AMSTERDAM - De Frans-Amerikaanse kunstenares Niki de Saint Phalle (1930) is gisteren in een ziekenhuis in haar woonplaats San Diego overleden. De moeder van alle Nana's, de veelkleurige, mollige vrouwenfiguren die haar wereldberoemd maakten, was al geruime tijd ziek. Het onbeschermd werken met polyester - eind jaren zestig - had haar longen ernstig aangetast.

De mooie Niki de Saint Phalle, die werd geboren in Frankrijk maar opgroeide in New York, begon haar carrière als model voor glossy tijdschriften als Vogue, Elle en Life. Ook maakte ze schilderijen in verschillende technieken. Bekendheid als kunstenares kreeg zij pas begin jaren zestig toen zij, na haar scheiding, haar zogenaamde 'schiet-schilderijen' maakte. Met een pistool, een geweer of zelfs een kanon schoot zij - heel agressief - verf op het doek.

De kunstenares, die inmiddels met de befaamde Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely samenleefde, maakte in die jaren deel uit van de Parijse avantgarde. Ze onderhield vriendschappelijke banden met Salvador Dali, Marcel Duchamp, Yves Klein, Robert Rauschenberg, Jasper Johns en Larry Rivers.

Haar grote doorbraak kwam in 1966 toen zij voor het Moderna Museet in Stockholm haar eerste 'Hon' maakte, een reusachtige vrijgevochten vrouw, die op de rug ligt. Dagelijks betraden via de vagina van deze gigantische Nana duizenden nieuwsgierige bezoekers het kunstwerk. Binnen was er een bioscoop, een bar en overal stonden bewegende sculpturen en machines van Tinguely en de Zweed Per Ultvedt. Later vervaardigde Niki vooral kleine Nana's, die de functie van beschermengeltjes kregen.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 23 mei 2002