VOORBURG - Tot grote woede van het partijkader heeft de nieuwe VVD-leider Zalm zijn voorganger Hans Dijkstal een ministerspost beloofd als de liberalen toch gaan meedoen aan een nieuw kabinet. Daarbij is zelfs een vice-premierschap niet uitgesloten.

VVD-leider Zalm (Foto: Anko Stoffels)

De afspraak werd woensdagavond gemaakt nog voordat de voor de VVD rampzalige verkiezingsuitslag bekend was. Een plek voor Dijkstal in een nieuw kabinet zou "de overgang rustiger en geruislozer doen verlopen" na zijn vertrek van afgelopen woensdag, zo verdedigde Zalm zich tegen het verbaasde partijkader.

Aanvankelijk wilde Dijkstal het leiderschap van de partij pas overdragen na de kabinetsformatie, maar daar ging Zalm niet mee akkoord.

De VVD-partijbaronnen, die afgelopen zaterdag bijeenkwamen, zijn ronduit verbaasd over de toezegging van Zalm aan Dijkstal. Zij zien een prominente rol voor Dijkstal niet meer zitten na het echec bij de verkiezingen. Daarnaast is er wat hen betreft ook geen hoofdrol meer voor vice-premier Annemarie Jorritsma.

Keiharde kritiek was er op de manier waarop Dijkstal op onzichtbare wijze door de zijdeur is verdwenen. Dijkstal nam bijvoorbeeld niet deel aan het slotdebat met de andere lijsttrekkers op de verkiezingsavond.

Hans Dijkstal

Zalm, die goed valt bij de VVD'ers, heeft een wisseling van de wacht in de VVD-top aangekondigd. Hij zei na de bijeenkomst van zaterdag dat hij verwacht dat enkele prominente liberale Kamerleden op termijn hun heil elders gaan zoeken.

"Veel jonge Kamerleden uit de vorige periode komen nu niet meer aan bod. Een fractie moet een combinatie zijn van ervaring van vernieuwing, en de ervaring is nu wel erg dominant. Ik ga praten met alle huidige fractieleden over wat hun wensen zijn", aldus Zalm.

"Ik vermoed dat verschillenden op termijn ergens anders heen gaan", vervolgde hij.

In de nieuwe VVD-fractie van 24 leden zitten maar liefst tien demissionaire ministers en staatssecretarissen uit het tweede paarse kabinet. Tot grote teleurstelling van de achterban zijn jonge Kamerleden als Wilders, Weekers, Blok en Oplaat buiten de boot gevallen. Acht van de 24 liberalen in de Kamer waren al in 1982 Kamerlid, twee van hen (Terpstra en Hermans) zelfs al in 1977.

Van minister Hermans is bekend dat als hij geen minister wordt, hij in ieder geval niet in de Kamer gaat zitten. Van Aartsen wil dat wel. Minister De Grave liet het weekeinde al direct blijken dat hij niet van plan is zijn biezen te pakken. Ook niet na de indringende oproep van VVD-erelid Hans Wiegel.

"Als ik niet bereid was geweest vier jaar Kamerlid te zijn had ik er geen seconde over gedacht om op de kandidatenlijst te gaan staan", zei de Amsterdamse liberaal zondag. Hij wees erop dat hij van de afgelopen twintig jaar er zes jaar als wethouder in Amsterdam heeft doorgebracht.

Zalm, die na zijn uitlatingen van zaterdag verschillende verontruste telefoontjes kreeg van zijn collega-fractieleden, benadrukte dat hij niemand kan of wil dwingen op te stappen.

"Er is niets immoreels aan als iemand zijn zetel gaat bezetten. Maar in de huidige omstandigheden is het ook geen schande als je weggaat. Dat is geen vaandelvlucht", zei de nieuwe liberale voorman.

Om zich voor te bereiden op de komende verversing in de VVD-fractie gaan enkele buiten de boot gevallen kandidaat-Kamerleden als 'steunfractie' meedraaien met de echte fractie.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 21 mei 2002