AMSTERDAM - De beurs op Wall Street sloot gisteren voor het eerst sinds oktober vorig jaar weer onder de 'magische' 10.000 punten-grens.

Stevige koersdalingen van de meer traditionele aandelen hebben onder beleggers de angst aangewakkerd dat de krach in de technologie- en telecomsector overslaat naar 'oude economie'-fondsen, die tot dusver redelijk gespaard bleven. De toonaangevende Dow Jones-index sloot 317.34 lager op 9973.46 punten.

Op de Amsterdamse effectenbeurs werd gisteren al vooruitgelopen op zwaar weer in de Verenigde Staten. Tijdens een wilde rit belandde de AEX-index op een dieptepunt van 553 punten, een daling van ruim vijf procent. "We dachten even dat de hemel naar beneden kwam", aldus Alex Otto, hoofd aandelenbeleggingen bij verzekeraar Delta Lloyd.

De beurshandel werd zelfs een kwartier geschorst om de gemoederen tot bedaren te brengen. Uiteindelijk bleven de verliezen op het Damrak nog redelijk beperkt.

De financiële wereld is echter nog lang niet gerust op de goede afloop. "Deze week hebben we voor het eerst een echte uitverkoop gezien", stelt Ruurd Haan, beleggingsstrateeg bij ING Barings. "Door zowel professionele marktpartijen als particulieren."

Tot dusver zagen beleggers de enorme koersverliezen onder de eerder explosief gestegen technologiefondsen die ook de Amerikaanse beeldschermenbeurs Nasdaq tot ongekende hoogte opstuwden als een op zichzelf staand probleem, stelt Haan. "Op het huidige lage niveau van de Nasdaq stappen ze er niet meer uit. Maar als de ellende overslaat op de oude economie, waarmee de verliezen in de technologie werden gecompenseerd, dan is het: Geef mijn portie maar aan Fikkie. Ik denk dan ook dat het wel verder naar beneden gaat."

Ook Bob Emanuels, technisch analist bij effectenbank Stroeve, voorziet nog geen spoedig einde aan de ellende. "Wat mij verbaasd heeft is de grote bulk orders, voornamelijk van particulieren. Velen zullen noodgedwongen hun aandelen moeten verkopen omdat ze met geleend geld hebben belegd. Dit is niet het einde, dit is pas het begin." Emanuels ziet voor de AEX een 'bodem' van 527 punten. Dat is het niveau waarop eerder grote aantallen beleggers zijn ingestapt. "Voor de Dow Jones is dat 9650 punten, voor de Nasdaq 1750. De verkoopdruk zal met horten en stoten aanhouden."

Het slechte beursklimaat is direct terug te voeren op een grote onzekerheid onder beleggers over de ontwikkeling van zowel de Amerikaanse, de Europese als de Japanse economie. De angst is groot dat de scherpe groeivertraging in de Verenigde Staten alsnog in volle hevigheid overslaat naar Europa en tot een recessie leidt. Intussen gaat er geen dag voorbij zonder dat een beursgenoteerde onderneming zijn winstvooruitzichten naar beneden bijstelt. "De beurs zit klem tussen slecht nieuws en onzekerheid", zo vat Haan (ING) de situatie samen.

Het slechte sentiment maakt het voor centrale banken heel moeilijk om met drastische renteverlagingen het tij te keren. "Stel dat Alan Greenspan (voorzitter van het Amerikaanse stelsel van centrale banken, red.) de rente met één procent verlaagt", legt Otto (Delta Lloyd) uit. "In het huidige beursklimaat concluderen beleggers dan meteen dat het wel héél slecht moet gaan met de economie, om tot zo'n forse verlaging te besluiten."

Intussen hebben dalende aandelenkoersen een zichzelf versterkend effect. Niet alleen omdat ze opgebouwde 'papieren' vermogens aantasten, maar ook omdat ze het vertrouwen van consumenten en producenten direct onder druk zetten en daarmee de bereidheid tot consumeren en investeren verminderen. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft vorig jaar becijferd dat een daling van de gemiddelde aandelenkoersen met 40% leidt tot een 0,4 procent lagere groei van het nationaal inkomen in het eerstvolgende jaar, en een groeidaling van 0,6% in het tweede jaar. Volgens Sylvester Eijffinger, hoogleraar monetaire economie, onderschat DNB hiermee de effecten van een beurscrash.

Sinds het recordniveau van september vorig jaar is de AEX met een slordige 19% gedaald. Otto houdt naar eigen zeggen 'een teen in het water': "Je moet niet wachten tot analisten hun adviezen gaan bijstellen. Als de markt later dit jaar bijdraait, dan zitten we in een zucht weer op de 600."