scrupules laten varen.
De journalist verwijst naar Winston Churchill die in de strijd tegen Adolf Hitler samenwerkte met Sovjetleider Josef Stalin, terwijl hij een overtuigd anticommunist was. Een recenter voorbeeld is de Pakistaanse generaal Pervez Musharraf die in 1999 door een staatsgreep de democratisch gekozen premier Nawaz Sharif ten val had gebracht. Volgens Kaplan heeft Musharraf gezorgd voor meer stabiliteit en respect voor de mensenrechten dan er was onder Sharif.
Musharraf, die de Amerikanen met een citaat van Macchiavelli inlichtte over zijn coup, is voor Kaplan een voorbeeld van iemand die zijn klassieken kent. Volgens hem hebben veel westerse staatslieden van nu een oppervlakkig historisch besef, dat tot de overtuiging leidt dat er voor de meeste internationale problemen oplossingen bestaan. Vaak zijn die oplossingen er volgens hem niet "maar alleen verwarring en onbevredigende keuzes."
Kaplan wijst erop dat conflicten inherent zijn aan de menselijke natuur. Het postindustriële Westen moet volgens hem niet proberen de hardnekkigheid daarvan te ontkennen.
Robert D. Kaplan: Krijgspolitiek. Lessen voor de toekomst van klassieke denkers, Het Spectrum
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}