DEN HAAG - Private equity en venture capital duiken vaker op in de balansen van Nederlandse pensioenfondsen. De hoge rendementen op durfkapitaal trekken steeds meer investeerders die de groei van veelal startende ondernemingen willen financieren.

René Smits (links) en Paul Deiters ...roer op tijd om bij Halder ...

De timing voor de toegenomen belangstelling is echter ongelukkig, omdat veel beginnende bedrijven de eindstreep - een beursgang - niet hebben gehaald. René Smits (65 jaar), scheidend directeur van participatiemaatschappij Halder, heeft weinig te klagen. "We hebben het roer tijdig omgegooid."

Een venture capital belegging - beleggen in startende bedrijven - vereist een steeds dikkere portemonnee en een hoger uithoudingsvermogen. In elk groeistadium van de starter moet er namelijk alleen geld bij. Een exit voor de kapitaalverschaffer in de vorm van een beursgang zit er met het huidige beroerde beursklimaat niet in. "Leg jíj dat geld niet bij, dan verwatert je belang", stelt Smits.

De durfkapitalist heeft twaalf jaar geleden met zijn zakenpartner, Paul Deiters, besloten om de markt van starters te negeren, geen venture capital meer. Halder zou zich voortaan op bedrijven richten die hun bestaansrecht al bewezen hadden, op private equity. Minder risico en gemakkelijker weer door te verkopen aan andere partijen. Directe aanleiding voor de beslissing waren de resultaten van het starterssegment. "Over de periode 1984 en 1990 was het saldo van die transacties voor Halder zwaar negatief", stelt Deiters. De les was geleerd. Sinds 1990 houdt Halder zich voornamelijk bezig met familiebedrijven (als de ondernemer wil stoppen) en buy outs van bedrijven of bedrijfsonderdelen door het management. Vooral het verzelfstandigen van bedrijfsonderdelen door concerns zorgt voor een groeiende markt voor verstrekkers van durfkapitaal. Smits heeft in zijn jaren bij Halder naar eigen zeggen circa 1000 ondernemingen tegen het investeringslicht gehouden en 900 te licht bevonden.

Smits spreekt uitvoerig over de bedrijven waarin hij heeft belegd, van producent van warmtemeters tot fabriek voor halogeentransformators. "Ik moet kunnen begrijpen wat ze maken. Ik wil daarvoor geen vijf consulenten nodig hebben, voordat ik weet wat er in een bedrijf gebeurt." Waarop hij vooral beslissingen heeft genomen? "Mensenkennis", beslist Smits. "De kwaliteit van het management inschatten, dat is het moeilijkste wat er is. Een onderneming staat of valt met één of twee mensen van het management." Smits: "Je leert door schade en schande." Gevraagd naar de grootste schade, laten hij en zijn zakenpartner in tweezang Commodore horen. Bij het faillissement van de Duitse computerketen Escom in 1995 probeerde de Nederlandse dochter, Escom Nederland, alleen verder te gaan. Het bedrijf assembleerde computers van Commodore in de oude Bols-fabriek in Nieuw Vennep en Halder zag daar wel brood in.

Deiters: "Samen met Alpinvest hebben we toen onderhandeld met de bewindvoerder over de overname van de activa. Die investering is uitgelopen op een mislukking." Acht maanden later werd alsnog uitstel van betaling aangevraagd. "Zes miljoen gulden down the drain", stelt Smits droog. Zijn collega wijt de mislukking aan de tijdsdruk.

"We waren te gretig op dat moment. Het bedrijf was in surseance, we moesten snel beslissen. Binnen drie weken was het rond." Deiters geeft aan dat Halder voor het opzetten van een investeringsproject nu zes tot acht maanden neemt. "We laten ons niet meer onder tijdsdruk zetten. Dan maar geen deal."

Van de 100 participaties zijn er slechts een klein aantal, acht, in een beursgang geëindigd. World Online wellicht? "Nee, daar hadden we niets mee te maken", lacht Smits. De mooiste beursexit maakte Halder in België. Deiters: "Dat was met Omega Pharma, een ontwikkelaar van producten voor apotheken, waarvan er in België wel 5000 zijn. Enkele jaren geleden ging het bedrijf naar de beurs. We zijn toen uitgestapt, een jaar later was het aandeel acht keer meer waard." "En het is nog steeds een topper", constateert Smits tevreden. Er zijn ook kansen gemist. Smits: "Af en toe krijg je spijt als je iets naar de beurs ziet gaan wat je zelf op tafel hebt gehad. En afgekeurd." Het gelijk kwam dan wat later zoals in het geval van beurssof Textlite, stelt de vertrekkende Halder-directeur.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 13 mei 2002