Marco van Basten (links) hier samen met de docenten van de cursus coach betaald voetbal. (Foto: ANP)

ZEIST - Omdat het raspaardje Marco van Basten nu ook een goede ruiter wil worden, is hij gisteren in Zeist begonnen met de cursus Coach Betaald Voetbal. De topspits van AC Milan hield zich jarenlang bewust op in de schaduw, maar nu hij daar uitstapt, heeft hij ook gelijk wat te vertellen. Daarom krijgt Co Adriaanse een welverdiende tik om de oren en wordt in het voorbijgaan ook Louis van Gaal in de mangel genomen. Het kenmerk van een echte topper is namelijk, dat hij voor zijn mening uitkomt als de situatie daarom vraagt.

Hoewel de Utrechter de papiertjes pas over een jaar kan ophalen en als onervaren instromende cursist zelfs wat bijles krijgt van Ronald Spelbos en Wim Koevermans ('ik moet zelfs wat extra betalen'), praat hij met al zijn ervaring alvast wel als een topcoach. "Ik vraag mezelf inderdaad af of ik hier nog veel kan leren. Maar trainer zijn, is redelijk complex en er is een redelijk aantal zaken, die ik nog onder de knie moet krijgen. Dat spitst zich toe op hoe een BVO functioneert, hoe je leiding geeft en hoe je dient te communiceren en je je moet presenteren. Daarom is het op zich wel goed dat ik deze cursus volg", zei de ontspannen Van Basten gisteren bij de kennismakingsbijeenkomst.

Waar het precies toe gaat leiden, weet hij nog niet. "Ik hoop de nodige wijsheid en kennis op te doen. Over een jaar heb ik dan meer inzicht in of ik het leuk vind, of ik mezelf capabel acht. Dan kan ik beter bepalen wat ik wil. Maar ik kan me voorstellen dat ik het uiteindelijk bij een topclub voor het zeggen wil hebben".

Maar hij wil niet bovenaan beginnen, zoals Frank Rijkaard. "Ik vond het moedig dat hij bij Oranje begon toen één of twee anderen afzegden. Maar het was niet de goede opbouw, ook al heeft hij het fantastisch gedaan." Hij is nu wel klaar voor de volgende stap in zijn leven. "Ik heb altijd gezegd: ik blijf voor mijn gevoel tot mijn 36e voetballer. Ik herken, nu ik 37 ben, dat ik meer terecht kom bij lesgeven of coachen. Dat is een heel natuurlijke ontwikkeling. Toen ik met voetballen moest stoppen, heb ik tennis, golf en skiën ook heel fanatiek beleefd. Als een topsporter. Nu is de tijd aangebroken dat ik meer over sport praat dan het werkelijk te doen."

Van Basten moest na het einde van zijn loopbaan afkicken. Hij volgde het voetbal absoluut niet meer. Het was te pijnlijk en hij had er schoon genoeg van. Hij verbaasde zich toen ook pas over de massieve en excessieve beleving bij de voetbalfans. In 1996 werd zijn enkel vastgezet. "Ik moest een oplossing vinden om nog fatsoenlijk door het leven te gaan. Was op zich wel grappig. Ik woonde in Monaco en ging weleens eten met Frank Rijkaard, die toen net deze cursus volgde. Begon hij me toch over voetbal te lullen...Na drie kwartier riep ik: nu heb ik het wel gehoord. Het gekke was, dat Frank in zijn actieve carrière helemaal niet zo was. Dat vond ik toen wel verrassend".

Pas een jaar of twee geleden, toen Van Basten alweer was neergestreken in Nederland, begon het bij hem weer te kriebelen. "Keek ik weer naar Studio Sport, wat ik tot dan toe nooit meer gedaan had. Andere dingen hadden wel mijn belangstelling, maar voetbal en is nu weer het enige wat me echt boeit".

Zodoende keert hij terug op de velden. Op stage bij Ajax, te beginnen met de A1 van Danny Blind en in de loop van het jaar misschien wel bij de hoofdmacht van Ronald Koeman. Dus toch terug bij de club, waar Co Adriaanse hem publiekelijk dacht af te moeten serveren. ("Een goed paard is nog geen goede ruiter"). "Er zit veel waarheid in die uitspraak. Het kwam alleen zo lullig uit zijn bek. Ik werd er niet wijzer van, niet vrolijker, niet beter en niet slechter. Mij maakte het niet uit, het was alleen van hemzelf zo onhandig. Hij heeft zichzelf in de vingers gesneden. Als je als voetballer veel ervaring hebt en altijd je ogen en oren open hebt gehouden, dan begin je trouwens wel met een voorsprong."

Daarom kan hij ook zijn oordeel kwijt over het Nederlands elftal van Louis van Gaal. "Ik vind het zo frappant dat wij in Nederland altijd zo met de borst vooruit lopen met te zeggen, dat we tactisch zo goed zijn. Nou, niet goed genoeg om ons te kwalificeren voor het WK. Oranje is een selectieteam: als je dat benadert in de zin van: twee spitsen die een goal moeten maken, vier middenvelders en vier achterin die de nul moeten houden, dan hadden we een vrij grote kans gehad ons te plaatsen. Er is de laatste tijd zóveel gesproken over tactiek, schema's, inschuivende backs, doorbrekende middenvelders, dat jongens, met name in selectieteams, soms stijf staan van allerlei gedachten. Ik ben ervan overtuigd dat alle internationals alles gegeven hebben om het WK te halen. Maar Van Gaal heeft nooit voor een vertegenwoordigend elftal gespeeld en weet waarschijnlijk niet eens, wat voor zaken daarin meespelen. Misschien dat hij daar wel een fout in heeft gemaakt. Selectieteams kun je nu eenmaal niet benaderen als clubteams".

De problematiek van Van Gaal is zeer vergelijkbaar met die van Arrico Sacchi. "Min of meer dezelfde types. Sacchi was zó fanatiek en herhaalde veel dingen zó vaak, dat wij er op gegeven moment moe van werden. Als je het na één of twee jaar hebt staan, moet je een stapje terugdoen. De puntjes op de i zetten, je hulpcoach bijvoorbeeld meer naar voren schuiven. Sacchi kon het moeilijk loslaten, dat is Van Gaal ook overkomen. Als het goed gaat, moet je ook los kunnen laten. Na vijf fantastische jaren ging het met Van Gaal ook niet meer bij Ajax. Zo zie je: je menszijn heeft veel te maken met je trainerzijn. Het gaat om het gevoel, wanneer je je werkwijze verandert. Zoiets leer je niet eens op een cursus. Maar dat maakt wel uit of iemand heel goed of niet goed is", aldus Van Basten, die het wel ziet zitten in het duo Advocaat/Van Hanegem. "Praktijkmensen, die niet alles aan tactiek ophangen."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 30 mei 2002