door Johan van den Dongen AMSTERDAM - Het verwijderen van criminele illegalen verloopt stroef doordat politie, openbaar ministerie, IND, marechaussee en de Dienst Justitiële gebrekkig met elkaar samenwerken.
Volgens de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, de ACVZ, kunnen illegalen met een criminele achtergrond veel sneller dan voorheen het land worden uitgezet wanneer de overheidsinstanties de samenwerking verbeteren en slimmer met het strafrecht omgaan. Zo moeten opgepakte illegalen niet meer zomaar vervroegd worden vrijgelaten. Dat mag alleen gebeuren onder de voorwaarde dat ze vertrekken. Wordt die voorwaarde aan de laars gelapt, dan moet er alsnog een straf volgen, vindt de ACVZ.
Illegaal verblijf in ons land moet in de ogen van de ACVZ strafbaar worden. Er moeten met spoed standaardprocedures in het leven worden geroepen voor het intrekken van verblijfsvergunningen en voor ongewenstverklaring van vreemdelingen.
Om de gevangen illegaal voor te bereiden op terugkeer naar de samenleving van herkomst, moet Nederland de reclassering inschakelen, luidt het advies aan staatssecretaris Kalsbeek van Justitie. Omdat nationale en internationale regels ieder mens, ongeacht ras of nationaliteit, recht geven op een aanbod op resocialisatie, moeten ook Strafrechtelijke Opvang Verslaafden of terbeschikkingstelling (tbs) worden toegepast.
Daarnaast pleit de commissie voor uitbreiding van de celcapaciteit en het concentreren van aangehouden illegalen in enkele opvangcentra. Concentratie maakt minder vervoer nodig en zal een snelle voorbereiding voor de uitzetting stimuleren, meent de ACVZ.
Jaarlijks registreert de politie circa 12.000 illegale vreemdelingen. Bijna de helft is aangehouden op verdenking van het plegen van een misdrijf of overtreding. Van de aangehouden illegalen wordt niet meer dan de helft daadwerkelijk uitgezet.
Het aantal asielaanvragen loopt dusdanig terug, dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) 150 van de 3700 banen gaat schrappen.
De IND, de Justitie-tak die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het vreemdelingenbeleid, verwacht dat de inkrimping natuurlijk zal verlopen. Door de daling van het aantal asielzoekers kan de IND ook de administratieve taken over te nemen van de vreemdelingenpolitie, die zich dan meer kan richten op de bestrijding van mensensmokkel en het toezicht op illegalen.
Bij de vier aanmeldcentra en op Schiphol krijgt inmiddels al meer dan 40 procent van de asielzoekers binnen enkele dagen te horen dat zij niet welkom zijn. De IND verwacht dat dat dit jaar kan oplopen tot 50 procent, mede omdat Angola sinds kort niet langer als groot risicoland wordt gezien.
De verwachting is verder dat de totale instroom van asielzoekers dit jaar terugloopt naar rond 22.000, tegen 32.000 vorig jaar en 44.000 in 2000.