AMSTERDAM - Ajax bezorgde zichzelf en de supporters gistermiddag een treffend verjaardagscadeau. Zo mag je het toch noemen als je op 101e verjaardag de recordscore van 9-0 tegen Sparta van 1985 (zesmaal Marco van Basten) evenaart. Dan mag je, nee, moet je een avondje flink uit je dak gaan met Shota Arveladze (vier treffers) voorop in de polonaise.

Helemaal als je jubileumverjaardag een jaar eerder in een verschrikkelijke anti-climax uitmondde door een 1-0 thuisnederlaag tegen FC Twente. Overigens is Ajax sindsdien voor de competitie ongeslagen in eigen huis.

Echter toen iedereen gistermiddag in de Amsterdam ArenA klaar stond om met een vette lach op het gezicht de handjes de lucht in te gooien, hief trainer Co Adriaanse zijn vingertje. Hij wilde niemand het recht op een feestje ontnemen. Een kleine kanttekening, alvorens iedereen zich in het feestgedruis stortte, achtte hij evenwel op z'n plaats.

Het relativeren van de 9-0 (!) overwinning tegen Sparta kwam daarmee uit onverwachte hoek. Trainer Adriaanse was tevreden over de monsterscore. "Alleen kreeg Sparta in de beginfase twee levensgrote kansen. Waar wij twee van zulke mogelijkheden benutten, scoren zij niet. Anders krijg je nog een gekke wedstrijd. Laten we bij Ajax onze ogen daar niet voor sluiten."

De 101-jarige viert z'n feestje. (Foto: Fotografie Rob de Jong)

Voor Adriaanse was de kous daarmee nog niet af. Hij begreep goed dat twee teams nodig zijn om er een heerlijke voetbalmiddag van te maken. Zelf neemt hij, naar eigen zeggen, het vermaken van het publiek als uitgangspunt van iedere wedstrijd. En ditmaal vond hij een oefenmeester met gelijke ideeën op de bank bij de tegenstander. "Met de instelling van Wim (Van Hanegem red.) is het een aantrekkelijke wedstrijd geworden."

De trainer van Ajax staat niet te boek als de grootste vriend van praktijkman Van Hanegem. Maar dat deerde Adriaanse geenszins. Het welgemeende compliment tekende de Amsterdammer en hij sloeg de spijker op z'n kop. Hoewel doelman Frank Kooiman de ene na de andere treffer om z'n oren kreeg, weigerde Van Hanegem in te grijpen. Er werd geen Spartaanse muur opgetrokken. Vrije verdediger David Mendes da Silva bleef continu voor z'n defensie spelen en zo trachtte Sparta via verzorgd combinatievoetbal het doel van Fred Grim te zoeken.

Ajax deed hetzelfde met Abubakari Yakubu. Alleen benutten Wamberto - hij vloog heel eng zijn trainer en assistent Peter Boeve om de hals - en Andy van der Meyde de kansen en faalden Silvan Inia en Ali Elkhattabi. De kwaliteit bij Ajax gaf de doorslag. Van dat potje is nu eenmaal meer voorradig in Amsterdam dan Rotterdam-West. Sparta bleef tandeloos naar voren lopen en Ajax zette met genoegen de tanden in de enorme vrije ruimtes. Cedric van der Gun, Tim de Cler en Arveladze beten door, waardoor het bij rust 5-0 stond.

"Ik heb geen moment overwogen iets om te gooien", verklaarde Van Hanegem zich na afloop. "Tegen NEC en FC Twente konden we het voetballend wel aan en ook de eerste tien minuten tegen Ajax bleven we op de been." Daarna ging het fout. "Dan heeft het nog geen zin om met z'n allen in de eigen goal te gaan liggen. Daar win je de wedstrijd niet mee en het is niet mijn manier van spelen."

Sparta wilde uitgaan van eigen kracht, maar kwam tekort. Geen schande want was de club een maand geleden niet rijp voor degradatie? En had Van Hanegem niet gezegd, ook na twee overwinningen, dat niemand hem moest verwarren met Ti-Ta-Tovenaar? Ieder punt tegen Ajax, zoals de 3-0 in de heenronde met Dolf Roks, is meegenomen. Niet ingecalculeerd.

Vandaar gelooft Van Hanegem dat de nederlaag, hoe hoog ook, niet als een traumatische ervaring zal doorwerken in de spelersgroep. Van Ajax kan je verliezen. "Het vertrouwen is daarom niet in een klap weg. Je kan je ook vasthouden aan de openingsfase en daar vertrouwen uit putten."

De geplaagde doelman Frank Kooiman gelooft dat het de reden is geweest voor de trainer om zijn ploeg te laten staan, zonder concessies te doen aan de taktiek. "Neemt niet weg dat deze hoog uitgevallen nederlaag, m'n grootste ooit, hard aankomt. Alhoewel Ajax gelukkig geen 10-0 scoorde, kost de verwerking van de 9-0 wel een paar dagen. Alleen geloof ik dat Van Hanegem gelijk heeft als hij zegt dat de groep voldoende vertrouwen heeft opgebouwd om dit als een incident te beschouwen. We zullen het over twee weken thuis tegen FC Utrecht zien."

Inmiddels was het feestgedruis in het kleedlokaal van de Ajacieden losgebarsten. Overigens zonder Nikos Machlas en enkele andere gepasseerde spelers als Aron Winter, Richard Witschge en André Bergdolmo. De trotse Griek was gekrenkt met zijn beurt op de bank en vluchtte na afloop als een dief in de nacht naar huis terwijl zijn vriend Shota Arveladze de feestgangers aanvoerde.

Het verleidde Adriaanse tot een compliment aan zijn ploeg voor de tweede helft. "Meestal zie je een team na een luxe 5-0 voorsprong na rust terugvallen. Wij bleven geconcentreerd, goed spelen, verslapten niet en scoorden nog viermaal terwijl we slechts een kans weggaven. Leuk hoor, zo'n 9-0 op je verjaardag."

Inmiddels zal Adriaanse zijn hoofd buigen over hoe eventuele zweverij de kop in te drukken. Want de volgende uitwedstrijd tegen NEC en de daaropvolgende ontmoeting thuis tegen kampioen PSV zal meer zeggen over de stand van zaken bij de jarige job dan de 9-0 tegen het gewillige Sparta.

Ajax - Sparta 9-0 (5-0). 8. Wamberto 1-0, 10. Van der Meyde 2-0, 24. Van der Gun 3-0, 27. De Cler 4-0, 39. Arveladze 5-0, 48. Arveladze 6-0 (strafschop), 59. Van der Gun 7-0, 66. Arveladze 8-0, 86. Arveladze 9-0. Scheidsrechter: Van Hulten. Toeschouwers: 35.000. Rode kaart: 73. Boukhari (Sparta/2xgeel). Gele kaart: Langerak, Mendes da Silva, Rudge, Van der Meer (Sparta).