"We zien een stroomversnelling in het risicodenken sinds een paar
recente voorvallen die veel publiciteit hebben gekregen", zegt John
Kuik, hoofd Risk Consulting voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika.
"De Brent Spar-affaire van Shell heeft de mensen de ogen geopend
voor image-beschadiging door milieuconflicten. De Baringsbank, nu
van de ING Groep, ging onderuit door het handelen van slechts één
man, Nick Leeson. De Millenniumproblemen hebben weer extra de nadruk
gelegd op automatiseringsrisico's van bedrijven en organisaties.
Als je niet oppast, kun je voor miljarden schade komen te staan
en kan je hele bedrijf failliet gaan. En dan is er nog steeds scherper
wordende wetgeving: in de VS kan een directeur of commissaris gewoon
de gevangenis in gaan bij wanbeleid."
Arthur Andersen is dan ook het aantal 'risk consultants' aan het
uitbreiden. In het kantoor in Amstelveen zijn er nu al 50 mensen
mee bezig en die houden dagelijks contact met consultants in alle
andere vestigingen. De wereldwijde trend is namelijk zo duidelijk
dat met name in de VS al 'Corporate Risk Officers' hun intrede doen
in de raden van bestuur. In tal van landen is een omschrijving van
het gevoerde risicobeleid in het jaarverslag al verplicht. Managers
denken meer dan voorheen na hoe zij het onvermijdelijke risico van
de bedrijfsvoering kunnen verminderen.
"Tot dusver werd bij risico's vooral gedacht aan verzekeren", zegt
Erik van der Kruk, director of Business Development . "Je zag een
risico en de verzekeringsman had wel ergens een dure polis voor.
Anderen kijken nog eens naar hun kernactiviteiten, waar ze goed
in zijn, en besluiten dan maar hun niet-kernactiviteiten af te stoten
door verkoop of outsourcing. Dan loop je daar zelf geen risico meer
mee. Anderen verscherpen de controlemaatregelen om de risico's zoveel
mogelijk te inventariseren en te voorkomen.
Maar er zijn ook risico's waartegen je weinig kan doen, zoals politieke
risico's of het risico dat een kind een blok beton op de treinrails
legt. Die zijn uiterst moeilijk in te schatten. En tenslotte: als
je alle risico's wilt uitschakelen, ben je geen echte ondernemer.
Waar het om gaat is een bepaalde mate van risico te aanvaarden,
maar alles zo goed mogelijk te regelen. Er zijn grote kansen op
kleine risico's en die kun je meestal wel dragen. Maar er zijn ook
kleine kansen op grote risico's en hoe ga je daar mee om?"
Een van de Arthur Andersen medewerkers, Jim deLoach, heeft zeer
recent een boek geschreven over de risicoproblemen, getiteld 'Enterprise-wide
Risk Management'. Hij signaleert een aantal ontwikkelingen die het
bedrijfsleven met steeds meer zorg vervullen: de veranderingen in
de wereld gaan niet meer rechtlijnig, maar exponentieel met internetsnelheid.
Businessmodellen die het tot voor kort nog goed deden raken in de
nieuwe economie totaal verouderd. Beleggers willen steeds sneller
en meer winst zien en dat jaagt ondernemers op tot het nemen van
steeds meer en grotere risico's. Gaat het echter mis dan stort de
koers van hun aandelen meteen in en dat is een enorme tegenslag
bij expansieplannen en financiering.
Kuik: "Overal in de wereld worstelt men met soortgelijke problemen.
Daarom hebben wij al sinds 1992 alle oplossingen, die managers voor
risicoproblemen hebben gevonden, vastgelegd in een 'Global Best
Practice Knowledge Base'. Je hoeft immers niet iedere keer opnieuw
het wiel uit te vinden? En we hebben, voor onze relaties, een website
geopend met chatbox over dit onderwerp, met de laatste artikelen
en ervaringen van managers. Daar is een enorme belangstelling voor.
ERIK VAN DER KRUK (l) en JOHN KUIK
...ondernemers worden opgejaagd...
FOTO: RICHARD MOUW
