AMSTERDAM - Vrees voor een ruk naar uiterst rechts bij de komende verkiezingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland hebben de Duitse bondskanselier Schröder en de Britse premier Blair gisteren ertoe gebracht een waarschuwing te laten horen tegen een opmars van 'ondemocratisch rechts' in Europa.
Blair, kopstuk van Labour, bracht gisteravond een bezoek aan zijn politieke geestverwant Schröder van de sociaal-democratische SPD. Schröder zei dat de heropleving van nationalistische sentimenten de uitbreiding van de Europese Unie in gevaar kan brengen. Blair riep alle democraten op stelling te nemen tegen extremistische trends. Uit vrees voor de opkomst van rechts schuift de Britse premier een standpunt over Britse deelname aan de gemeenschapsmunt de euro voor zich uit. Volgens de regering-Blair zou politieke instabiliteit in Europa ook gevolgen hebben voor de stabiliteit van de euro. Britse deelname wordt gezien als het sluitstuk van de hele euro-operatie, die de munt wereldwijde acceptatie moet bezorgen.
Blair en zijn minister van Financiën, Gordon Brown, een bekende 'euroscepticus', willen eerst zien wat de nieuwe politieke verhoudingen in Europa worden nu in veel Europese landen meer conservatieve krachten een aanval doen op de macht, die nu nog veelal in handen van de sociaal-democraten was, zo schrijft de Sunday Times.
Nederland gaat woensdag naar de stembus, de Fransen in juni en de Duitsers in september. Frankrijk en Duitsland worstelen beide met oplopende overheidstekorten terwijl de politici juist dure cadeautjes willen uitdelen om de kiezers te paaien.
Hogere overheidsuitgaven maken het moeilijk voor de landen van de eurozone om binnen het afgesproken tijdpad te blijven wat betreft terugdringing van de overheidstekorten, in 2004 zouden alle twaalf eurolanden tenminste een begrotingsevenwicht moeten hebben. Juist de financiële discipline van de deelnemende landen vormt de basis van de soliditeit van de euro.
Dit jaar lijkt dan ook een 'gevaarlijk' jaar te worden voor de euro. De politici van de twee grootste euro-economieën, Duitsland en Frankrijk, zitten midden in een verkiezingsstrijd en hebben even geen tijd voor de afspraken die de regeringsleiders in maart van dit jaar tijdens hun top in Barcelona hebben gemaakt om in 2004 begrotingstekorten tot het verleden te laten behoren.
Het verkiezingsprogramma van de Franse president Chirac is zo genereus voor de burgers dat het vrijwel onmogelijk lijkt dat Frankrijk in 2004 een begrotingsevenwicht bereikt. Dezer dagen is werkelijk sprake van een 'testcase' of de deelnemers aan de eurozone erin slagen de hand te houden aan de strenge regels van het stabiliteits- en groeipact, in feite de veiligheidsklep die op straffe van zware boetes de deelnemende landen in het financiële gareel moet houden.