BOEDAPEST - Met een grootscheeps offensief hebben Macedonische troepen gisteren Albanese rebellen in de heuvels bij de stad Tetovo in het nauw gedreven. Een deel van de opstandelingen heeft zich kennelijk teruggetrokken, maar op andere plaatsen bij de stad hielden zij ook vannacht nog stand.

Macedonische infanter isten worden door Albanese rebellen beschoten als zij het dorp Gajre b estormen. (Foto: AP)

Twaalf dagen geleden doken de rebellen van het Nationale Bevrijdingsleger (UCK) op in de heuvels ten noorden van Tetovo en ten zuiden van de door de NAVO bewaakte Albanese provincie Kosovo. Al die tijd vond er een schimmengevecht plaats met beschietingen over en weer.

De internationale gemeenschap, die de rebellen veroordeelde, drong er bij de Macedonische regering op aan met terughoudendheid op te treden en vooral te zoeken naar een politieke en niet naar een militaire oplossing. Die boodschap kreeg president Boris Trajkovski vrijdag ook te horen in Stockholm bij de Europese top.

Daarbij werd hem ook op het hart gebonden de grieven van de Albanese minderheid over het gebrek aan gelijke rechten serieus te nemen. De regering in Skopje koos zaterdag echter toch voor de militaire optie.

Bij het krieken van de dag werden grondtroepen de heuvels ingestuurd, waar groepjes rebellen zich verscholen in huizen, en naar een aantal bergdorpen. Vanaf de rand van de stad kregen de troepen onophoudelijk artilleriesteun van tanks en granaatwerpers. De rebellen op hun beurt beschoten, vooral aan de oostkant van de stad, de daar aanwezige Macedonische soldaten.

Vanaf het middaguur stonden huizen in brand, overal woedden gevechten in de heuvels, maar bij het vallen van de avond kon uit ooggetuigenverslagen van uit de bergen gevluchte burgers worden opgemaakt dat het dorp Gajre, waar de rebellen dagenlang een basis hadden ingericht, was ingenomen door het leger. Grote delen van het dorp stonden in brand. Het was gisteravond laat onduidelijk of er onder de burgers slachtoffers waren gevallen.

Volgens bronnen in het ziekenhuis van Tetovo, de voornaamste Albanese stad in Macedonië, zijn er gisteren ten minste vijf gewonden gevallen in de strijd.

Premier Ljubco Georgievski arriveerde in de middag in Tetovo om te verklaren dat "alle sleutelposities op de rebellen zijn veroverd. De resterende opstandelingen elimineren we ook", aldus een voldane premier. In hoeverre die mededelingen inhouden dat de rebellen zijn gedood of zijn gevlucht, is onduidelijk.

De binnenkomst van grondtroepen, vergezeld door twee tanks, in de stad maakte de scheuring tussen de twee etnische groepen in Macedonië heel duidelijk. De troepen reden door de kleine Macedonische wijken van de stad, aangevuurd door de bevolking. Elders in de stad keken Albanese inwoners geschokt toe. Velen van hen hebben diep in hun hart sympathie voor de opstandelingen, al veroordelen de meesten hun gewelddadige methodes om meer gelijkheid te krijgen in Macedonië.

Voor de Macedonische regering is het duidelijk dat de rebellen niet strijden voor gelijke rechten, zoals ze beweren, maar om Macedonië in tweeën te splitsen. Voor de regering in Skopje gaat het om een strijd om Groot-Albanië, een voorbode van een nieuwe Balkan-oorlog, die alleen met militair ingrijpen kan worden vermeden.

De NAVO heeft gedurende de gehele crisis geweigerd troepen naar Macedonië te sturen, maar is de regering in Skopje wel tegemoetgekomen door de grens met Kosovo beter te bewaken. De grens is bovendien gesloten.

De spanning is gisteren verder opgelopen omdat het Joegoslavische leger van de NAVO grote delen van de bufferzone rond Kosovo mocht binnentrekken. In het gebied zijn geen rebellen actief, maar er wonen wel voornamelijk etnische Albanezen.

ma 26 maart 2001