door Yoeri van den Busken - Valt of staat het welslagen van dit seizoen met het winnen van de UEFA Cup? Nee, zegt Bert van Marwijk resoluut. "Ik weet dat met name topclubs worden afgerekend op prestaties, maar ik heb altijd geprobeerd het tegendeel te bewijzen." De trainer van Feyenoord ontvouwt zijn visie.

Bert van Marwijk (Foto: REUTERS)

"Hoe bepaal je nou of een trainer het maximale uit een groep heeft gehaald? Dat is heel moeilijk te peilen. Ik vind het een voordeel dat men hier elke dag kan kijken. Ik zeg regelmatig tegen bestuursleden: kom eens langs, proef de sfeer op de werkvloer, kijk hoe we met elkaar omgaan. Dan krijgt iedereen, ook journalisten, een beter beeld; meer begrip wellicht ook. Want het is niet altijd terecht dat een trainer wordt afgerekend op het resultaat, dat heeft-ie meestal niet eens in de hand. Ik doe mijn best en volg mijn eigen lijn. Daar moeten ze tevreden over zijn of niet.

We zijn dit seizoen door allerlei omstandigheden niet goed begonnen, maar bleven wel bij en dat was belangrijk. Doordat we er met z'n allen in zijn blijven geloven, Pierre een voortrekkersrol vervulde en we broodnodige ervaring opdeden in de Champions League, gingen we steeds beter voetballen. In belangrijke wedstrijden raakten we niet zo snel meer in paniek. Dat is de grootste progressie.

.

Komt bij dat er een aantal jeugdspelers is doorgebroken, spelers die hebben aangetoond een blijvertje te kunnen zijn op dit niveau. Je ziet soms iemand debuteren in De Kuip - en in een goed draaiend elftal gaat dat meestal prima - om dan toch weer weg te vallen. Smolarek is nu geblesseerd maar kwam in twee seizoenen veel aan bod. Van Persie staat er nu ook. Sprockel en Loovens hebben enkele zeer belangrijke wedstrijden gespeeld. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, mag het succes van dit seizoen nooit afhangen van één wedstrijd."

"In Freiburg speelden we op de manier zoals ik dat graag zie. Ten onrechte kwamen we daar met 2-0 achter. Langs de lijn dacht ik: zoals we nu spelen, moeten we beloond worden. En we werden beloond. Het team verdiende op dat moment die schitterende vrije trap van Pierre. Ze bleven rustig, ze bleven voetballen. Hier ging het nou om: dat je weet wanneer je druk moet zetten of juist geduldig moet zijn. Dat je slim bent en niet in paniek raakt.

In de uitwedstrijd tegen PSV werd vrijwel hetzelfde beeld zichtbaar. Thuis hing het aan een zijden draadje. Ook dat is weer typerend voor dit elftal; dat je vanuit een uitzichtloze positie terugkomt. Niets ten nadele van PSV, maar we hadden sterk het gevoel dat ons onrecht werd aangedaan. Feyenoord was de betere ploeg, Mark van Bommel maakt een schitterend doelpunt en zet de wereld op z'n kop. Vijf minuten later had het 3-0 kunnen zijn. We komen die moeilijke periode door, blijven erin geloven, Pierre kopt die bal erin en we winnen met strafschoppen. Kun je zeggen: geluk. Nee, ik vind niet dat het geluk was."

"Zijn beste positie? Ik heb daar met de bondscoach van Japan een lang gesprek over gehad. Komend vanaf links, vond hij. Daar speelt Ono ook in het nationale elftal. Ik weet dat Zidane ook wel eens vanaf de zijkant moet spelen, Figo doet het altijd. Maar zij vullen het op een andere manier in en komen tijdens de wedstrijd heel vaak op de nummer-tienpositie uit. Dat is ook altijd de bedoeling geweest met Shinji. Maar die jongen is zo gedisciplineerd - en dat is te prijzen - dat hij niet week van zijn positie, ondanks dat hij alle ruimte kreeg.

Je hebt ook te maken met de spelers om hem heen. Van Hooijdonk en Tomasson hebben er samen al 45 gemaakt. Ik hou ervan spelers op de positie neer te zetten waar zij het beste renderen. Maar dat kan natuurlijk niet voor iedereen optimaal uitpakken. Ik blijf erbij dat Ono links op het middenveld heel goed uit de voeten kan. Hij is nu ook veel brutaler geworden, heeft alle schroom van zich afgeworpen; niet alleen qua mentaliteit, ook in fysiek opzicht is hij sterker.

