Trots op Brazilië

door Jaap de Groot - RIO DE JANEIRO, maandag
foto: Reuters

De emoties rolden als een lawine van de tribunes. Als ooit duidelijk werd dat er een voetbalhart in Maracana klopt, dan was het wel tijdens de eerste finale van het wereldkampioenschap voor clubs. Corinthians en Vasco da Gama maakten er een prachtige slijtageslag van exact drie uur van. Maar geen minuut had de exhibitie verveeld, ondanks de 0-0 eindstand, en geen seconde hadden de 120.000 toeschouwers rust genomen. Zowel op het veld als op de tribunes was sprake van een totale overgave. Aan de club, aan de spelers en aan het voetbal. Het was topsport op z'n mooist.

Met uiteindelijk Corinthians als de terechte winnaar, ook al moest de triomf via strafschoppen afgedwongen worden. Dat uitgerekend publiekslieveling Edmundo de beslissende penalty miste, paste perfect in de dramatiek die ook bij het duel hoorde. Maar belangrijker was het signaal dat door de twee Braziliaanse clubs was afgegeven. In een periode waarin met name in Europa het voetbal alsmaar verder vercommercialiseert en trainers het spel meer en meer tot wetenschap verheffen, bleek voetbal in z'n meest pure vorm nog altijd het sterkst.

Met name Corinthians was tijdens het WK een openbaring geweest. Omdat de basis van alles steeds techniek en de wil om te winnen was. Een instelling die gepaard ging met een imponerende aanvalsdrift. Zelfs in het 'vijandige' Maracana in Rio de Janeiro knokte de ploeg uit Sao Paulo zich na een moeilijke openingsfase terug in de wedstrijd en drukte tot ontsteltenis van 95.000 Vasco-aanhangers (25.000 supporters van Corinthians hadden de 500 kilometer tussen beide steden afgelegd) de ploeg van Romario en Edmundo terug.

Er ontspon zich een regelrecht spektakel, omdat overal op het veld één-tegen-één-duels werden uitgevochten. Aanvallen én verdedigen op techniek, het was 120 minuten lang te zien en het verveelde geen seconde. Typerend voor de instelling van Corinthians was bijvoorbeeld de opstelling als Vasco da Gama een corner kreeg toegewezen. Waar in Europa iedereen dan meeverdedigt, hield de ploeg van Oswaldo de Oliveira constant drie man voorin, om zo razendsnel en gevaarlijk om te kunnen schakelen. Maar wie dacht, dat de drie aanvallers op hun lauweren konden rusten, zat er flink naast. De meters die Marcelinho, Edilson en vooral Luizao aflegden waren imponerend.

Een soort van kruisbestuiving binnen een ploeg, waar iedereen in z'n waarde wordt gelaten en juist daardoor iets extra's bij de individuen losmaakt. Het beste voorbeeld daarvan is de Colombiaan Freddy Rincon, in de finale de beste man van het veld. Ooit een wildebras in de frontlinie is de 33-jarige routinier uitgegroeid tot het rustpunt van Corinthians. De man die vlak voor zijn verdediging de boel controleert en toezicht houdt op de nog altijd risicovolle escapades van ex-PSV'er Vampeta, die in tegenstelling tot eerder overgewaaide berichten, zeker niet de spil van de nieuwe wereldkampioen is.

Het enige wat in de pakkende finale ontbrak waren doelpunten, al moet daaraan wel worden toegevoegd dat Brazilië in de pas 21-jarige Helton (Vasco) en de 26-jarige Dida (Corinthians) weer twee keepers van wereldklasse heeft. Beide doelmannen zorgden er met soms katachtige reddingen voor, dat de nul ook na 120 minuten op het scorebord bleef. Daardoor moest onder het toeziend oog van de magistraal leidende Dick Jol strafschoppen de beslissing brengen. Een sessie waarbij Gilberto (Vasco) en Marcelinho (Corinthians) in de fout gingen, waarna uitgerekend vedette Edmundo de beslissende penalty langs de verkeerde kant van de paal mikte.

Hoe diep de spelers in hun beleving waren gegaan, werd daarna geïllustreerd door de stoïcijns ogende Dida. De doelman van het Braziliaanse elftal bleef na de beslissende misser van Edmundo koel voor zich uit staren en moest daarna door zijn uitzinnige ploeggenoten letterlijk wakker worden geschud. "Ik dacht dat er pas vier strafschoppen waren genomen."

Intussen hadden vreugde en verdriet zich in de meest extreme vorm van Maracana meester gemaakt. Een climax die Corinthians-trainer Oswaldo de Oliveira als volgt omschreef: "Vraag niet hoe ik me voel. Ik kan het niet uitleggen, omdat ik nog steeds niet met m'n beide benen op de grond sta. Hoewel we beter waren, ben je tegen een ploeg met spitsen als Romario, Edmundo en Ramon geen seconde zeker van je zaak. Ik ben dan ook bijna drie uur lang vooral ongerust geweest."

Waarna zijn collega Antonio Lopes wijze woorden zou spreken: "Dit verlies doet vreselijk pijn, maar de wereldtitel blijft in ons land. Na een wedstrijd waarin twee teams miljoenen mensen hebben laten zien dat er iets moois in ons land is gerealiseerd. Laten we daarom allemaal vooral trots op Brazilië zijn."

Oh ja, met de finale verdienden Corinthians en Vasco da Gama respectievelijk 13 miljoen en 11 miljoen gulden. Maar daar had niemand het verder over.