AMSTERDAM - De Philips-divisies componenten en consumentenelectronica belanden dit kwartaal in de rode cijfers, terwijl het resultaat bij halfgeleiders in dezelfde periode met 10% daalt. Philips zag zich gisteren genoodzaakt met deze winstwaarschuwing naar buiten te komen, nu blijkt dat de scherpe groeivertraging van de Amerikaanse economie en de malaise op de markten voor mobiele telefoons en pc's het concern hard raken.

Eerder werd nog verwacht dat de omzet bij de divisie halfgeleiders (vorig jaar nog goed voor 31% van het bedrijfsresultaat) in het eerste kwartaal van dit jaar met 15% zou groeien. Inmiddels is deze prognose meer dan gehalveerd tot 7%. Tegelijkertijd zet de sterk teruggelopen vraag vanuit de producenten van pc's en mobiele telefoons de winstmarges onder druk. Daardoor daalt het bedrijfsresultaat met 10% ten opzichte van de eerste drie maanden van 2000.

Daarmee bevindt deze voor Philips zo belangrijke divisie zich "nog zeer ruim in de zwarte cijfers", zo benadrukt woordvoerder Ben Geerts. Het bedrijfsresultaat van de halfgeleiderstak bedroeg in het eerste kwartaal van 2000 EUR240 miljoen.

Twee andere divisies, componenten en consumentenelektronica, komen wel in de rode cijfers terecht. De eerstgenoemde tak is een belangrijke toeleverancier aan de producenten van pc's en mobieltjes. Er worden onder meer diskdrives voor cd-roms en dvd's, pc-monitoren en kleine beeldschermpjes voor mobiele telefoons geproduceerd. Vorig jaar werd hiermee een bedrijfsresultaat van EUR569 miljoen behaald, waarvan EUR95 miljoen in het eerste kwartaal.

Philips is echter niet alleen toeleverancier, maar maakt ook zelf mobiele telefoons. Het is een van de poten onder de divisie consumentenelektronica, zij het niet de meest succesvolle. Over heel 2000 werd nog weliswaar nog net EUR1 miljoen winst gemaakt, maar het laatste kwartaal werd met rode cijfers (een verlies van EUR33 miljoen) geschreven. Sinds die tijd is de vraag vanuit de goeddeels verzadigde markt verder teruggelopen. "Er is heel veel voorraad in de markt", aldus Geerts.

De productie van settop-boxes, tevens onderdeel van de consumentenelektronica, was ook in 2000 al een bleeder met een negatief bedrijfsresultaat van EUR107 miljoen. De kastjes maken onder meer internetten en video on demand via de televisie mogelijk, en spelen in die hoedanigheid een sleutelrol in de toekomstrategie van kabelgiganten als UPC. Vooralsnog is de situatie hetzelfde als bij de grote afnemers: hoge startinvesteringen en magere opbrengsten.

De derde poot onder de consumentenelectronica, de mainstream-producten zoals tv's, videorecorders en stereo-installaties, maakte na een slecht eerste kwartaal in 2000 wel degelijk winst. Ook hier zijn over de eerste drie maanden rode cijfers te verwachten. De verkopen vallen ten prooi aan de economische malaise in de Verenigde Staten waar de afgelopen jaren zwaar in de naamsbekendheid is geïnvesteerd , die volgens Geerts ook nog eens een "hogere prijserosie" met zich meebrengt.

Vorig jaar maakte de consumentenpoot als geheel in het eerste kwartaal nog een winst van EUR72 miljoen (over heel 2000 EUR374 miljoen). Samen met componenten is deze divisie goed voor 22% van het totale Philips-bedrijfsresultaat.

Niet alleen eigen divisies, maar ook deelnemingen (zoals in de Taiwanese chipfabrikant TSMC) en joint ventures (o.m. met het Koreaanse LG) zullen worden getroffen door de economische tegenwind. Eerder werd al aangegeven dat de investeringen worden teruggeschroefd tot beneden het niveau van vorig jaar. Verder zal er waar mogelijk worden bezuinigd. "We gaan in de breedte kalm aan doen met het uitgeven van centen", aldus Geerts.

De divisies verlichting, huishoudelijke artikelen en medische systemen bieden enig tegenwicht aan de malaise. Zij zullen het volgens Philips 'even goed of beter' doen dan vorig jaar. Hoe 2001 per saldo zal uitpakken is hoogst onzeker, aangezien het concern niet wil ingaan op de overige drie kwartalen. Zeker is dat het laatste kwartaal (kerstverkopen!) traditiegetrouw cruciaal is.

Na de waarschuwing die chipmachinefabrikant en ex-Philipsdochter ASM Lithography vorige week uitgaf komt het slechte nieuws van Philips niet als een verrassing. Volgens analist Lukas Daalder (Amstgeld) is de dip wel dieper dan verwacht. Hij voorziet dat het bedrijfsresultaat over heel 2001 40 à 50% lager uit zal komen. "Ik geloof niet in een sterk herstel in de tweede helft van dit jaar."

Daalder noemt het wel positief dat Philips veel halfgeleiders in de eigen producten verwerkt. Afzetdalingen kunnen daardoor snel worden gemeld, zodat al te grote voorraden voorkomen kunnen worden. Minder tevreden is hij over de eigen productie van mobieltjes. "Dat is toch dweilen met de kraan open. Als Ericsson het niet winstgevend kan maken, waarom zou het Philips dan wel lukken?"

De productie van gsm-toestellen is de love baby van topman Cor Boonstra, die eind volgende maand wordt opgevolgd door Gerard Kleisterlee. "2000 was het gloriejaar van Boonstra", aldus Bert Siebrand (SNS Securities). "Wat betreft is het jammer dat-ie nu pas weggaat. Tegelijkertijd wordt het hele moeilijke start voor zijn opvolger, want het zou me niets verbazen als de nettowinst 30 tot 40% lager uitvalt."

wo 21 maart 2001