DEN HAAG - De Nederlandse politiek is totaal op zijn kop gezet. Het CDA heeft gisteren bij de Tweede-Kamerverkiezingen een sensationele monsterzege geboekt. Voor de PvdA en de VVD is de uitslag uitgedraaid op een totale deceptie. PvdA-leider Melkert en VVD-voorman Dijkstal ruimen op een dramatische manier het veld.

Een ware zegetocht voor de partij van CDA-lijsttrekker Jan Peter Balkenende leverde gisteravond, toen nog niet alle stemmen waren geteld, 43 Kamerzetels op.

De socialisten onder leiding van PvdA-voorman Melkert kelderen maar liefst 22 zetels en komen uit op een historisch dieptepunt van slechts 23 zetels. De Lijst Pim Fortuyn wordt de tweede partij van Nederland en eindigt verrassend op 26 zetels.

Triomfantelijk balt CDA-lijsttrekker Jan Peter Balkenende, met naast zich zijn vrouw Bianca. (Foto: EPA)

Dramatisch is het resultaat voor de VVD. De liberalen verliezen 15 zetels en bezetten vanaf vandaag slechts 23 Kamerzetels. VVD-leider Dijkstal maakt vandaag plaats voor Gerrit Zalm, minister van Financiën. Aanvankelijk wilde Dijkstal nog aanblijven tot het einde van de kabinetsformatie, maar daarmee ging de partijtop niet akkoord. Zalm toonde zich gisteravond al bereid om fractievoorzitter te worden.

Melkert kondigde zijn terugtreden aan tijdens een emotionele toespraak in Amsterdam. "Ik ben van nature niet iemand die de handdoek in de ring gooit. Maar het is beter dat anderen de eerste verantwoordelijkheid gaan dragen", zei hij gelaten.

"Ik heb de slopers op de PvdA en op mij persoonlijk zien afkomen. Die krassen op mijn ziel gaan niet meer weg, maar voor de krachten die daarachter zitten mogen we niet buigen. Ik en mijn gezin hebben enorm geleden onder wat er op ons is afgekomen."

.

Kok nam het op voor Melkert op de PvdA-bijeenkomst in Amsterdam, waar een mineurstemming heerste. "Het is voor mij een diepe teleurstelling dat Melkert hieraan politieke gevolgen verbindt. Dit heeft hij niet verdiend", zei de premier aangeslagen. "Men kiest voor een ander beleid. Het is Nederland goed gegaan, maar duidelijk niet goed genoeg. Ons past nederigheid en bescheidenheid."

Voor D66 was er eveneens een megaverlies. De democraten houden 8 zetels over, wat een verlies van zes zetels betekent.

De kiezers hebben voor een complete aardverschuiving gezorgd in de Nederlandse politiek. De paarse coalitie werd afgestraft met een gigantisch verlies van veertig zetels.

Lof was er van alle kanten voor een dolgelukkige Balkenende, kandidaat voor het premierschap. De CDA'er wil zo snel mogelijk aan de slag. "Het gaat mij om de inhoud en ik ben iemand die zijn verantwoordelijkheid niet ontloopt", reageerde Balkenende. "Nederland verwacht van ons daadkracht. Mensen hebben behoefte aan een nieuwe politiek. Er moet snel een nieuw kabinet komen. We moeten werken aan eenheid."

De SP krijgt er vier zetels bij en komt op negen zetels, terwijl GroenLinks teleurstellend een zetel verliest en 10 zetels overhoudt, wat een lelijke tegenvaller is voor voorman Rosenmöller. "Dit is een ruk naar rechts", concludeerde hij.

De ChristenUnie raakt door het succes van het CDA een zetel kwijt en komt op vier zetels. De samenvoeging van de christelijke partijen heeft niets opgeleverd. Leefbaar Nederland komt met twee zetels in de Kamer. Dat geldt ook voor de SGP, die een zetel verliest.

VVD-leider Dijkstal nam gisteravond een voorschot op zijn vertrek van vandaag. Ook zouden andere VVD-prominenten aan opstappen denken. "Natuurlijk houd ik er rekening mee dat de fractie niet opnieuw een beroep op mij zal doen. Het is een zwarte dag voor de VVD. Normaal ga je in de oppositie, maar er moet wel een regering komen."

D66-voorman De Graaf kon zijn teleurstelling maar moeilijk verbergen: "Dit is voor mijn partij echt een teleurstelling. Nederland heeft een zijsprong naar rechts gemaakt." Euro-commissaris Bolkestein verwacht intussen dat er over een jaar weer verkiezingen worden gehouden. "Deze Tweede Kamer is instabiel. De LPF is een lijst zonder lijsttrekker. De PvdA is onnatuurlijk klein geworden. Een les die we hieruit moeten trekken dat immigratie- en veiligheidsproblemen moeten worden opgelost."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 16 mei 2002