Shinji is een open, frisse jongen die heel goed in de groep ligt en zich snel heeft aangepast. Maar deze dingen zitten zo diep; dat duurt wel een tijdje. Je moet je ook afvragen: Tomasson is een loper om Pierre heen. Ono is anders, vaak het eerste aanspeelpunt, waardoor er beweging moet komen vanaf de zijkanten. Het moet allemaal passen. Door omstandigheden is Ono in de as van het veld beland, op de positie waar Paauwe vroeger speelde. En dat deed-ie eigenlijk prima. Waarbij hij zich in het begin nog de kaas van het brood liet eten. Uiteindelijk zag je hem wekelijks groeien, met als hoogtepunt de wedstrijd in Eindhoven tegen Mark. Zijn ontwikkeling is één van de grootste winstpunten."

"Ik kreeg het verwijt van een journalist dat ik Leonardo te weinig vertrouwen heb gegeven. Dat begrijp ik niet. Als je alle wedstrijden op een rijtje zet, denk ik dat er weinig spelers zijn geweest die zo lang konden blijven staan; zelfs in een slechte periode. Meer vertrouwen kan ik niet geven. Maar als andere jongens op een zeker moment opstaan en hem voorbijstreven, hoort dat ook bij het vak.

Leonardo is een jongen met een uitstekende dribbel die ook moet leren dat hij met een team te maken heeft. Dat wordt dan weer verkeerd uitgelegd. Ik heb zelf op die positie nooit veel gelopen, dus dat dring ik hem ook helemaal niet op. Ik wil hem absoluut zijn creativiteit niet afnemen. Wanneer hij zich in de situatie bevindt dat hij twintig keer iemand wil passeren en het mislukt, moet hij het de 21e keer weer doen. En dat zeg ik hem ook. Alleen moet hij weten wanneer hij het doet, en waar. Het moet effectief zijn voor het team. Tegen Heerenveen liet Leo zien dat hij is gegroeid. Hij sneed in een vroeg stadium naar binnen en legde de bal breed op Paul Bosvelt, die de winnende goal maakte. Een hele simpele bal, maar het rendement was hoog.

Ik ben daar veel mee bezig geweest, ook met die voorzetten. Ik verbeeld me niks, maar ik weet wel hoe een linksbuiten moet staan, hoe hij zijn actie kan maken en wanneer hij de voorzet moet geven. Ik heb Leo gevraagd: begrijp je dat? Wil je dat leren? 'Ja, trainer, dat wil ik leren.' Maar daarover heb ik soms mijn twijfels gehad. Dat soort spelers krijgt een golf van publiciteit over zich heen en zijn in hun gedachten opeens de beste voetballer ter wereld. Ik probeer hem slechts dingen aan te reiken. John Metgod heeft bij Real Madrid gespeeld, Mario Been in de Serie A, Pierre heeft een schat aan ervaring. Maar daar moet hij wel open voor staan. En dat is een strijd geweest, met als dieptepunt zijn misdraging in de winterstop.

Ik heb nooit, zoals in de media werd gesuggereerd, gezegd dat ik het met Leonardo helemaal had gehad. Ja, op dat moment. Ik zei: dit accepteer ik niet. Leo heeft een flinke straf gekregen, trainde ongeveer drie weken alleen en een week in het tweede. Uiteindelijk hebben we hem teruggehaald. Ik wilde dat de groep erachter stond, anders heeft het geen zin. Het hele team is voor mij ontzettend belangrijk. Dát bepaalt de kracht van een team en die structuur bewaak ik scherp. Tot nu toe gedraagt Leo zich uitstekend en lijkt het erop dat hij inmiddels weet waar het om gaat. Maar er zijn altijd momenten dat je moet zeggen: tot hier en niet verder."

"Ik heb altijd gezegd dat ik een zwak voor Kalou heb. Geweldige voetballer en een andere jongen dan Leonardo, maar beide spelers zijn wel een beetje met elkaar te vergelijken. Ofschoon hij zich al heeft bewezen op dit niveau, kan Kalou nog beter functioneren als hij leert mee te denken in het teambelang. Het is een feit dat hij een ongelukkig seizoen heeft gekend. Vervelende blessures op verkeerde momenten, zes weken in Afrika zonder te spelen. Hij had totaal geen ritme.

