AMSTERDAM - Het is vandaag aan Alan Greenspan, de voorzitter van het Amerikaanse stelsel van centrale banken (de Fed), om te voorkomen dat de aandelenkoersen wereldwijd nog verder wegglijden. De financiële wereld gaat ervan uit dat hun trouwe bondgenoot voor de derde maal dit jaar de rente verlaagt. Maar de mate waarin gebeurt kan nog voor de nodige teleurstellingen zorgen.

Van de 25 primary dealers die op de Amerikaanse geldmarkt rechtstreeks zaken doen met de Fed verwachten er 15 een rentedaling van 50 basispunten, ofwel een half procentpunt. De overige tien rekenen op een daling van 75 punten (0,75 procentpunt). "Toch een flinke minderheid", benadrukt Sander Haaijer, macro-econoom bij Rabodochter Stroeve. "Als het 50 basispunten wordt, waar wij zelf van uitgaan, dan zul je meteen een flinke dip op de aandelenmarkten zien. Maar Greenspan zal de beurzen niet helemaal van dienst willen zijn."

Niettemin geldt op Wall Street de beurswijsheid 'The good old Fed always delivers'. Volgens Sylvester Eijffinger, hoogleraar monetaire economie (Katholieke Universiteit Brabant), heeft Greenspan zichzelf in lastige situatie gemanoeuvreerd.

De 'Bull' op Wall Street, symbool voor een aandelenmarkt met stijgende koersen.

De financiële wereld rekent al enige tijd op een renteverlaging op de eerstvolgende Fed-bijeenkomst, nadat Greenspan zich somber had uitgelaten over de toestand van de Amerikaanse economie. Maar de meeste recente cijfers zoals die over het consumentenvertrouwen geven weer een iets rooskleuriger beeld. "Greenspan is daarom iets terughoudender geworden over het gevaar van een recessie. Het punt is dat de financiële markten inmiddels veel van hem verwachten."

En die verwachtingen zitten inmiddels in de beurskoersen verdisconteerd. Door de rente niet of slechts mondjesmaat (25 basispunten) te verlagen zou Greenspan breken met de traditie van (zoveel mogelijk) voorspelbaarheid, met als gevolg nog verder wegzakkende beurskoersen. En dat zou weer gevolgen hebben voor de reële economie. Niet alleen omdat de vermogens verder wegsmelten, maar ook omdat voortdurende beursmalaise het vertrouwen bij producenten en consumenten een flinke knauw kan geven.

De Fed-voorzitter heeft dus door zelf verwachtingen te wekken geen andere keuze dan de rente fors te verlagen, meent Eijffinger, die zelf inzet op 50 basispunten. Ook Peter Hooper, topeconoom bij Deutsche Bank, denkt dat zijn oude werkgever hij werkte 26 jaar voor de Fed niet voor teleurstellingen voor zal zorgen. Maar hij voorspelt op basis van deze redenering een daling van 75 basispunten. Greenspan heeft zijn handen vrij, aangezien de Fed in tegenstelling tot de Europese Centrale Bank ook het stimuleren van de economische groei als doelstelling heeft. Bovendien ontbreekt een duidelijke inflatiedoelstelling.

Fred Von Dewall, hoofd economisch bureau ING, denkt dat het daar niet bij zal blijven. Hij verwacht in de eerste helft van dit jaar in twee stappen een totale renteverlaging van 1 tot 1,25 procentpunt. Dat zou de totale verlaging dit jaar op 2 tot 2,25 procentpunt brengen, aangezien de Fed afgelopen januari de rente al in totaal met 100 basispunten terugschroefde.

"Een rentedaling van deze omvang heeft doorgaans heel snel effect op bestedingen en investeringen", stelt Von Dewall. "Bovendien worden de rentelasten van de Amerikaanse beleggers, die regelmatig met geleend geld de beurs op gaan, aanzienlijk verlicht. Reageert de Amerikaanse economie niet, dan is er iets ernstigs aan de hand."

Volgens de ING-econoom is de gezondheid van de 's werelds grootste economie echter nog steeds "redelijk goed" te noemen. "De Verenigde Staten zijn als een vulkaan. Koelt het af, dan gaat het ook heel snel. Door onder meer het soepeler ontslagrecht kunnen ze veel sneller reorganisaties doorvoeren." En omgekeerd kan de temperatuur van de vulkaan ook weer snel oplopen. Von Dewall denkt dat het totale pakket aan renteverlagingen binnen zes tot negen maanden vruchten af moet gaan werpen.

Betere resultaten in de 'echte' economie moeten vervolgens voor een draai op de beurzen gaan zorgen. Want voor een direct rente-effect op de beurskoersen een lagere rente maakt aandelen relatief aantrekkelijker is het sentiment op de effectenmarkten te slecht. "Er is enorm veel geld verspild aan de nieuwe economie", stelt Von Dewall. "Als dat zich niet had voorgedaan, was het veel simpeler geweest." • De 'Bull' op Wall Street, symbool voor een aandelenmarkt met stijgende koersen. Inmiddels regeert de 'Bear', die staat over het tegenovergestelde beursklimaat. FOTO: .......

di 20 maart 2001