DEN HAAG - De radicale aanpak van mond- en klauwzeer zorgt voor dramatische taferelen bij veeboeren. Dit weekeinde steeg het aantal gevallen tot vijf. Het vijfde mkz-geval betreft het bedrijf van J. Kieskamp in Oene, met 120 kalveren, die nog dezelfde dag werden gedood. Het ligt op nog geen 1,5 kilometer afstand van de veehouders Kluin in Nijbroek, waar vier broers zaterdag in een klap zeker 2000 kalveren zagen worden afgemaakt.

Kieskamp was gisteren zo aangeslagen dat hij alleen kon uitbrengen: "Waarom kunnen onze dieren toch niet worden ingeënt? Het duurt weken voordat ik het besef en er misschien over kan praten."

Ook de dieren van overige veehouders in de buurt van het besmette bedrijf van de gebroeders Kluin aan de Middendijk in Nijbroek zijn direct afgemaakt. Hun buurman, veehouder Wim Nikkels zag het met lede ogen aan. "Het was een schandalige vertoning. De medewerkers van de Rijksdienst voor Vee en Vlees (RVV) kwamen vertellen dat onze kalveren moesten worden afgemaakt. Nog geen minuut later kwamen hun mensen het erf op om de veestapels te vernietigen.

In sommige gevallen kwam de RVV nog voordat de boeren goed waren geïnformeerd en geen afscheid meer van hun beesten konden nemen.

Je begrijpt niet dat zulke dingen in een zogenaamd 'welvarend' land mogelijk zijn ", aldus de verslagen Nikkels.

Groot was ook het drama in het Gelderse Beesd, waar elf boerengezinnen zaterdagavond het onheilsbericht van het ministerie van Landbouw kregen dat er ook in hun plaats mkz was geconstateerd. Naderhand bleek dat echter niet te kloppen. Wel is er in die plaats in bedrijf waar een ernstige verdenking van mkz bestaat.

Het vee bij deze elf bedrijven wel geruimd omdat ze binnen een kilometer van de verdachte kalvermesterij liggen.

Naast de vijf gevallen van besmetting rondom Oene zijn er elders acht verdachte en geruimde boerderijen. Bijna veertig bedrijven zijn geblokkeerd voor nader onderzoek. De verdachte bedrijven bevinden zich naast Beesd in het Gelderse Oosterwolde, Doornspijk en Nunspeet, het Brabantse Sprang-Capelle, Herpen en Maren-Kessel, en in Overberg in de provincie Utrecht.

De besmette en verdachte bedrijven hebben of hadden in totaal meer dan 3100 koeien, geiten of schapen. Verder wordt al het vee binnen een kilometer van deze bedrijven uiteindelijk afgemaakt.

Vanaf vandaag zal het vee in deze zones ook worden ingeënt. De vaccinatie is alleen bedoeld om de tijd te overbruggen die nodig is om deze dieren te slachten en te vernietigen. Het aantal te vernietigen dieren is nu zo groot dat er niet genoeg mankracht voor is. Binnenkort kan verdacht en besmet vee behalve naar het Friese Bergum ook naar een destructiebedrijf in Son (Noord-Brabant) worden gebracht.

Door de vaccinatie is de vleesexport vanuit Nederland van de baan tot zeker drie maanden nadat het laatste ingeënte dier is gedood. Minister Brinkhorst gaf gisteren nog eens tegengas aan de groeiende roep om de hele veestapel te vaccineren. "Als we eenzijdig vaccineren is de vleessector in Nederland binnen een jaar failliet", zei hij in het tv-programma Buitenhof.

"Van alle vleeskalveren wordt 95 procent naar Europa geëxporteerd en van alle varkens is dat 70 procent. Het is een verkeerde inzet om de belangen van de Nederlandse boer op het spel te zetten." Het non-vaccinatiebeleid in Europa is volgens de minister wel duidelijk aan het 'kiepen'.

Rondom alle besmette en verdachte bedrijven geldt een zone met een vervoersverbod van tien kilometer. Zaterdag werd dat zelfs even 25 kilometer toen er bij het ministerie van Landbouw nieuwe informatie was binnengekomen, maar dat bleek al snel niet meer nodig. Binnen die tien-kilometerzone mag onder strenge voorwaarden veevoer worden gebracht en melk worden opgehaald.

De vier vleesimporteurs die vrijdag nog door Brinkhorst de wacht kregen aangezegd omdat zij onvoldoende informatie gaven, hebben dat inmiddels wel gedaan. Bij twee importeurs bleek niets aan de hand te zijn, maar een van de vier had verzwegen dat er vee vanuit Ierland in het besmette Franse Mayenne had overnacht waarmee het automatisch verdacht is. Brinkhorst vindt dat de importeur "grof en nalatig" heeft gehandeld. Hij zal worden vervolgd.

ma 26 maart 2001