DEN HAAG - Eerst vol ongeloof, maar daarna in een jubelstemming heeft het CDA gisteravond de enorme verkiezingswinst over zich heen laten komen. Op een winst van een paar zetels was gerekend, maar bij de eerste uitslagen die wezen op veertig zetels leek het wel of alle aanwezige christendemocraten in het Haagse café Dudok de lotto hadden gewonnen.

"Dit had ik nooit gedacht. Dit is een geweldig blijk van vertrouwen waar ik zeer dankbaar voor ben", sprak de als een popster toegejuichte lijsttrekker Jan-Peter Balkenende gisteravond tot zijn uitgelaten partijgenoten. Toen het er later gisteravond zelfs 43 zetels leken te worden voelde hij zich "enorm onwezenlijk".

Volgens Balkenende hebben de Nederlanders gekozen voor de inhoud door zo massaal op het CDA te stemmen. Hij verwacht dat zijn partij het voortouw krijgt bij het vormen van een nieuw kabinet en als Balkenende premier kan worden "zal ik mijn verantwoordelijkheid niet ontlopen", zei hij gisteravond.

Een uitgelaten Jan Peter Balkenende omhelst zijn moeder. (Foto: ANP)

Balkenende ziet de uitslag met de grote winst voor CDA en de Lijst Pim Fortuyn als "een duidelijk signaal van de kiezer" voor het vormen van een coalitie. "Een centrum-rechtse coalitie ligt voor de hand, maar de onderhandelingen worden ingewikkeld. Ik wil nog eens goed kijken naar de voorstellen en de stabiliteit van de LPF", voegde hij er aan toe.

"De LPF moet bij zichzelf te rade gaan over wat stabiliteit en verantwoordelijkheid in optreden eigenlijk betekenen." Balkenende heeft zich zeer gestoord aan de beschuldigingen uit LPF-kring richting linkse politici. "De politici moeten nu op een andere manier met elkaar omgaan", vindt hij.

De CDA-leider wil een snelle formatie met een kort regeerakkoord op hoofdlijnen. Verder wil hij af van de paarse achterkamertjespolitiek en in plaats daarvan een lossere band tussen het kabinet en parlement.

Ondanks de grote vreugde erkende Balkenende met een "dubbel gevoel" te zitten, enerzijds de blijdschap over de zetelwinst en anderzijds de afschuw over de moord op Fortuyn en de droefheid over het overlijden van GroenLinks-Kamerlid Harrewijn.

Volgens Balkenende bewijst de winst van het CDA "de vitaliteit van de christendemocratie", nadat zijn partij in september nog in een diepe leiderschapscrisis was gestort. Daarbij moesten partijvoorzitter Van Rij en politiek leider De Hoop Scheffer het veld ruimen.

"Dit is fantastisch" stamelde CDA-fractielid Maria van der Hoeven toen de enorme winst duidelijk werd.

Zij gooit hoge ogen om de nieuwe voorzitter van de Tweede Kamer te worden als opvolgster van PvdA'ster Jeltje van Nieuwenhoven. "Als we ongeveer gelijk zouden zijn geëindigd met de PvdA hadden we Van Nieuwenhoven misschien laten zitten, maar nu claimen wij uiteraard het voorzitterschap", zegt een CDA'er.

Volgens CDA-Kamerlid Verhagen, de nummer elf op de lijst die acht jaar oppositievoeren achter de rug heeft, is het overduidelijk dat de kiezers een andere aanpak willen.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 16 mei 2002