door Arianne Mantel AMSTERDAM - Nederlandse leraren verdienen fors minder per lesuur per leerling dan collega-docenten in andere landen. Maar een hoger salaris of prestatiebeloning werkt ook niet om het beroep van leraar aantrekkelijker te maken.
Dat blijkt uit een onderzoek van econoom I. Waterreus die bijna een jaar lang de wereld over reisde om de positie van docenten te vergelijken. Nederland scoort daarbij het slechtst van alle acht landen. Duitsland betaalt het best met €4,3 per uur per leerling, terwijl de Nederlandse docent in het voortgezet onderwijs €2,15 per uur per leerling verdient. Na Duitsland volgen Frankrijk en Zweden met goedbetaalde onderwijzers.
"Het salaris van de Nederlandse docent valt eigenlijk nog wel mee," verduidelijkt Waterreus. "Maar als je de aantallen lesuren en leerlingen in de klas erbij betrekt, dan blijkt Nederland slecht te scoren. Dat geldt overigens ook voor Nieuw-Zeeland met €2,45 per lesuur per leerling."
De meest opvallende conclusie die Waterreus naar aanleiding van zijn onderzoek trekt is dat geen enkel land de oplossing heeft gevonden om het beroep van leraar aantrekkelijker te maken. "We blijven zoekende. Hogere salarissen of beloning naar prestatie blijken ook niet echt te werken. In veel economische sectoren leiden concurrentie en andere financiële prikkels tot betere resultaten. Maar de vraag is of dat voor onderwijs geldt. Ik heb in Australië gezien dat een leraar -die ergens in de woestijn les geeft- toeslag krijgt, maar dat leidt niet tot meer leraren op die plek."
In tegenstelling tot Nederland kennen Frankrijk en Duitsland geen lerarentekort, zo concludeert de aan de UvA verbonden Waterreus. Dat kan te maken hebben met het feit dat de lonen daar fors hoger zijn, maar ook de veel hogere werkloosheid in die landen (baanzekerheid).
In Frankrijk, Duitsland, de VS en Nederland duurt het meer dan 20 jaar voordat een leraar de top van een salarisschaal bereikt, terwijl het in andere landen minder dan 10 jaar duurt. In Nederland blijken vooral voltijddocenten met een academische achtergrond relatief weinig te verdienen. Waterreus pleit daarom ook voor een diplomabonus, waarbij opleidingsniveau en beloning worden gekoppeld.