ZOETERMEER - De werkgevers in de grootmetaal zijn bereid hun cijfers over wao in- en uitstroom aan de vakbonden te verstrekken. Dit op de voorwaarde dat de vakbonden en overheidsinstanties ook hun eigen wao-gegevens op tafel leggen. Dat zegt voorzitter Arie Kraaijeveld van de werkgeversorganisatie FME-CWM.

Daarmee is de metaal de eerste grote bedrijfstak die openheid over wao-gegevens wil geven. "Met de juiste feiten in de hand kunnen we een goed debat voeren over de aanpak van arbeidsongeschiktheid in onze sector", aldus Kraaijeveld. Onlangs beschuldigde FNV Bondgenoten grote bedrijven in de metaalindustrie ervan nog steeds personeelsleden in de wao te dumpen. De bond zei zich te baseren op vertrouwelijke cijfers van het GAK. Wettelijk gezien mogen het GAK en de andere uitkeringsinstanties geen individuele wao-cijfers aan derden verstrekken. Dat kan alleen per branche.

Voorzitter Arie Kraaijeveld van de werkgeversorganisatie FME-CWM.

"Ik ken die bewuste GAK-gegevens niet", zegt Kraaijeveld. "Maar ik weet wel dat de beschuldiging van FNV Bondgenoten onder de maat is en is gebaseerd op een slecht gebruik van de statistieken. Om aan de verwarring een einde te maken, willen wij vrijwillig onze wao-cijfers laten zien. Dat kan los van de wetgeving."

FME-CWM heeft de meest recente gegevens over in- en uitstroom in de grootmetaal opgevraagd bij het Landelijk instituut sociale verzekeringen (Lisv), de opdrachtgever van de uitkeringsinstanties.

In het verleden stroomden relatief veel werknemers uit de grootmetaal in de wao. Dat kwam door het zware lichamelijke werk en doordat de gemiddelde leeftijd van de werknemers vrij hoog lag. In 1999 is er, zo blijkt uit de Lisv-gegevens, een omslag geweest.

Waar het aantal wao'ers landelijk gezien met 19.413 toenam, waren er in de grootmetaal meer 'uitstromers' dan 'instromers'. Daardoor daalde het aantal wao'ers in de grootmetaal met 323 tot 28.521. Daarmee heeft de grootmetaal weliswaar nog steeds een naar verhouding groot aandeel in het totale aantal wao'ers. "We worstelen nog met een erfenis uit het verleden. Maar we zijn aan een enorme inhaalslag bezig", weet Kraaijeveld.

Zo is de kans dat een werknemer in de grootmetaal arbeidsongeschikt wordt met 1,42% inmiddels iets kleiner geworden dan het landelijk gemiddelde van 1,46%. "Mede gezien de nog altijd relatief hoge leeftijd van werknemers in deze sector is dat een vrij gunstig cijfer", aldus het Lisv.

Aan de andere kant is de kans dat wao'ers volledig hersteld terugkeren in het arbeidsproces in de grootmetaal met 1,9% fors kleiner dan het landelijke percentage van 3,3. Veel wao-uitkeringen in de grootmetaal worden beëindigd door overlijden of het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Deze twee aspecten dragen ook bij aan de uitstroom-cijfers en dus aan het dalend aantal wao'ers, aldus het Lisv.

Dat het met de uitstroom van herstelde wao'ers nog niet optimaal gaat, wijt Kraaijeveld aan "de grotendeels falende reïntegratie". "De reïntegratie is big business geworden, een 'slachtofferindustrie' waarin miljarden guldens aan subsidie omgaan. Iedereen wil een graantje van dat grote geld meepikken. Arbodiensten en reïntegratiebedrijven hebben dollartekens in de ogen en zijn er juist bij gebaat als zieken en arbeidsongeschikten zo lang mogelijk aan de kant blijven. Want dan kunnen deze 'hulpverleners' uit de subsidieruif blijven eten."

Vandaar dat Kraaijeveld warmhartig voorstander is van een proefproject in het oosten van het land dat deels draait op een gezamenlijk potje van de sociale partners in de grootmetaal en deels op subsidiegelden. Daar worden 300 wao'ers met hulp van Randstad Reactief aan het werk geholpen. "Als dit succes heeft, moet zo'n soort aanpak op grotere schaal haalbaar worden. De subsidie wordt op die manier veel efficiënter ingezet." ARIE KRAAIJEVELD ... reïntegratie verworden tot ware slachtofferindustrie ... FOTO: JOS VAN LEEUWEN

wo 28 maart 2001