AMSTERDAM - Oplichters, dieven en overspelige vrouwen kwamen vroeger met hun hoofd in een schandblok op het marktplein te staan. Vanaf 2003 wacht ondernemers die veel werknemers de wao in laten stromen, een lot dat aan die barre tijden herinnert. De namen van die ondernemingen en het aantal wao'ers dat zij hebben opgeleverd zullen worden vermeld op een 'schandlijst' die door een ieder bij de uitkeringsinstantie UWV kan worden opgevraagd. Veel te ongenuanceerd, vinden velen.

'Blame it, shame it'-lijst prikkel voor bedrijven verzuimbeleid te verbeteren. (Foto: De Telegraaf)

"Ik heb een dubbel gevoel over zo'n lijst", zegt een woordvoerder van Randstad. De uitzendbranche is een sector met een hoge wao-instroom. "Aan de ene kant moet er alles aan gedaan worden om het aantal wao'ers terug te dringen. Maar zo'n lijst zegt niets over het aantal mensen dat een bedrijf weer aan het werk heeft gebracht. Of over wat de oorzaak is van het aantal wao'ers."

Zo denkt ook Hans Schinkel erover. Hij is directeur personeelszaken van verpakkingsbedrijf Van Leer Services. "Onze indruk is dat een groot deel van de werknemers in de wao geraken door oorzaken die niet met het werk te maken hebben." Schinkel vindt dat er genoeg andere middelen zijn om de grote wao-vervuilers aan te pakken. "Ik denk dan aan de arbeidsinspectie die boetes kan uitdelen."

De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp, waarin ondernemingen met ten minste 200 werknemers met de billen bloot moeten, al goedgekeurd. Nu zijn de wao-cijfers van bedrijven geheim.

FNV Bondgenoten neemt al een voorschot op de nieuwe wet en maakte onlangs een lijst bekend van ondernemingen in de Metalektro, waarop de wao-instroom staat vermeld. Via ondernemingsraden is de bond aan de cijfers gekomen. Het verschil tussen de bedrijven is opvallend. Zo heeft Van Leer Services (400 werknemers) een wao-instroom van 4,2%, Nedcar (rond de 5600 werknemers) een wao-instroom van 3% en Siemens een instroom van 0,7%. Het gemiddelde in deze sector ligt op 1,5%.

"Grote ondernemingen roepen dat bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf de boosdoeners zijn en vice versa", zegt directeur personeelszaken Wouter Vlasblom van Siemens. "Een lijst verschaft duidelijkheid. Een bedrijf moet het niet zien als een publieke schande maar als een signaal." Hij vindt wel dat de lijst duidelijke definities moet bevatten. "Gaat het hier om volledige wao'ers? Of om gedeeltelijk arbeidsongeschikten?"

Onderscheid maken tussen arbeidsongeschikten die door privé- of werkomstandigheden in de wao terechtkomen, biedt volgens Vlasblom geen soelaas. "Zo'n sterk onderscheid is niet mogelijk omdat je nooit weet wat er op de achtergrond wel of niet heeft meegespeeld." Hij denkt dat het aantal wao'ers dat door de privé-situatie arbeidsongeschikt is geworden, relatief gering is.

Directeur Jaap Bruins Slot van de Arbo Unie is ervan overtuigd dat de 'blame it, shame it'-lijst voor bedrijven absoluut een prikkel is om meer aan het verzuim- en reïntegratiebeleid te doen. Desondanks vindt hij een publieke schandlijst lijst wel een behoorlijk "bot middel". "Mijn aarzeling is dat toeval een grote rol kan spelen en er geen rekening wordt gehouden met effecten als vergrijzing. Nutsbedrijven kampen bijvoorbeeld met een vergrijzend personeelsbestand." De directeur zou zich daarom kunnen voorstellen dat bij de ING, dat het voormalige nutsbedrijf de Postbank heeft overgenomen, meer werknemers de wao instromen dan bij een bank als de ABN Amro. "Je kan dan niet op voorhand zeggen dat het bedrijf niet oké is."

Volgens Bruins Slot is een wao-lijst voor beursgenoteerde bedrijven een kleine ramp. "Zeker voor bedrijven als Shell, Akzo en Unilever, die druk doende zijn om naar buiten toe goed over te komen. Een publieke schandlijst kan dan een smet op het imago zijn."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 11 mei 2002