JOHANNESBURG - Eén van de meest markante blanke politici van Zuid-Afrika, Constand Viljoen, heeft zich teruggetrokken uit de politiek.

Generaal Viljoen (68) stond in de jaren tachtig aan het hoofd van Zuid-Afrika's strijdkrachten en is sinds 1994 leider van het Vrijheidsfront.

In zijn totaal onverwachte afscheidstoespraak, zei hij dat hij gefrustreerd is geraakt door "de manier waarop hier de democratie werkt". Hij beschuldigde de regeringspartij, het ANC, van een 'meerderwaardigheidscomplex'. "Het ANC kent geen nederigheid. Alle vaste commissies worden door het ANC gedomineerd, en dat mag niet in een democratie. De minderheidspartijen hebben geen enkele invloed. Het parlement is een praatfabriek geworden", aldus Viljoen.

Hij richtte in 1994 de Vrijheidspartij op uit frustratie met de rechtse blanke boycot van de eerste democratische verkiezingen in dat jaar, waarbij het ANC en Nelson Mandela aan de macht kwamen. Het ANC zei indertijd dat die verkiezingen veel gewelddadiger zouden zijn verlopen als extreem-rechtse blanken geen uitweg in het Vrijheidsfront hadden gevonden. Viljoens partij won 9 zetels. Bij de verkiezingen in 1999 slonk zijn zetelaantal tot drie.

Het parlement in Kaapstad gaf hem gisteren een staande ovatie. Een zegsman van het ANC noemde Viljoen een man van integriteit en een goed Zuid-Afrikaan en hij wenste hem het allerbeste toe.