UTRECHT - Zowel leerlingen als leraren zijn opmerkelijk eensgezind in hun oordeel over het eerste centraal schriftelijk eindexamen van dit jaar, Nederlands voor het vbo: "Een makkie", aldus een leerling. "Een gemiddeld examen met weinig problemen", meent Marinus Kalshoven, docent Nederlands aan het Meerstroom College in Utrecht. "Het examen sluit mooi aan op de belevingswereld van de scholieren." Het examen Nederlands bestond dit jaar uit vier delen tekstverklaring. De eerste twee hadden agressie tegen conducteurs in de trein als onderwerp, de laatste twee behandelden het thema depressie onder jongeren.

De tekst over agressie was gehaald uit het NS-blad En Passant. Twee conducteurs verhalen over hun ervaringen om op scholen en buurthuizen voorlichting te geven over de vormen van agressie die ze tegenkomen, bijvoorbeeld een treinpassagier die zijn schoenen niet van de bank wil halen.

Leerlingen van het Meerstroom College in Utrecht puffen uit op een bankje voor hun school. (Foto: Anko Stoffels)

In de andere verhalen wordt uitgelegd wat een depressie is, waar die vandaan komt en wat eraan te doen is. De 16-jarige Ellen legt uit wat depressief zijn voor haar persoonlijk heeft betekend en hoe haar omgeving daarop reageerde: "Ik begon me eenzaam te voelen, at en sliep slecht en piekerde voortdurend." Ook deze verhalen zijn afkomstig uit eerdere publicaties.

De leerlingen moeten aan de hand van die tekst antwoord geven op vragen als: Hoe herken je een inleiding en welke bedoelingen kan een inleiding hebben? Wat is de hoofdgedachte van de tekst en in welke zin wordt die het beste weergegeven?

Van de 29 vragen zijn er vier zogenoemde open vragen, waar de leerling in zijn eigen woorden het antwoord moet geven. De overige vragen zijn meerkeuzevragen. Het examen wordt afgesloten met de opdracht een brief te schrijven, waarin de leerling de NS uitnodigt om op zijn school ook een voorlichtingsbijeenkomst te houden.

De vragen zijn volgens docent Kalshoven vooral gericht op "het jargon van tekstverklaren". ,,Termen als citeren, conclusies, een samenvatting geven... het zijn typische argumenteerwoorden."

"De laatste twee zijn in tegenstelling tot de eerste een stuk moeilijker. Wat dat betreft zie je duidelijk een opbouw qua moeilijkheidsgraad. Woorden als depressie, emotie, ingrijpende gebeurtenis... dat waren vroeger moeilijke woorden, maar in de laatste jaren zijn ze gemeenplaats geworden", aldus Kalshoven.

Hij ziet in het examen weinig verschil met dat van voorgaande jaren. Examens als deze zijn naar zijn mening een keer uitgedacht door academici, waarna ze in de loop der jaren langzaam zijn doorgesijpeld naar beneden. Hetzelfde geldt voor de leermethode en de leerstof aan het vbo; die is grotendeels daarop afgestemd. "De leerlingen zijn getraind op dit soort woorden. Daar moeten ze geen problemen meer mee hebben."

Morgen wordt Engels op vbo-niveau afgenomen. Vanaf woensdag beginnen de vwo-leerlingen (29.000 kandidaten) met de eindexamens en de dag daarna de havisten (41.500). In totaal zijn er 54 examensoorten; daarvoor zijn 700.000 examens geproduceerd en werden voor de verzending 350.000 enveloppen verwerkt.

Verreweg de meeste examens worden in Nederland afgenomen, maar er zijn ook enkele honderden kandidaten in het buitenland en in gevangenissen. Aan boord van vier marineschepen, op drie locaties in Moskou en zelfs in Ghana en Ivoorkust worden examens afgelegd.

Voor anderstalige leerlingen die nog geen zes jaar in ons land zijn en die het Nederlands onvoldoende beheersen, komen in aanmerking voor speciale faciliteiten: ze krijgen meer tijd voor het maken van het examen of mogen een woordenboek gebruiken.

Voor de uitslagen zie www.telegraaf.nl.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 14 mei 2002