In een ploeg die stroef draait, was het voor hem niet makkelijk zijn weg te vinden. Kwam bij dat hij iets anders moest gaan spelen, zeker naar Van Hooijdonk toe. Pierre legt de ballen er allemaal in, maar is wel afhankelijk van een goede voorzet. Soms moet je die gewoon kunnen verwachten, terwijl de acties van Kalou en Leo juist onvoorspelbaar zijn; en dat op sommige momenten ook móeten blijven. Maar soms ook niet. Wanneer een buitenspeler de bal krijgt en de verdediger ver terugloopt om maar niet uitgespeeld te worden, moet je die voorzet in één keer geven, waardoor de tegenstander niet georganiseerd is. Pierre houdt daar rekening mee.

In Milaan heeft Kalou het antwoord gegeven. Daar speelde hij geweldig, zowel voor het team als individueel. Het kan dus toch. Maar het is een heel proces geweest voordat Kalou en Leonardo begrepen dat hun waarde op die momenten veel groter kan zijn. Wat dat betreft denk ik dat Pierre dikwijls verkeerd begrepen is; hij riep dat vanaf het begin. De buitenspelers voelden zich aangesproken. Dat is nu helemaal verdwenen, want die acceptatie is er. Heeft ook te maken met de rest van de groep. We zijn gewoon met z'n allen die weg blijven volgen."

"Toen ik zelf nog voetbalde, kwam ik drie keer per jaar op televisie: tegen Ajax, Feyenoord en PSV. Moest ik mijn vinger op dat scherm drukken en zeggen: kijk, daar loop ik. Als je tegenwoordig vijf minuten meedoet in een uitverkochte Kuip, krijgen die jongens zes cameraploegen over zich heen en een berg aanvragen voor een interview. Ze worden op één dag een bekende Nederlander en daar moet je mee zien om te gaan.

Robin van Persie is een hele brutale jongen en dat is prima. Ik hou van mondige spelers. Alleen, wat hij heeft gedaan, was een verkeerde vorm van brutaliteit. Er is veel over gezegd en geschreven. Je moet juist blij zijn met zo'n brutale jongen. Johan Cruyff was ook brutaal, maar is nog nooit te laat gekomen. Ik was ook brutaal, maar ik zorgde er wel voor dat een dag voor de wedstrijd alle klokken gelijk waren gezet.

Hij viel in en wilde in een tijdsbestek van veertig minuten alles goedmaken. Die vrije trap opeisen was absoluut misplaatst. Het is prima dat de groep zo heeft gereageerd. Ik vond dat ik het niet kon laten lopen, dus heb ik hem aangepakt. Maar de groep ondersteunde mijn optreden. Dat is hartstikke positief. Die jongen weet meteen waar hij staat. En op dat moment is er door ons een streep onder gezet."

"In mijn tijd was er bij wijze van spreken elke dag ruzie op het trainingsveld. Dat komt hier zelden voor, maar het hoort gewoon bij het voetbal. Ik praat veel met spelers: op het veld, op de gang, in mijn kamer, soms met twee of drie tegelijk. Het is een goede zaak dat ze spontaan meedenken of met elkaar praten over spelsituaties en van alles en nog wat. Maar na de nederlaag in De Kuip tegen FC Twente verwachtte iedereen onrust en werd een gesprek tussen Bosvelt, Paauwe en Van Wonderen opgeblazen alsof het cruciaal zou zijn. Terwijl er eigenlijk niets aan de hand was.

Ik vind dat een trainer moet kunnen beïnvloeden maar zich ook moet laten beïnvloeden. Ik luister heel goed naar spelers. Niet in de zin dat ze hier binnenkomen en zeggen: we gaan het zo doen. Dan ben je bij voorbaat kansloos. Maar ik luister en probeer daar iets uit te halen. Dát gevoel moeten ze hebben. Mijn drempel is hier heel laag. Als spelers binnen willen komen, is dat geen probleem. Zo hoort het ook. Maar ze moeten ook weten dat er maar één man is die de beslissingen neemt."

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 8 mei 2002